Na mapach: 46°51'N 29°38'E / 46.85, 29.633

Tyraspol Тирасполь
Herb Flaga Herb Tyraspolu Flaga Tyraspolu
Tyraspol nad Dniestrem Tyraspol nad Dniestrem
Państwo	Naddniestrze  /   Mołdawia
Rejon	Tyraspol
Burmistrz	Viktor Kostyrko
Położenie	46° 51' N 29° 38' E
Ludność (2005) •  liczba ludności	159 163
Nr kierunkowy	+ 373 533
Kod pocztowy	MD 3300
Położenie na mapie kraju Tyraspol Тирасполь
Położenie na mapie
Strona internetowa miasta

Tyraspol ( rum. Tiraspol, ros. Тирасполь, ukr. Тірасполь) - miasto na terenie Mołdawii , położone na lewym brzegu Dniestru , od 1991 roku stolica samozwańczej republiki Naddniestrza , stanowi miasto wydzielone na prawach rejonu. Wraz z 159 tys. mieszkańców jest drugim co do wielkości miastem Mołdawii . Do roku 1929 Tyraspol był siedzibą biskupa diecezji tyraspolskiej , która zanikła w wyniku przemian politycznych i prześladowania Kościoła przez władze radzieckie.

Nazwa ośrodka wywodzi się od rzeki Dniestr , w czasach rzymskich nazywanej Tiras. Współczesny gród założony został jednak dopiero w 1792 roku przez Aleksandra Suworowa jako rosyjska fortyfikacja - twierdza obronna przed agresją ze strony Turcji , na bazie tatarsko-mołdawskiego miasteczka o nazwie Sukleja. Po rewolucji październikowej należał do Ukrainy Radzieckiej , po 1922 roku zaś do ZSRR . W 1929 roku ulokowano tu siedzibę marionetkowej Mołdawskiej Autonomicznej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej . Po aneksji Besarabii przez ZSRR w 1940 roku miasto przyłączono do radzieckiej Mołdawii .

W 1991 roku Tyraspol stał się stolicą nieuznawanej przez żadne państwo Mołdawskiej Republiki Naddniestrza , rezyduje tu więc prezydent tego kraju, Igor Smirnow .

Skład etniczny Tyraspolu przedstawia się następująco: Rosjanie - 41%, Ukraińcy - 32%, Rumuni (Mołdawianie) - 18%, Żydzi 1,4%, odbiega więc nieco od przeciętnej na korzyść narodowości słowiańskich.

Żydzi w Tyraspolu

• 1847 : żydowska populacja wyniosła 1406.
• 1897 : żydowska populacja urosła do 8668 osób (27% populacji miasta)
• 1910 : w Tyraspolu znajdują się dwie prywatne żydowskie szkoły, pierwsza dla chłopców, druga dla dziewczyn.
• 1926 : żydowska populacja zmalała do 6398 osób (29,1% populacji miasta)
• 1959 : zamknięcie jedynej czynnej synagogi w mieście, populacja żydowska nie przekroczyła 1500 osób.
• 2007 : żydowska populacja wynosi 2200 osób.

Antysemityzm

• 14 - 15 kwietnia 2001 - atak bombowy na synagogę tyraspolską, budynek został znaczni uszkodzony. Nikt nie ucierpiał.
• 13 - 30 marca 2004 - zniszczenie oraz pomalowanie około 70 nagrobków na cmentarzu żydowskim. Lokalne władze odmówiły pomocy oraz wsparcia finansowego na oczyszczenie antysemickich napisów na nagrobkach.
• 4 maja 2004 - próba podpalenia tyraspolskiej synagogi koktajlem Mołotowa. Pożar nie wyrządził większych szkód gdyż został natychmiast ugaszony przez pewnego przechodnia.

Zabytki żydowskie

• Synagoga w Tyraspolu
• Cmentarz żydowski w Tyraspolu

Miasta partnerskie

• Trondheim , Norwegia

Galeria

Tyraspol most

Siedziba władz Naddniestrza

Cerkiew

Linki zewnętrzne

• Tyraspol w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich , Tom XII (Szlurpkiszki – Warłynka) z 1892 r.