Україна Ukraina
Flaga Ukrainy Herb Ukrainy Flaga Ukrainy Herb Ukrainy
Dewiza : ( ukr. ) Воля, Злагода, Добро (Wolność, Zgoda, Dobro)
Hymn : Szcze ne wmerla Ukrajina (Jeszcze Ukraina nie umarła)
Położenie Ukrainy
Konstytucja	Konstytucja Ukrainy
Język urzędowy	ukraiński (na Krymie także krymskotatarski i rosyjski )
Język używany	ukraiński , rosyjski
Stolica	Kijów
Ustrój polityczny	republika prezydencko-parlamentarna
Typ państwa	demokracja
Głowa państwa	prezydent Wiktor Janukowicz
Przewodniczący Rady Najwyższej	Wołodymyr Łytwyn
Szef rządu	premier Mykoła Azarow
wicepremierzy	Andrij Klujew , Borys Kołesnikow, Serhij Tihipko
Powierzchnia  • całkowita  • wody śródlądowe	44. na świecie 603 700 km² 12%
Liczba ludności  ( 2010 )  • całkowita   •  gęstość zaludnienia	26. na świecie 45 871 738[1]▼ 77 osób/km²
PKB ( 2008 )  • całkowite   • na osobę	182,8 mld USD [2]▲ 3995 USD ▲
PKB ( PPP ) ( 2008 )  • całkowite   • na osobę	344,8 mld USD [2]▲ 7532 USD ▲
Jednostka monetarna	1 hrywna = 100 kopiejek (UAH)
Niepodległość	od ZSRR 24 sierpnia 1991
Religia dominująca	prawosławie
Strefa czasowa	UTC +2 – zima UTC +3 – lato
Kod ISO 3166	UA
Domena internetowa	.ua
Kod samochodowy	UA
Kod telefoniczny	+380
Mapa Ukrainy

Ukraina ( ukr. Україна, Ukrajina) – państwo położone w Europie Wschodniej . Graniczy od północy z Białorusią , od zachodu z Polską , Słowacją i Węgrami , od południa z Rumunią i Mołdawią oraz Morzem Czarnym , od północnego wschodu i wschodu z Federacją Rosyjską . Ukraina jest członkiem-założycielem ONZ oraz organizacji regionalnych i subregionalnych tj. Wspólnota Niepodległych Państw , OBWE , GUAM i Organizacja Państw Morza Czarnego . Jedynym skrawkiem Ukrainy w Azji jest wyspa Tuzła w cieśninie kerczeńskiej.

W ZSRR Ukraina (czyli Ukraińska Socjalistyczna Republika Radziecka , w skrócie USRR) była po RFSRR drugą największą wg liczby ludności i potencjału gospodarczego republiką radziecką. Od deklaracji niepodległości w sierpniu 1991 roku Ukraina stanowi suwerenne państwo .

Symbole państwowe

Flagą Ukrainy jest prostokąt podzielony na dwa poziome pasy: niebieski i żółty .

Oficjalnym godłem Ukrainy jest Tryzub ( Trójząb ), który pojawił się po raz pierwszy na monetach bitych przez Włodzimierza Wielkiego . Godło występuje w odmianie małej jako herb państwowy. Znane są także projekty tzw. odmiany wielkiej herbu. Projekty te jednak jeszcze nie zostały oficjalnie zatwierdzone.

Nazwa Ukraina powstała w XV wieku i wywodzi się od pojęcia geograficznego. Nie miała ona nigdy oficjalnego charakteru i oznaczała jedynie "ugranicze", "południowy kraniec" ziem, początkowo Wielkiego Księstwa Litewskiego , a następnie Rzeczypospolitej od strony Chanatu Krymskiego .^[3] Słowem Ukraina od XVI wieku określano tereny zasiedlone przez Kozaków naddnieprzańkich , czyli ziemie wchodzące w skład Rzeczpospolitej : województwa kijowskiego , część województwa bracławskiego na wschód od rzek Murachwa i Słucz , a od roku 1635 również województwa czernihowskiego .

Historia

Godło Rosji

To jest artykuł z cyklu Historia Ukrainy

Narodziny Rusi Chrzest Rusi Ruś Kijowska Rozbicie dzielnicowe Rusi Księstwo Halicko-Wołyńskie Podbój Rusi przez Mongołów Upadek Księstwa Halickiego Hetmańszczyzna Ukraińska Republika Ludowa ZURL USRR Ukraina

Wielki książę kijowski Włodzimierz I . W 981 r. władca ten przyłączył do Rusi ziemie należące do zachodniosłowiańskiego plemienia Lędzian (Lachów) (patrz: Grody Czerwieńskie ). Miniatura z Carskiej Księgi Tytułów z 1672 r. wykonanej przez zespół artystów kremla moskiewskiego.

Początki Rusi

Napływ Słowian w dorzecze Dniepru i Dźwiny rozpoczął się w V lub VI w. n.e. Przez terytoria ruskie przebiegały szlaki handlowe łączące kraje Morza Bałtyckiego z Bizancjum i Bliskim Wschodem . Wyprawy handlowe Dźwiną , Dnieprem , Wołgą i Donem zetknęły podróżujących tędy kupców i wojowników normańskich z plemionami słowiańskimi .

Pierwszymi historycznymi władcami ruskimi byli prawdopodobnie Normanowie (książę Ruryk ), którzy zgodnie z istniejącymi przekazami przybyli na późniejsze ziemie ruskie przed 860 . Założenie Nowogrodu Wielkiego przez Ruryka w 862 uważa się za początek historii Rusi. Ruryk zdołał skupić pod swymi rządami część Normanów, plemion wschodniosłowiańskich oraz plemion ugrofińskich i utworzył pierwsze znane państwo ruskie – Ruś Nowogrodzką . Ruryk był także założycielem dynastii Rurykowiczów , która sprawowała rządy na Rusi do 1598 roku.

Wyprawa następcy Ruryka, księcia nowogrodzkiego Olega Mądrego na Kijów ( 882 ) doprowadziła do zjednoczenia północnych i południowych księstw oraz powstania Rusi Kijowskiej . Była ona początkowo luźnym związkiem księstw, które do ok. 2. poł. XI w. zachowały szeroką autonomię. Książęta kijowscy Oleg (panujący do 912 lub 922 ) i Igor Rurykowicz (panujący w latach 912 / 922 - 945 ) podpisali z Bizancjum układy handlowe, które gwarantowały krajowi zyskowny handel.

Rządząca w latach 945 - 957 księżna Olga scentralizowała państwo, stworzyła podstawy trwałego porządku administracyjnego. Kolejny władca, syn Olgi, Światosław I podejmował odległe wyprawy wojenne, docierając na Krym i Kaukaz oraz na Bałkany . Ożeniony z siostrą cesarza bizantyjskiego Anną książę Włodzimierz I Wielki w 988 przyjął chrzest i uczynił z chrześcijaństwa oficjalną religię państwową. Włodzimierz także przyłączył po raz pierwszy do Rusi w 981 roku tzw. Grody Czerwieńskie .

Panujący w latach 1019 - 1054 Jarosław Mądry umocnił pozycję Cerkwi prawosławnej na Rusi Kijowskiej. Ustanowione przez niego zasady dziedziczenia tronu książęcego w oparciu o regułę senioratu nie zapobiegły rozpadowi politycznej jedności kraju.

Rozbicie dzielnicowe Rusi

W XII w. Ruś Kijowska podzieliła się na konkurujące ze sobą dzielnice. Na północy powstała Republika Nowogrodzka , na północnym zachodzie Księstwo Połockie , na południowym zachodzie Księstwo Halicko-Włodzimierskie . W centralnej części powstały księstwa: Kijowskie, Turowskie i Smoleńskie , na północnym wschodzie księstwa Rostowsko-Suzdalskie i Riazańskie, na południowym wschodzie Czernihowskie i Perejasławskie . Z czasem podział ten uległ jeszcze większemu rozdrobnieniu, przy czym książęta, którym udało się zawładnąć Kijowem byli w hierarchii feudalnej wyżej postawieni od pozostałych książąt i posługiwali się tytułem wielkiego księcia .

1169 książę włodzimiersko-suzdalski Andrzej I Bogolubski opanował Kijów uzyskując tym samym tytuł wielkiego księcia. Odmiennie od większości swoich poprzedników, nie przeniósł do tego miasta swej stolicy lecz po opanowaniu Kijowa osadzał tam podległych sobie książąt. Centrum swego państwa pozostawił Włodzimierz , który odtąd stał się stolicą wielkiego księstwa i przejął dominującą rolę Kijowa.

Najazd tatarski i jego konsekwencje

Po klęsce sił rusko-połowieckich w bitwie nad Kałką ( 1223 ) Batu-chan podbił wszystkie ziemie będące pod jurystykcją władców ruskich z wyjątkiem księstw Połockiego , Pińskiego i Republiki Nowogrodzkiej . Tatarzy nie przejęli bezpośrednich rządów w podbitych księstwach, ograniczając się do zatwierdzania kandydatów do tronów książęcych, w formie tzw. jarłyku wobec tzw. wielkich książąt , którzy z kolei pełnili funkcje zwierzchnie nad resztą książąt (z tytułem wielkiego księcia) i mieli prawo zwracania się o pomoc do chana . Tytuł wielkiego księcia był związany z obowiązkami podatkowymi ( trybutem ) wobec chanatu. Wielki książę był inkasentem daniny na rzecz chana, płacił ją osobiście i bezpośrednio i windykował z podległych książąt ruskich. Z tego powodu znaczna część Rusi zachodniej i centralnej poddała się w wieku XIV władzy Wielkiego Księstwa Litewskiego , uznając wielkiego księcia Litwy za mniej uciążliwego windykatora . W 1320 roku po klęsce poniesionej przez Księstwo Kijowskie w bitwie nad rzeką Irpieniem, Litwa uzależniła od siebie całą Kijowszczyznę. Z inicjatywy książąt litewskich Rurykowicze kijowscy zostali wkrótce pozbawieni władzy, po czym emigrowali do Briańska a następnie Riazania . W XIII i XIV w. większość zachodnich księstw ruskich przeszła w strefę wpływów nabierającej znaczenia Litwy (zwłaszcza po rozbiorze Księstwa Halicko-Włodzimierskiego , stanowiącego dla Litwy przeciwwagę). Stąd rywalizacja pomiędzy książętami Rusi północnej (tzw. Rusi Zaleskiej – Włodzimierz nad Klaźmą, Twer , później Moskwa ) a Wielkim Księstwem Litewskim i później, po Unii Lubelskiej - Wielkiego Księstwa Moskiewskiego z Rzeczpospolitą Obojga Narodów .

Ukraina za panowania Władysława Jagiełły . Mapa z niemieckiego atlasu historycznego "Allgemeiner historischer Handatlas" autorstwa Gustava Droysena, wydanego w 1886 r.

Kozacy piszą list do sułtana . Obraz pędzla Ilji Riepina namalowany w latach 1878-1891. Muzeum Rosyjskie w Sankt Petersburgu

W XIII wieku Księstwo halicko-włodzimierskie stało się , wobec zniszczenia Kijowa i centralnej Rusi drugim (obok państw tzw. Rusi Zaleskiej – Twer , Włodzimierz nad Klaźmą , Moskwa , Republika Nowogrodu ) ważnym ruskim ośrodkiem państwowym, prowadzącym samodzielną politykę dynastyczną i zagraniczną, próbując prowadzić politykę zjednoczenia Rusi^[4]. Książę halicko-włodzimierski Daniel został w 1254 koronowany najprawdopodobniej w Drohiczynie przez nuncjusza papieskiego na króla Rusi. Był założycielem miasta Lwowa i związał się dynastycznie z Piastami mazowieckimi . Po roku 1340 Ruś Czerwona (której część stanowiły Grody Czerwieńskie ) – została po raz kolejny wcielona do Polski , odbyło się to tym razem na podstawie zapisu ostatniego księcia halicko-włodzimierskiego Bolesława Jerzego Trojdenowicza na rzecz wuja , Kazimierza Wielkiego ^[]. O ziemie te do końca XIV wieku trwały zatargi i wojny najpierw pomiędzy Koroną i sprzymierzonym z nią Królestwem Węgier a Wielkim Księstwem Litewskim (które zajęło w serii najazdów Wołyń i Podole kamienieckie , a pretendowało ze względów dynastycznych do całości terytorium dawnego księstwa), następnie pomiędzy Koroną a Królestwem Węgier. Konflikty o przynależność terytorialną zakończyły się ostatecznie po objęciu tronu polskiego przez Jagiełłę i jego małżeństwie z Jadwigą Andegaweńską ^[5]. W wyniku ostatecznych podziałów dawne terytoria księstwa zostały podzielone przez Koronę i Wielkie Księstwo Litewskie (które zatrzymało Wołyń i Podole kamienieckie), zaś król Polski przyjął także tytuł księcia Rusi Czerwonej.

Po upadku Księstwa Halicko-Włodzimierskiego (przeciwwagi wpływów litewskich) większość ziem należących do Rusi Zachodniej i Centralnej, w tym Kijów , została w konsekwencji podporządkowana Wielkiemu Księstwu Litewskiemu ( XIV wiek) – ich bezpośrednie wcielenie do struktury państwa nastąpiło dopiero po unii polsko-litewskiej ( 1385 ).

Unia Lubelska i jej konsekwencje

W przededniu Unii lubelskiej ( 5 marca 1569 ), przy aprobacie litewskich posłów z Podlasia sejm koronny przegłosował włączenie ( inkorporację ) województwa podlaskiego do Korony Królestwa Polskiego. 26 maja 1569 do Korony włączono edyktem Zygmunta Augusta województwo wołyńskie , a 6 czerwca województwo kijowskie i województwo bracławskie . W tym samym czasie władcy Wielkiego Księstwa Moskiewskiego ^[6] przyjmując tytuł "Cara Wszechrusi" (nie uznawany przez Wielkie Księstwo Litewskie i Koronę ) rozpoczęli rywalizację z Wielkim Księstwem Litewskim o władzę nad tymi ziemiami. W 1596 r. większość biskupów Cerkwi prawosławnej w granicach Rzeczypospolitej przyjęła zwierzchnictwo papieża w wyniku unii brzeskiej . Wobec oporu wiernych, za panowania Władysława IV została przywrócona autokefaliczna struktura Cerkwi prawosławnej w Rzeczypospolitej, a prawosławnym metropolitą Kijowa został Piotr Mohyła , a po jego śmierci Sylwester Kossów .

XVII-XIX wiek

W XVII w. doszło do serii powstań kozackich przeciwko Koronie, z których najpoważniejszym było powstanie , pod przewodnictwem Bohdana Chmielnickiego . Doprowadziło ono do ugody perejasławskiej i poddania lewobrzeżnej Ukrainy wraz z Kijowem - Rosji. Sicz Zaporoska została zlikwidowana przez carycę Rosji Katarzynę II Wielką w roku 1775 , po zwycięskiej wojnie z Turcją . Tytuł hetmana wojsk kozackich przysługiwał od tamtej pory panującej rodzinie carskiej. Starszyzna kozacka została zrównana w prawach z szlachtą rosyjską (tzw. dworianstwem), a wolnych Kozaków zrównano w prawach z wolnymi chłopami rosyjskimi (tzw. kriepostniki).

W wyniku rozbiorów I Rzeczypospolitej Rosjanie zajęli obszary położone na zachód od Kijowa, Podole i Wołyń i prowadzili tam bezwzględną rusyfikację. Austriacy zajęli tzw. Galicję , gdzie stopniowo pozwalali na rozwój ukraińskich organizacji oświatowych, kulturalnych i ekonomicznych.

XX-XXI wiek

I wojna światowa, rewolucja lutowa i październikowa w Rosji , powstanie URL, Hetmanatu, ZURL i ich upadek

W konsekwencji klęsk ponoszonych przez Imperium Rosyjskie w I wojnie światowej 8 marca 1917 w Piotrogrodzie wybuchła rewolucja , która doprowadziła do obalenia caratu i wprowadziła rządy demokratyczne w Rosji. Proklamowane swobody liberalne i demokratyczne, w tym w szczególności wolność słowa, druku, stowarzyszeń i zgromadzeń , pochodów i manifestacji, a także amnestia dla więźniów politycznych z czasów caratu, przyczyniły się do rozwoju ukraińskiego ruchu narodowego, co znalazło oficjalny wyraz w powołaniu wybranej Ukraińskiej Centralnej Rady , a w późniejszym czasie w wyodrębnianiu wojskowych jednostek złożonych z żołnierzy ukraińskich w ramach armii rosyjskiej. Postulatem ukraińskiego ruchu narodowego była wówczas autonomia terytorialna Ukrainy w ramach demokratycznej republiki rosyjskiej.

7 listopada 1917 władzę w Rosji w drodze zbrojnego zamachu stanu w Piotrogrodzie objęła partia bolszewików , obalając demokratyczny Rząd Tymczasowy i wprowadzając dyktaturę partyjną i policyjny terror. W Rosji wybuchła kilkuletnia wojna domowa o władzę i ustrój kraju.

Piłsudski i Petlura Kijów 1920

20 listopada 1917 na obszarze dawnych guberni Imperium Rosyjskiego : kijowskiej , podolskiej , wołyńskiej , czernihowskiej, połtawskiej, charkowskiej, katerynosławskiej, chersońskiej i taurydzkiej (bez Krymu ) powstała w ramach federacji z Rosją Ukraińska Republika Ludowa , która ogłosiła pełną niepodległość 25 stycznia 1918 .

Bolszewicy próbowali przejąć władzę w Kijowie równolegle do przewrotu w Piotrogrodzie , zostało to jednak uniemożliwione przez oddziały lojalne wobec Ukraińskiej Centralnej Rady , która 20 listopada 1917 proklamowała niepodległość Ukraińskiej Republiki Ludowej , w związku federacyjnym z Rosją. Na Ukrainie odbyły się w końcu listopada 1917 r. wybory do rosyjskiego Zgromadzenia Ustawodawczego (Konstytuanty) , podczas których na listy partii ukraińskich socjalistów-rewolucjonistów oddano 3433 tys. głosów^[7]. 24 - 25 grudnia 1917 roku w Charkowie bolszewicy stworzyli marionetkową Ukraińską Ludową Republikę Rad (nazwa świadomie zbliżona do Ukraińskiej Republiki Ludowej ^[8]). Po rozpędzeniu w Piotrogrodzie 19 stycznia 1918 Zgromadzenia Ustawodawczego^[9] przez bolszewików przy użyciu oddziałów strzelców łotewskich , 25 stycznia 1918 Ukraińska Centralna Rada ogłosiła pełną niepodległość Ukraińskiej Republiki Ludowej. Oddziały bolszewików rozpoczęły wówczas ofensywę na terytorium URL i 8 lutego 1918 roku zajęły Kijów. Po traktacie brzeskim jej terytorium znalazło się pod okupacją wojsk niemieckich i austro-węgierskich , zaś RFSRR była zmuszona uznać niepodległość Ukraińskiej Republiki Ludowej i 14 czerwca 1918 zawrzeć z Hetmanatem (nazwa państwa ukraińskiego powstałego pod protektoratem niemieckim) zawieszenie broni , preliminaryjne do traktatu pokojowego^[10]. W latach 1918 - 1920 Kijów znajdował się kolejno we władaniu Ukraińskiej Republiki Ludowej, Hetmanatu , ponownie URL, bolszewików, Armii Ochotniczej gen. Antona Denikina , ponownie URL, bolszewików, Polaków ^[11], by od czerwca 1920 ostatecznie znaleźć się w rękach sowieckich. 5 - 12 lipca 1918 roku utworzono ukraiński oddział RKP(b) - KPU (b).

Po kapitulacji Niemiec na froncie zachodnim ( 11 listopada 1918 ) rząd bolszewicki uznał traktat brzeski za niebyły i równolegle do wycofywania się wojsk niemieckich z tzw. Ober-Ostu rozpoczął zajmowanie opuszczanych przez Niemców terytoriów siłami Armii Czerwonej i proklamowanie w tym celu marionetkowych republik sowieckich. 30 listopada 1918 w Kursku utworzony został (w celu legitymizacji agresji Rosji Sowieckiej przeciw Ukraińskiej Republice Ludowej ^[12]) Tymczasowy Robotniczo-Chłopski Rząd Ukrainy na czele z Jurijem Piatakowem .

3 stycznia 1919 r. Armia Czerwona zajęła Charków , który stał się pierwszą siedzibą rządu i stolicą USRR. 25 stycznia 1919 Rząd Tymczasowy uchwalił połączenie Ukrainy z Rosją na zasadach radzieckiej federacji, a 29 stycznia został przemianowany na Radę Komisarzy Ludowych USRR . 10 marca 1919 roku uchwalono konstytucję USRR. Jej stolicą został Charków . USRR brała udział w negocjacjach pokojowych z Polską prowadzonych w Mińsku i Rydze w 1920 roku. Została uznana przez rząd Polski za jedynego reprezentanta ludności ukraińskiej, Polska odmówiła tym samym dotrzymania sojuszniczych zobowiązań wobec Ukraińców oraz uznawania Ukraińskiej Republiki Ludowej . Żołnierze armii URL zostali internowani , nadal natomiast istniał i funkcjonował rząd Ukraińskiej Republiki Ludowej na emigracji.

W latach 1918 - 1922 na ziemiach dzisiejszej Ukrainy wybuchło powstanie anarchistów pod wodzą Nestora Machno , stłumione przez Armię Czerwoną .

Po klęsce militarnej Monarchii Austro-Węgierskiej w I wojnie światowej nastąpił jesienią 1918 rozpad państwa austro-węgierskiego na tworzące się niepodległe państwa sukcesyjne poszczególnych narodowości monarchii. 1 listopada 1918 na obszarze Galicji Wschodniej została proklamowana Zachodnioukraińska Republika Ludowa . Ludność polska Lwowa i Przemyśla wystąpiła zbrojnie na rzecz przynależności tych miast do odradzającej się Polski . Po kilkumiesięcznej wojnie z udziałem zarówno regularnych sił wojskowych Polski ( Wojska Polskiego ) i ZURL ( Ukraińskiej Armii Halickiej ), armia ZURL została wyparta przez Wojsko Polskie w lipcu 1919 za Zbrucz , a Zachodnioukraińska Republika Ludowa przestała istnieć^[13].

Po pierwszej wojnie światowej , wojnie polsko-ukraińskiej i wojnie polsko-bolszewickiej , Galicja Wschodnia i zachodni Wołyń znalazły się w II Rzeczypospolitej , Ruś Podkarpacka weszła w skład Czechosłowacji , Besarabia i Bukowina – Rumunii . Większość terytorium dzisiejszej Ukrainy znalazła się pod władzą sowiecką jako Ukraińska Socjalistyczna Republika Radziecka , od grudnia 1922 w składzie ZSRR . Stolicą Ukrainy sowieckiej był do 1934 Charków , następnie Kijów.

Okres 1920 - 1939

Po przegranej przez Zachodnioukraińską Republikę Ludową wojnie część Ukraińców w Polsce zdecydowała się działać środkami pokojowymi na rzecz społeczności ukraińskiej (po 1931 UNDO ), jednak druga część wybrała działalność terrorystyczną i dywersyjną przeciw państwu polskiemu ( UWO , później OUN ). Działania te w pewien sposób podsycały represje (jak np. pacyfikacja Małopolski Wschodniej w 1930 roku ) czy też nacisk polonizacyjny (np. akcja polonizacyjno-rewindykacyjna 1938 roku ).

Na Ukrainie sowieckiej w latach 20. prowadzono tzw. politykę ukrainizacji , czyli formę narodowego komunizmu ukraińskiego, zarzuconą w 1929 wraz z rozpoczęciem przez WKP(b) pod kierownictwem Stalina polityki przymusowej kolektywizacji . Konsekwencją polityki przymusowej kolektywizacji, a szczególnie represji NKWD i Armii Czerwonej z nią związanych była sprowokowana klęska głodu . Podczas gdy z głodu umierały miliony ludzi rząd ZSRR eksportował na Zachód odebrane im siłą zboże, sprzedając je wobec wielkiego kryzysu po cenach dumpingowych . Klęska głodu doprowadziła do śmierci od czterech do siedmiu milionów ukraińskich chłopów, zaś terror NKWD lat 30. XX w. zniszczył fizycznie ukraińską inteligencję na terenie USRR^[14].

Terror NKWD objął również Polaków w USRR . W latach 20. utworzono na terenie USRR polski rejon narodowy (tzw. Marchlewszczyznę) z centrum w miasteczku Dowbysz . Został on zlikwidowany w latach 30. a mniejszość polska w ZSRR, w tym w szczególności w USRR (m.in. Podole kamienieckie , Żytomierz ) została poddana w latach 30. faktycznej eksterminacji - skierowanej oficjalnie przeciwko Polakom jako całej grupie etnicznej ^[15]. Podczas samej tylko tzw. polskiej operacji NKWD w latach 1937-1938 zamordowano co najmniej 111.000 Polaków , 28 744 skazano na pobyt w obozach koncentracyjnych struktury GUŁAGu , a kilkaset tysięcy deportowano do Kazachstanu ^[16].

W 1934 r. stolicę USRR przeniesiono z Charkowa do Kijowa.

II wojna światowa

W wyniku paktu Ribbentrop-Mołotow po agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939 zostały okupowane przez Armię Czerwoną tereny województw: stanisławowskiego, tarnopolskiego, wołyńskiego i wschodniej części lwowskiego. Sowieckie władze okupacyjne po przeprowadzeniu pseudowyborów dokonały w październiku 1939 formalnej aneksji okupowanych terenów II Rzeczypospolitej . Konsekwencją aneksji było narzucenie mieszkańcom terenów okupowanych obywatelstwa ZSRR i rozpoczęcie procesu sowietyzacji terenów okupowanych i systematycznych represji policyjnych NKWD. Ostatnią falą represji było wymordowanie przez NKWD po ataku Niemiec na ZSRR kilkudziesięciu tysięcy więźniów przetrzymywanych w więzieniach na terenach okupowanych , w tym na obszarze Polski anektowanym przez ZSRR. Na terenie USRR największe masakry miały miejsce we Lwowie, Drohobyczu, Czortkowie, Łucku, Równem i wielu innych miejscach.

Po ataku Niemiec na ZSRR 22 czerwca 1941 na Ukrainie zginęło i zostało zamordowanych tutaj ok. siedmiu milionów ludzi różnej narodowości. OUN-B ogłosiła we Lwowie 30 czerwca 1941 ( Akt odnowienia Państwa Ukraińskiego ). Obie frakcje nacjonalistyczne ( OUN-B i OUN-M ) były gotowe w 1941 do współpracy z Niemcami przeciwko ZSRR celem uzyskania m.in. autonomii bądź niepodległości Ukrainy.

Po niepowodzeniu próby ogłoszenia niepodległości OUN-B przeszła do podziemia i utworzyła jesienią 1942 partyzantkę – Ukraińską Powstańczą Armię , która toczyła walkę z partyzantką polską i radziecką, niemiecką administracją okupacyjną i niemieckimi siłami policyjnymi, a po okupacji terenów Wołynia i Galicji Wschodniej z Armią Czerwoną z oddziałami Armii Czerwonej i NKWD. UPA dokonała w roku 1943 czystki etnicznej - masowych zbrodni o znamionach ludobójstwa na polskiej ludności cywilnej na terenie obecnej zachodniej Ukrainy ( Wołyń , Galicja Wschodnia ). OUN(m) była politycznym promotorem powstania w 1943 Dywizji SS-Hałyczyna (Galizien) .

W 1944 Stalin uznał, iż w czasie okupacji niemieckiej Tatarzy Krymscy kolaborowali jako naród z III Rzeszą i zadecydował o deportacji całego narodu Tatarów krymskich na Syberię i do Kazachstanu. Główną akcję wysiedleńczą przeprowadzono 18 maja 1944. W miejsce Tatarów przybyli osadnicy rosyjscy. Wtedy też przeprowadzono wielką akcję zmiany nazw miejscowości na rosyjskie. Była to jedna z wielkich deportacji narodów w ZSRR w latach II wojny światowej (oprócz Tatarów Krymskich objęła m.in. Czeczenów , Inguszy , Kałmuków , w 1941 Niemców Nadwołżańskich . Według Nikity Chruszczowa Stalin rozważał deportację wszystkich Ukraińców na Syberię i odstąpił od tego tylko ze względów skali zagadnienia^[17].

Po wojnie na mocy ustaleń jałtańskich do Ukraińskiej SRR zostały włączone wschodnie ziemie II Rzeczypospolitej, ze Lwowem .

W latach 1944–49 przymusowo wysiedlono z USRR do Polski około 790 tysięcy polskiej ludności, a w latach 1955-1959 – wysiedlono kolejne 76 tysięcy, natomiast z Polski do USRR wysiedlono około 480 tysięcy Ukraińców.

Okres powojenny

Po 1945 r. do Ukraińskiej SRR została włączona też Ruś Zakarpacka . Jednym z przywódców ZSRR został w 1953 roku Nikita Chruszczow , który doprowadził w trzechsetną rocznicę ugody perejasławskiej do przeniesienia Krymu z jurysdykcji RFSRR do USRR.

Ukraina, obok Rosji i Białorusi była jedną z trzech radzieckich republik związkowych posiadających prawo głosu w ONZ. Pod koniec lat 50. , wskutek odwilży odrodził się ruch niepodległościowy.

W 1954 , w trzechsetną rocznicę ugody perejasławskiej Krym został włączony w granice Ukraińskiej SRR .

26 kwietnia 1986 r. w ukraińskiej elektrowni atomowej w Czarnobylu doszło do jednej z największych na świecie katastrof atomowych . 12 lutego 1991 r., tuż przed rozwiązaniem ZSRR, na obszarze Ukrainy utworzono Krymską ASRR . 8 grudnia 1991 zawarto układ białowieski . Traktat ten głosił, że ZSRR jako podmiot prawa międzynarodowego i byt geopolityczny przestał istnieć, a na jego miejsce już suwerenne kraje powołują Wspólnotę Niepodległych Państw. Układ podpisali ze strony Ukrainy – Leonid Krawczuk , Rosji – Borys Jelcyn i Białorusi – Stanisław Szuszkiewicz .

Niepodległa Ukraina

• 1991 – Ukraina uzyskuje niepodległość , prezydentem zostaje Leonid Krawczuk ,
• 1994 – wybory prezydenckie wygrywa Leonid Kuczma ,
• 1999 – Kuczma ponownie wybrany na prezydenta ,
• 2002 – wybory parlamentarne wygrywa Blok "Nasza Ukraina" , ugrupowanie Wiktora Juszczenki ,
• 2004 / 2005 – wybory prezydenckie , pomarańczowa rewolucja , Wiktor Juszczenko wybrany prezydentem,
• 2006 - 2007 – wybory , zwycięstwo Partii Regionów , premierem zostaje Wiktor Janukowicz , konflikt między prezydentem a premierem i kryzys polityczny zakończony przedterminowymi wyborami , na czele rządu staje Julia Tymoszenko .
• 2008 - kolejny kryzys polityczny
• 2010 - wybory prezydenckie , w których zwycięża Wiktor Janukowicz . Dymisja rządu Tymoszenko. Nowym premierem zostaje Mykoła Azarow .

Ustrój polityczny

Od proklamowania niepodległości 24 sierpnia 1991 roku Ukraina jest republiką parlamentarną . 8 grudnia 1991 wraz z Federacją Rosyjską i Białorusią podpisała porozumienie o utworzeniu Wspólnoty Niepodległych Państw . Zgodnie z konstytucją, uchwaloną VI 1996 przez Radę Najwyższą, głową państwa jest prezydent, wybierany w głosowaniu powszechnym na kadencję 5-letnią; najwyższym organem władzy państwowej jest jednoizbowy parlament – Rada Najwyższa Ukrainy , w której skład wchodzi 450 deputowanych, wybieranych w wyborach powszechnych na 5 lat (od 2006 roku, wcześniej kadencja trwała 4 lata); organem władzy wykonawczej jest rząd (Gabinet Ministrów), na jego czele stoi premier, powoływany przez Radę Najwyższą, na wniosek prezydenta. Na mocy konstytucji rząd jest podporządkowany bezpośrednio prezydentowi. 1 stycznia 2006 roku nabrała mocy prawnej nowa redakcja Konstytucji Ukrainy, która część uprawnień prezydenta przeniosła na rząd, zbliżając system władzy do polskiego, jednak nadal z mocniejszą pozycją głowy państwa. Niejednoznaczne, nieprzemyślane, a miejscami wzajemnie sprzeczne mechanizmy ustrojowe doprowadziły w następnych latach do sporów kompetencyjnych, a w rezultacie niemal paraliżu ukraińskich instytucji państwowych ^[18]. 1 października 2010 Trybunał Konstytucyjny orzekł, że zmiany w konstytucji z 2004 odbyły się z naruszeniem obwiązującego porządku prawnego i tym samym przywrócił w mocy Konstytucję z 1996 roku^[19].

Scena polityczna

Proces kształtowania się sceny partyjnej na Ukrainie można podzielić na kilka etapów:

• etap przedpartyjny – obejmuje lata funkcjonowania ZSRR . Jest to okres, w którym pojawiły się pierwsze inicjatywy społeczne o charakterze demokratycznym . Rok 1987 przyniósł protesty w gronie ukraińskiej inteligencji . Domagano się m.in. obowiązkowego nauczania języka ukraińskiego w szkołach i protestowano przeciwko zrusyfikowanym nazwom miejscowości. Etap ten charakteryzuje się powstaniem wielu formalnych proreformatorskich organizacji i stowarzyszeń, a także utworzeniem Ruchu na Rzecz Przebudowy , który był najpopularniejszą i najsilniejszą organizacją opozycyjną, gromadzącą bardzo szerokie spektrum ideowe;
• etap wielopartyjności – dla tego etapu najważniejsze są dwa wydarzenia. Pierwszym z nich jest przyjęcie w październiku 1989 r. przez Radę Najwyższą decyzji o bezpośrednich wyborach do rad wszystkich szczebli. Drugim jest ogłoszenie przez Ukrainę 24 sierpnia 1991 r. niepodległości . Zdemokratyzowana ordynacja wyborcza otwierała drzwi dla opozycji do legalnego przejęcia władzy;
• etap postkomunistyczny – to okres od ogłoszenia niepodległości do pierwszych wolnych wyborów w roku 1994 . Cechuje go przede wszystkim kryzys tworzącego się systemu partyjnego spowodowany delegalizacją Komunistycznej Partii Ukrainy . Jej likwidacja spowodowała chaos, gdyż zniknął głęboki podział na komunistów i opozycję. Etap ten wyróżnił się także powstaniem znacznej ilości nowych partii. Chociaż partii politycznych było kilkadziesiąt, to żadna z nich nie miała ani poziomu liczebności, umożliwiającego utworzenie skutecznych organizacji partyjnych w terenie, ani poziomu popularności, umożliwiającego chociaż połowie potencjalnych wyborców znać partie i rozróżniać je między sobą, ani poziomu wpływu, pozwalającego frakcjom w parlamencie lub w lokalnych organach przedstawicielskich wpływać na tworzenie rządu lub struktur wykonawczych w terenie;
• etap strukturyzacji – rozpoczął się wyborami, które odbyły się 27 marca 1994 r. Przeprowadzone zostały według ordynacji większościowej , która nie sprzyjała tworzeniu stabilnej sceny politycznej.

Organizacja państwa

Głową państwa jest Prezydent Ukrainy . Władzą wykonawczą na Ukrainie jest Rząd Ukrainy z premierem , natomiast władzę ustawodawczą sprawuje parlament Ukrainy z przewodniczącym Rady na czele.

W Autonomicznej Republice Krymu występuje dodatkowo Rada Najwyższa Autonomicznej Republiki Krymu i rząd Autonomicznej Republiki Krymu .

W niższych jednostkach administracyjnych (obwody, miasta wydzielone) władze dzielą się na państwowe ( obwodowa administracja państwowa , ukr. oбласна державна адміністрація, ОДА) i samorządowe (rada obwodowa, ukr. oбласнa радa). Taki sam podział występuje w rejonach .

Samorząd

Samorządy ukraińskie są jednostkami fasadowymi i niesamodzielnymi. Zadania przydzielone ukraińskim samorządom są obszerne, ale ich kompetencje i budżety bardzo ograniczone. Panuje pełna centralizacja, i nawet bieżące potrzeby mieszkańców są załatwiane dzięki subwencjom i dotacjom budżetu centralnego. Kompetencje samorządów często są wykorzystywane dla załatwiania prywatnych interesów, takich jak np. prywatyzacja ziemi czy wynajem lokali komunalnych. Decyzje władz samorządowych są tajne, i podejmowane za zamkniętymi drzwiami. Sesje samorządu mogą być tajne, jeżeli tak zadecydują radni. W regulaminach rad często spotyka się przepisy o konieczności zgłaszania udziału mieszkańca w sesji rady dzień przed sesją. Reforma samorządu ukraińskiego jest planowana od 10 lat, ale do marca 2010 nie podjęto żadnych ustaw dotyczących reformy.

Geografia

Ukraińskie Karpaty

Dorzecze Dniepru

Krajobraz Ukrainy składa się głównie ze stepów i wyżyn, na zachodzie rozciągają się Karpaty , a na Krymie – Góry Krymskie .

• Stolicą Ukrainy jest od 1934 r. Kijów . Inne duże miasta: Charków , Dniepropietrowsk , Donieck , Odessa , Zaporoże , Lwów , Krzywy Róg , Mariupol , Łuhańsk
• Łączna długość granic: 7 340 km
• Najwyższy punkt: Howerla 2061 m n.p.m.
• Najniższy punkt: Morze Czarne 0 m

Klimat

Znaczna część Ukrainy jest położona w zakresie klimatu umiarkowanego kontynentalnego, natomiast południe (na przykład Krym ) – morskiego. Obszar kraju znajduje się najczęściej pod wpływem polarnomorskich i polarnokontynentalnych mas powietrza . Bilans promieniowania jest tu dodatni i wynosi na północy 35 kcal/cm², a na południu 50 kcal/cm². Najbardziej charakterystyczną cechą klimatu Ukrainy jest jego wzrastający z zachodu na wschód kontynentalizm termiczny. W związku z tym roczne amplitudy temperatury powietrza wahają się od 25 °C we Lwowie do 30 °C w Starobielsku . Na terenie kraju przeważa również kontynentalny rozkład opadów z maksimum w ciepłym okresie roku. Roczna suma opadów maleje z północnego zachodu (600 mm) na południowy wschód (400 mm).

Gleby

W północnej cześć kraju największy obszar zajmują gleby bielicoziemne . W lasach spotyka się szare gleby leśne. Na bagnach wykształciły się gleby bagienne i torfowo-bagienna. Dominującym typem gleb są czarnoziemne zajmujące ok. 60% kraju co stanowi blisko 40% światowych zasobów tego typu gleb. Występują one w strefie stepu i lasostepu . W północnej części lasostepu największą powierzchnię zajmują czarnoziemu ubogie w próchnicę (4-5%). Natomiast w południowej jego części rozwinęły się czarnoziemy o zawartości próchnicy 6-6,5%. Niską zawartością próchnicy charakteryzują się także czarnoziemy leżące w północnej części stepu (3-4%). Południową cześć Niziny Czarnomorskiej i Krymu zajęte są przez gleby ciemnokasztanowe. Na Nizinie Zakarpackiej dominującym typem są kwaśne gleby brunatne . W Górach Krymskich zaznacza się różnica w pokrywie glebowej związana z ekspozycją stoków – stoki północne pokryte są szarymi glebami leśnymi, a południowe czerwonoziemami . Obszary zasolone zajmują na Ukrainie 330 tys. ha. Najwięcej tego typu gleb występuje w autonomicznej republice Krymu oraz w obwodach: chersońskim , dniepropietrowskim i ługańskim .

Podział administracyjny

Terytorium Ukrainy w I rzędzie dzieli się na 24 obwody (odpowiednik województw , ukr. oблacть ( IPA : oblast')) + 2 miasta wydzielone ( Kijów i Sewastopol ) oraz 1 republikę autonomiczną ( Autonomiczną Republikę Krymu ) posiadającą własną konstytucję i rząd . W II rzędzie Ukraina dzieli się na 492 rejony (odpowiednik powiatów , ukr. pайон ( IPA : rajon)).

Dni świąteczne na Ukrainie

• 1 stycznia – Nowy Rok
• 7 stycznia – Boże Narodzenie ( prawosławne oraz greckokatolickie )
• 8 marca – Międzynarodowy Dzień Kobiet
• 1 maja (2) – Dni Międzynarodowego Święta Pracy
• 9 maja – Dzień Zwycięstwa
• 28 czerwca – Dzień Konstytucji Ukrainy
• 24 sierpnia – Dzień Niepodległości Ukrainy

Demografia

Ludność miejska: 72%

Narodowości^[20].

• Ukraińcy – 77,8%
• Rosjanie – 17,3%
• Białorusini – 0,6%
• Mołdawianie – 0,5%
• Tatarzy Krymscy – 0,5%
• Bułgarzy – 0,4%
• Polacy – 0,3%
• Żydzi – 0,2%
• pozostali – 2,4%

Howerla, Czarnohora

Jałta

78% mieszkańców deklaruje narodowość ukraińską . Jedynie 67% deklaruje, że posługuje się językiem ukraińskim , choć odsetek ten zwiększa się od momentu ogłoszenia niepodległości.

Język ukraiński zdecydowanie dominuje w życiu codziennym zachodniej części kraju, a na Ukrainie środkowej oraz w stołecznym Kijowie jest on używany równolegle wraz z rosyjskim. Z kolei wśród ludności Ukrainy wschodniej, południowej oraz Krymu wyraźnie przeważa rosyjski .

Ludność południowo-wschodniej Ukrainy pozostaje głęboko zrusyfikowana , dominuje wśród niej przeświadczenie, iż Ukraińcy i Rosjanie są częścią jednej wspólnoty cywilizacyjnej, a w interesie obu narodów leży ścisła współpraca. Mieszkańcy Ukrainy środkowej i – zwłaszcza – zachodniej podkreślają swoją odrębność kulturowo-cywilizacyjną od Rosjan. Silne są wśród nich tendencje proeuropejskie, ale także nacjonalistyczne.

Struktura wyznaniowa

50% deklaruje się jako wierzący, w tym^[21]:

• Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Kijowskiego – 50,4%, głównie w środkowych regionach kraju
• Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Moskiewskiego – 26,1%, głównie na wschodzie kraju
• Ukraińska Cerkiew greckokatolicka – 8%, niemal w całości na zachodzie kraju
• Ukraiński Autokefaliczny Kościół Prawosławny – 7,2%
• Kościół rzymskokatolicki – 2,2%
• Judaizm – 0,6%
• inne – 3,2%

Miasta

Wykaz największych ukraińskich miast

Gospodarka

Ukraina była najważniejszą po Rosji republiką Związku Radzieckiego . Wartość produkcji Ukrainy czterokrotnie przewyższała produkcję następnej w kolejności republiki. Żyzne ukraińskie czarnoziemy dawały ponad 25% rolniczej produkcji Związku Radzieckiego. Stąd pochodziły też znaczące ilości mięsa, mleka, zboża i warzyw przeznaczone dla innych republik. Analogicznie, przemysł ciężki Ukrainy dostarczał wyposażenie i surowce do ośrodków przemysłowych i wydobywczych pozostałych republik. Aktualnie Ukraina zależna jest od importu energii, zwłaszcza gazu ziemnego .

Krótko po rozpadzie Związku Radzieckiego rząd Ukrainy uwolnił większość cen i ustanowił prawne zasady prywatyzacji , ale opór w kołach rządowych spowodował zaniechanie reform i doprowadził do pewnego uwstecznienia. W latach 1992 - 1999 produkcja spadła o 40% poniżej poziomu produkcji z 1991 . Swobodna polityka monetarna doprowadziła pod koniec 1993 r. do hiperinflacji . Od wyboru na prezydenta w 1994 Leonid Kuczma wprowadził reformy gospodarcze, zaprowadził dyscyplinę finansową i starał się o zniesienie kontroli cen i handlu zagranicznego.

Kryzys finansowy w Rosji roku 1998 , spowodował gwałtowny spadek eksportu oraz popytu krajowego, niwecząc tym samym nadzieje Ukrainy na przewidywany, po raz pierwszy od uzyskania niepodległości, wzrost gospodarczy. W 1999 produkcja nadal zmniejszała się nieznacznie. Rząd nie był też w stanie zmniejszyć olbrzymich zaległości w wypłatach pensji oraz rent i emerytur.

Ukraina jest największym – po Rosji – krajem europejskim (604 tys. km²). Blisko 46 milionów mieszkańców powoduje, iż jest to rynek o dużym potencjale. Od 2000 r. Ukraina jest w fazie dynamicznego wzrostu (5%-6% wzrostu PKB średniorocznie). W 2002 r. PKB wzrosło o 4,6%, w 2003 r. – o 8,5%.

5 lutego 2008 roku zakończyły się negocjacje o członkostwo tego państwa w WTO ^[22]. 16 maja 2008 roku Ukraina oficjalnie została członkiem WTO.

Słabe strony gospodarki ukraińskiej:

• Wolne tempo prywatyzacji i wielu reform rynkowych,
• Brak stabilności i przejrzystości ustawodawstwa,
• Wysokie oprocentowanie kredytów konsumpcyjnych,
• Niesprzyjający klimat inwestycyjny, o czym świadczy niski nadal poziom inwestycji zagranicznych (6,7 mld USD na 1 I 2004 r.),
• Brak stabilności produkcji rolnej (wzrost o ok. 10% w 2001 r., 1,9% w 2002 r. i gwałtowny spadek o ponad 10% w 2003 r., spowodowany niskimi zbiorami zbóż).

Gospodarka ukraińska opiera się głównie na przemyśle metalurgicznym (ok. 23% produkcji przemysłowej), spożywczym (18%), maszynowym (ok. 12%) i wydobywczym (ok. 11%). Wpływy z eksportu surowców i nisko przetworzonych wyrobów metalowych dostarczają ok. 70% wpływów do budżetu.

Polska zajmuje 7. miejsce (ok. 3,5%) w eksporcie ukraińskim i 3. miejsce (ok. 3,2%) w imporcie.

Główni inwestorzy zagraniczni na Ukrainie to: Stany Zjednoczone , Cypr , Wielka Brytania , Holandia i Rosja .

Ogólna wartość bezpośrednich inwestycji zagranicznych – ok. 6,7 mld USD (dane na 1 I 2004 r.). Polska zainwestowała na Ukrainie ponad 153 mln. USD. Wartość ukraińskich inwestycji w Polsce z kolei przekroczyła 300 mln USD (Huta Częstochowa, FSO, Stocznia Gdańsk).

Ukraina jest uznawana przez Unię Europejską i Stany Zjednoczone za państwo o gospodarce rynkowej.^[23]

Statystyki makroekonomiczne

• Średnia płaca w marcu 2008 wynosiła równowartość ok. 344 USD (1702 hrn). Największe płace są w obwodach kijowskim , dniepropietrowskim i donieckim .
• Wskaźnik produkcji przemysłowej spadł w 2008 roku o 3,1% i o -28,4% w pierwszych 9 miesiącach 2009 roku^[24].
• W 2008 roku realna zmiana PKB wyniosła +2,1%, ale wg danych za trzeci kwartał 2009 roku odnotowano spadek o 15,9%^[24]
• Niestabilny kurs hrywny . 5 listopada 2008 roku kurs USD/UAH wynosił 5,825, zaś 5 listopada 2009 roku 8,23 (wzrost o około 41%) ^[25]. Obserwowana jest również deprecjacja kursu hrywny wobec polskiego złotego. Między 6 listopada 2008 a 6 listopada 2009 roku złoty umocnił się względem hrywny o 29,03% ^[26].
• Inflacja w 2008 roku (r/r) wyniosła 25,20% i była jedną z najwyższych na świecie (214 miejsce na 222 notowane państwa)^[27]
• W 2009 roku zanotowało załamanie w imporcie i eksporcie towarów i usług.^[24]

Inflacja

Inflacja w 2007 r. wyniosła 17%. Prognoza na 2008 r.:

• 9,6% – według ustawy budżetowej na 2008 r.,
• 13,8% – według Banku Światowego ,
• 14,8% – według Narodowego Banku Ukrainy ^[28].

W lipcu 2008 Bank Światowy skorygował prognozy wysokości wskaźnika inflacji do następujących wartości:

• 2008 – 21,5%,
• 2009 – 15,3%,
• 2010 – 9,8%^[29].

Inwestycje zagraniczne

Struktura branżowa inwestycji zagranicznych na Ukrainie:

• 49,8% – przemysł spożywczy , metalurgiczny , chemiczny i petrochemiczny ,
• 15% – handel,
• 7,9% – finanse,
• 7,9% – transport.

Rankingi i współpraca międzynarodowa

Ukraina w rankingach międzynarodowych

Członkostwo w organizacjach międzynarodowych

Stosunki polsko-ukraińskie

Polska była pierwszym krajem, który uznały niepodległość Ukrainy w dniu 2 grudnia 1991 ^[30].

Dzisiejszy Lwów i Kijów to miasta bliźniacze Krakowa . Przed II wojną światową Lwów, Kraków i Wilno były głównymi ośrodkami nauki i kultury w Polsce, obok stołecznej Warszawy.

W 2006 roku rząd Rosji zakazał importu polskiego mięsa, niedługo potem Ukraina także przyjęła podobne kroki, co odebrane zostało w Polsce jako akt nieprzyjazny i wykonany na polecenie Moskwy.

Ważnym historycznym wydarzeniem będzie organizacja na Ukrainie (wraz z Polską) Mistrzostw Europy w piłce nożnej w 2012 roku . Będzie to pierwsza tych rozmiarów impreza sportowa zorganizowana także we wschodniej części Europy .

Od stycznia 2009 między portem lotniczym w Pyrzowicach (Katowice) a portem lotniczym Kijów-Boryspol funkcjonuje tanie połączenie lotnicze linii Wizz Air . Znacznie ułatwia i przyspiesza (podróż pociągiem z Warszawy do Kijowa trwa niemal dobę) ono możliwość podróżowania pomiędzy Polską i Ukrainą. Najtańszy lot można wykonać już za około 70 złotych^[31]. Regularne rejsy lotnicze z Warszawy do Kijowa realizowane są także przez ukraińską linię lotniczą AeroSvit.

Przypisy

Zobacz też

• Elektrownie Ukrainy

Linki zewnętrzne

• Ukraina w katalogu Open Directory Project

Urzędy centralne:

• Prezydent Ukrainy
• Gabinet Ministrów
• Rada Najwyższa Ukrainy