Trzebież
Trzebież, ul. WOP (2009 r.) Trzebież, ul. WOP (2009 r.)
Państwo	Polska
Województwo	zachodniopomorskie
Powiat	policki
Gmina	Police
Liczba ludności (2006)	2 500
Strefa numeracyjna	(+48) 91
Kod pocztowy	72-020
Tablice rejestracyjne	ZPL
SIMC	0781173
Położenie wsi Położenie wsi
Położenie na mapie Polski Trzebież
53°39'23″N 14°30'30″E / 53.65639, 14.50833 Na mapach: 53°39'23″N 14°30'30″E / 53.65639, 14.50833

Trzebież (do 1945 niem. Ziegenort) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim , w powiecie polickim , w gminie Police . Należy do aglomeracji szczecińskiej .

W latach 1973 - 1976 miejscowość była siedzibą gminy Trzebież .

Geografia

Położenie

Pod względem fizycznogeograficznym wieś położona jest na na Równinie Polickiej w Dolinie Dolnej Odry nad brzegiem Zalewu Szczecińskiego , na skraju Puszczy Wkrzańskiej , ok. 35 km na północ od centrum Szczecina , 14 km od centrum Polic (Rynek Starego Miasta w Policach , plac Chrobrego) ( droga wojewódzka nr 114 ) i od ok. 14 km na wschód od granicy z Niemcami .

Wieś znajduje się u ujścia Odry do Zalewu Szczecińskiego (tzw. Roztoka Odrzańska ) oraz w bliskim sąsiedztwie Puszczy Wkrzańskiej , stała się ośrodkiem wypoczynkowym.

W Trzebieży zlokalizowany jest największy polski port nad Zalewem Szczecińskim. W rejonie Trzebieży przebiega tor wodny Szczecin-Świnoujście . Na północny wschód od portu znajduje się sztuczna wyspa Chełminek , powstała podczas pogłębiania toru wodnego oraz Wyspa Refulacyjna powstała podczas budowy i pogłębiania portu oraz torów podejściowych do Trzebieży.

Wieś składa się z 2 części: starszej południowo-wschodniej, zwanej Trzebieżą Wielką, i nowszej po stronie północno-zachodniej – Trzebieży Małej, gdzie znajdują się plaże.

Komunikacja

• Wieś leży przy drodze nr 114 , łączącej Nowe Warpno z Policami i Tanowem .

• Autobus SPPK : LS (linia samorządowa) Police – Trzebież. Komunikacja miejska Polic umożliwia przemieszanie się do Szczecina (101, 102, 107, F) i kilku wsi gminy Police (103, 109) Trzeszczyn , Tanowo , Pilchowo , Siedlice , Leśno Górne , Przęsocin .

• Do wsi prowadzi linia kolejowa nr 406 ze Szczecina , zamknięta dla ruchu pasażerskiego 1 października 2002 r.

• Wieś leży na szlaku wodnym Jezioro Dąbie - Odra - Zalew Szczeciński .

• Na promenadzie między Małą Trzebieżą a Wielką Trzebieżą znajduje się droga pieszo–rowerowa.

• Ulice Trzebieży:
  • Boczna
  • Brzozowa
  • Dolna
  • Kopernika
  • Kościuszki (niem. Stettinerstraße / Hindenburgstraße)
  • Kwiatkowskiego (niem. Landwegstraße)
  • Leśna
  • Osadników (niem. Dorfstraße / Hitlerstraße)
  • Piaskowa (powstała w latach 90. XX w.)
  • Plażowa (powstała w latach 90. XX w.)
  • Portowa (niem. Hafenstraße) -
  • Rybacka (niem. Strandstraßsse)
  • Spacerowa (powstała 2006 r.) -
  • WOP (niem. Neuwarperstraße / Bahnhofstraße) -
  • Zachodnia (wydzielona w latach 90. XX w. z ul. Kościuszki)

Historia

Trzebież, ul. Portowa

Trzebież, przydrożny krzyż we wsi

Pierwsze kronikarskie wzmianki o Trzebieży pochodzą z ok. 1280 r., kiedy to ks. pomorski Bogusław IV nadał wieś mieszczaninowi ze Szczecina . Osada poniosła duże straty w czasie wojen trzydziestoletniej i siedmioletniej. W następnych wiekach Trzebież rozwijała się jako typowa osada nad Zalewem Szczecińskim . W XVIII w. wieś uzyskała własny samorząd. W końcu XIX w. powstał tu port żeglugi pasażerskiej, tranzytowy oraz stocznia. Po roku 1898 Trzebież uzyskała połączenie kolejowe z Policami a w 1910 r. uruchomiono regularne połączenie pasażerskie. Do 1930 r. wody zalewu odsłoniły plażę o czystym piasku. Zapoczątkowało to rozwój ruchu turystycznego.

W czasie II wojny światowej osada ucierpiała w ok. 40% w zabudowie (głównie port oraz tartak). Istniał tu także przejściowy obóz dla polskich robotników przymusowych^[1]. Trzebież została zajęta 27 kwietnia 1945 r. przez wojska radzieckie ( 2 Front Białoruski – 2 Armia Uderzeniowa ) i polskie a została oddana pod administrację polską we wrześniu 1946 r. po likwidacji tzw. Enklawy Polickiej ^[1].

Przez kilka powojennych miesięcy miejscowość była nazywana przez pierwszych polskich osadników Zatoką^[1]. W 1946 powstał tu Zarząd Lasów Zaodrzańskich, przekształcony później w Nadleśnictwo Trzebież. Do 1948 r. uruchomiono ponownie port, stocznie, tartak, powstała spółdzielnia rybacka. Osada zaczęła się rozwijać dynamicznie. Największy rozkwit Trzebieży przypada na lata 70. XX wieku ^[1].

Pochodzenie nazwy miejscowości

Nazwa polska wsi pochodzi od do wyrazu trzebić – wycinać, karczować las . Jest to historyczne nawiązanie do istniejącego tutaj od czasów średniowiecznych wytrzebionego uroczyska zwanego dawniej Zerebis, co możemy odczytać jako Czerebiesz, Trzebież^[2].

Trzebież, Port rybacki

Trzebież, ul. WOP (2007 r.)

Przynależność polityczno-administracyjna Trzebieży

Przynależność polityczno-administracyjna Trzebieży^[3][4][5][6]

	Okres	Jednostki podziału terytorialnego
	1815 - 1866	Związek Niemiecki , Królestwo Prus , prowincja Pomorze , rejencja szczecińska , powiat Randow ( 1815 - 1826 ), powiat Uckermünde
	1866 - 1871	Związek Północnoniemiecki , Królestwo Prus , prowincja Pomorze , rejencja szczecińska , powiat Uckermünde
	1871 - 1918	Cesarstwo Niemieckie , Królestwo Prus , prowincja Pomorze , rejencja szczecińska , powiat Uckermünde
	1919 - 1933	Rzesza Niemiecka ( Republika Weimarska ), kraj związkowy Prusy , prowincja Pomorze , rejencja szczecińska , powiat Uckermünde
	1933 - 1945	III Rzesza , prowincja Pomorze , rejencja szczecińska , powiat Uckermünde
	1945 - 1946	Enklawa Policka – obszar podległy Armii Czerwonej
	1946 - 1950	Rzeczpospolita Polska ( Polska Ludowa ), województwo szczecińskie , powiat szczeciński , gmina Jasienica
	1950 - 1957	Polska Rzeczpospolita Ludowa ( Polska Ludowa ), województwo szczecińskie , powiat szczeciński , gmina Jasienica (do 1954 )
	1957 - 1975	Polska Rzeczpospolita Ludowa , województwo szczecińskie , powiat szczeciński , gmina Trzebież ( 1973 - 1975 )
	1975 - 1989	Polska Rzeczpospolita Ludowa , województwo szczecińskie , gmina Police
	1989 - 1998	Rzeczpospolita Polska , województwo szczecińskie , gmina Police
	1999 - teraz	Rzeczpospolita Polska , województwo zachodniopomorskie , powiat policki , gmina Police

Demografia

Ogólna liczba mieszkańców^[3]:

• 1864 - 1823 mieszk.
• 1905 - 1808 mieszk.
• 1925 - 2382 mieszk.
• 1939 - 2660 mieszk.
• 1960 - 1897 mieszk.
• 1972 - 2240 mieszk.
• 2001 - 2000 mieszk.

Trzebież, Kościół parafialny z 1745 r.

Zabytki

• kościół Podwyższenia Świętego Krzyża z 1745 r., wcześniej kościół ewangelicki,
• pastorówka szachulcowa z początku XIX wieku, obecnie plebania, (ul. Rybacka 2),
• dom szachulcowy z drugiej połowy XVIII wieku (ul. Rybacka 5/4)

Turystyka i rozrywka

W sezonie letnim Trzebież pełni funkcję wczasowo-wypoczynkową. Mieszczą się tutaj licznie kolonie młodzieży. Miejscowa ludność wynajmuje też letnikom kwatery prywatne.

Przez wieś i okolice prowadzą szlaki turystyczne ^[7]:

• czerwony Szlak Puszczy Wkrzańskiej

• czerwony Szlak "Puszcza Wkrzańska"

• czarny Szlak Parków i Pomników Przyrody

• zielony Międzynarodowy szlak rowerowy wokół Zalewu Szczecińskiego R-66

Promenada i plaża w Trzebieży

Planowana jest organizacja szlaku wodnego Berlin - Szczecin - Bałtyk .

Imprezy cykliczne

• Dzień Leśnika od 1991 corocznie, lato
• Trzebieskie Neptunalia od 1996 corocznie, lato
• Czas na Trzebież, od 2007 corocznie, czerwiec

Sport

LKS Rybak Trzebież

Wieś jest siedzibą klubu piłkarskiego LKS Rybak Trzebież, który został założony w 1948 roku jako Ludowy Zespół Sportowy "Rybak". Aktualnie występuje w A-klasie .

Informacje ogólne

• Pełna nazwa: Ludowy Klub Sportowy Rybak Trzebież
• Rok założenia: 1948 (reaktywacja 26 czerwca 1992 )
• Barwy klubowe: zielono-czerwono-białe
• Internet: http://www.lks-rybak.trzebiez.pl
• e-mail: brak
• Adres: ul. Rybacka 26, 72-020 Trzebież
• Stadion: Stadion Wiejski przy ul. Rybackiej

wymiary boiska: szer. od 45-90 m., dług. od 90-120 m.

oświetlenie: brak

pojemność: bd.

• Sukcesy: V liga

Centralny Ośrodek Żeglarstwa PZŻ im. Andrzeja Benesza

W Trzebieży na terenie portu jachtowego Zarząd Główny Polskiego Związku Żeglarskiego powołał 1 stycznia 1959 r. do istnienia Centralny Ośrodek Żeglarstwa Polskiego Związku Żeglarskiego im. Andrzeja Benesza . Obecnie dwa baseny portowe ośrodka mogą pomieścić ok. 90 jachtów. COŻ PZŻ dysponuje też własnymi jednostkami ( jachtami ) morskimi (min. SY Jurand , SY Dziwna i inne)^[8].

Przypisy

Bibliografia

• Stanisław Janeczko: Trzebież - Perełka Ziemi Polickiej. Police: Janeczko, 1999, s. 27. .  ( pol. )

Zobacz też

• Port Trzebież
• Police
• Enklawa Policka
• Puszcza Wkrzańska
• Chełminek
• Zalew Szczeciński
• dawne osiedla typu miejskiego w Polsce

Linki zewnętrzne

• Mapy: Emapi • Google Maps • Targeo • Zumi
• Zdjęcia satelitarne: Google Maps • Wikimapia • Zumi
• Fotografie i historia miejscowości
• Informacje o miejscowości