Lodowiec
górski w paśmie Tienszan, ok. 4500 m n.p.m.
Tienszan, Tien-szan (
chin.
天山 - Tiān Shān: "niebiańskie góry") – wielkie
pasmo górskie
w
Azji Środkowej
, na pograniczu
Kazachstanu
,
Kirgistanu
i
Chin
.
Tienszan ma przebieg równoleżnikowy. Na zachodzie opada w
Nizinę Turańską
, na północy graniczy z
Pogórzem Kazachskim
i z
Kotliną Dżungarską
, która dzieli go od od gór
Ałtaj
. Na wschodzie zbiega się z pasmem
Kunlun
i przechodzi stopniowo w
Wyżynę Mongolską
. Na południowym wschodzie
Kotlina Kaszgarska
oddziela go od Kunlunu. Na południowym zachodzie Tienszan łączy się z górami
Pamir
, a dalej
Kotlina Fergańska
oddziela do od
Ałaju
.
Tienszan dzieli się na Zachodni i Wschodni. Obejmuje szereg pasm górskich:
Karatau
,
Góry Kirgiskie
,
Góry Fergańskie
,
Kokszał-tau
,
Ałatau Zailijski
,
Kungej Ałatau
,
Góry Czatkalskie
,
Ałatau Tałaski
,
Terskej Ałatou
. Pasma te są rozdzielone licznymi dolinami i kotlinami tektonicznymi (najgłębsza –
Turfańska
, 154 m p.p.m.). Charakterystyczne są wysoko położone powierzchnie zrównania zwane syrtami. Najwyższym szczytem tego pasma jest leżący na granicy Kirgistanu i Chin
Szczyt Zwycięstwa
(ros. pik Pobiedy, 7439 m n.p.m.).
Powyżej 3600–4450 m n.p.m. występują wieczne śniegi i
lodowce
. Współczesne zlodowacenie zajmuje łącznie około 16,5 tys. km² (największy lodowiec – Południowy Inylczek, 61 km długości, 567 km² powierzchni). W górach Tienszan mają obszar źródłowy
Syr-daria
,
Czu
, liczne dopływy
Tarymu
i
Ili
. Wiele jezior (największe –
Issyk-kul
, 6200 km²).
Tienszan jest zasobny w bogactwa mineralne, występują:
węgiel
,
ropa naftowa
, rudy metali,
fosforyty
. Niewielkie zaludnienie skupia się w dolinach i u podnóża. Wyższe partie gór odwiedzają tylko sezonowi pasterze i alpiniści.
Linki zewnętrzne