www.szkolnictwo.pl

magnaci

magnaci (łac. magnus - wielki) – możnowładca, arystokrata. W klasycznym znaczeniu członek jednego z rodów magnackich (magnaterii, a także w późniejszym okresie posiadaczy tytułów: książąt, hrabiów, baronów, margrabiów czyli markizów), dziedzic tytułów i majątku. Nieliczni szlachcice, zwani magnatami, posiadali olbrzymie majątki, liczące wiele folwarków i tysiące poddanych. Posiadali własne miasta, kilkadziesiąt wsi oraz własne wojsko, ale mieli takie same prawa polityczne jak pozostała część szlachty. Ponadto w okresie I Rzeczypospolitej jedyny stosowany tytuł to tytuł księcia noszony tradycyjnie przez potomków rodów kniaziów litewskich. Posiadanie tego tytułu nie wiązało się jednak ze specjalnymi prawami, ani nawet nie oznaczało uznania za magnata, jeśli dana osoba nie posiadała odpowiednich dóbr — przykład to historia rodu Czartoryskich, który wcześnie podupadł i pomimo dziedzicznego tytułu książęcego nie był uznawany za magnacki aż do czasu, kiedy August II Mocny nadał tej rodzinie wielkie dobra, tak że stała się ona bogata i potężna. Niektórzy magnaci otrzymywali od cudzoziemskich władców tamtejsze tytuły, ale w Polsce ich nie używali. Dopiero po rozbiorach wśród polskich rodów magnackich upowszechniło się używanie tytułów nadawanych przez władców państw zaborczych.

Współcześnie określenie to stosowane jest także wobec członków rodzin największych kapitalistów w przemyśle, bankowości, handlu itd. (np. magnat naftowy i finansowy - John Rockefeller, stalowy - Alfred Krupp; tacy magnaci nazywani są np. po angielsku - tycoon albo business magnate).

Inne hasła zawierające informacje o "magnaci":

Order Orła Białego Tykocinie , małym mieście na Podlasiu , położonym nad rzeką Narew , gdzie bywali królowie, magnaci i książęta polscy . Otrzymywali go w czasie I Rzeczypospolitej głównie magnaci, ...

Dymitriady był moskiewski mnich Grzegorz Otriepiew . Nikt nie wierzył w jego rewelacje, jednak magnaci uznali, że jego obecność jest doskonałą okazją do przejęcia władzy w ...

Unia lubelska mieszanej komisji polsko-litewskiej, która zajęła się opracowaniem formy około unii. O ile magnaci i szlachta koronna byli zagorzałymi zwolennikami zawarcia nowej unii na korzystnych ...

Stanisław August Poniatowski Stanisławowską , Królikarnię , przebudowany został Zamek Królewski . Powstały pałace w Szczekocinach , Natolinie . Niektórzy magnaci dobrowolnie likwidowali pańszczyznę , zamieniając ją na oczynszowanie ( Andrzej Zamoyski ).Konstelacja Ciołek Poniatowskiego ...

1792 zawiązano konfederację, ogłoszoną dopiero w Targowicy nad Siwuchą 14 maja. Utworzyli ją magnaci niezadowoleni z reform Sejmu Wielkiego i pragnący przywrócenia dawnego porządku. 2 maja ...

Władysław II Jagiellończyk niedopuszczenie cudzoziemców do dziedziczenia korony. Mimo że wszystkich postulatów nie zrealizowano (wpływowi magnaci nie godzili się na pełne uzależnienie władcy od szerszych kręgów szlachty), ...

Trybunał Koronny roku. Zainteresowani, czyli osoby mające procesy, ściągali do miast trybunalskich ze stronnikami, magnaci z wojskami nadwornymi, w celu wywarcia presji na przeciwników, a w ...

Maria Antonina Austriaczka ludności, głównie na skutek szybko rosnących obciążeń podatkowych. Podatków nie płacili jedynie magnaci, arystokracja i purpuraci kościelni. Rósł też deficyt skarbu królewskiego, bo choćby ...

Wojna polsko-rosyjska 1792 formalnie zrzucono protektorat rosyjski i przywrócono niepodległość Rzeczypospolitej. Wrogo nastawieni do reform magnaci , ze Stanisławem Szczęsnym Potockim i Ksawerym Branickim na czele, udali się ...

Ochmistrz (urząd) kobietę. Była nią zawsze żona senatora .Wzorem władców ochmistrza posiadali na swoim dworze magnaci, a damy, wzorując się na królowej, odrębnego zarządcę (ochmistrza) swojego dworu ...

Inne lekcje zawierające informacje o "magnaci":

121. Rzeczpospolita za panowania Sasów (plansza 8) ...

119b Wojny XVII w. i ich konsekwencje (plansza 2) ...

117. Barokowa i sarmacka Rzeczpospolita (plansza 5) np. w Wilanowie, Łańcucie, Nieborowie, Rydzynie. Budowali je głównie bogaci i wpływowi magnaci. Pałace zdobiły piękne, dokładnie zaprojektowane parki. Za panowania Zygmunta III Wazy ...