Uniwersytet Lwowski ( ukr. Львівський національний університет імені Івана Франка) – uniwersytet we Lwowie , założony przez Jana Kazimierza w 1661 jako Akademia Lwowska, do 1940 Uniwersytet Jana Kazimierza; jeden z najstarszych w Europie Wschodniej i czwarty najstarszy uniwersytet założony na ziemiach Rzeczypospolitej Obojga Narodów , współcześnie jeden z największych ukraińskich uniwersytetów państwowych.

Gmach główny uniwersytetu (posejmowy)

Historia

Kolegium Jezuickie (1608-1661)

• 1608 - założenie kolegium jezuickiego we Lwowie

Akademia Jezuicka (1661-1758)

• 20 stycznia 1661 król polski Jan Kazimierz ogłosił: Zgodziliśmy się łatwo i chętnie ażeby kolegium ojców jezuitów we Lwowie godność akademii i tytuł uniwersytetu został nadany. I pozwalamy, aby w tymże kolegium generalne studium w każdym dozwolonym fakultecie ustanowione było, tj. teologii scholastycznej i moralnej, filozofii, matematyki, obojga praw, medycyny, sztuk wyzwolonych i nauk zgoła wszystkich, według przyjętego akademii i uniwersytetu zwyczaju i praktyki.
• Ze względu na obowiązujące wówczas w Polsce prawa, oprócz dekretu królewskiego do utworzenia Akademii niezbędna była uchwała sejmowa i aprobata papieża. Mimo wielokrotnych prób Sejm na kolejnych sesjach w latach 1661 - 1665 nie wyraził zgody na utworzenie we Lwowie Akademii (wobec silnego sprzeciwu ze strony Akademii Krakowskiej i Zamojskiej ), zaś papież Aleksander VII zezwolił jedynie na nadawanie stopni doktorskich z teologii i filozofii, do czego kolegium jezuickie miało już prawa nadane w 1552 przez papieża Juliusza III . Do najbardziej znanych absolwentów tej uczelni należy ksiądz Grzegorz Piramowicz , pedagog, działacz oświatowy, pisarz oświeceniowy i filozof.

Akademia Lwowska (1758-1773)

• 18 kwietnia 1758 król polski August III podpisał dyplom potwierdzający całkowicie przywilej Jana Kazimierza z 1661, nadając lwowskiej Akademii prawa takie, jakie posiadała Akademia Krakowska.
• 24 marca 1759 papież Klemens XIII wydał bullę , zatwierdzającą Akademię Lwowską i podnoszącą ją do godności uniwersytetu. Uzyskano prawo do wykładania: gramatyki, retoryki, filozofii, teologii scholastycznej i moralnej, dogmatycznej i pozytywnej, kanonów świętych i prawa kanonicznego, prawa cywilnego, i innych nauk.
• 11 grudnia 1759 odbyło się uroczyste otwarcie Akademii Lwowskiej i pierwsza promocja doktorska. Wśród pierwszych doktorów był znany poeta Franciszek Karpiński , wśród wykładowców - m.in. Grzegorz Piramowicz
• Od 1761 trwały procesy sądowe przeciwko Akademii Lwowskiej, wytoczone przez Akademie: Krakowską i Zamojską, nie przyniosły one jednak ostatecznego rozstrzygnięcia sporu.
• W 1764 , na sejmie koronacyjnym , nowo wybrany król Stanisław August Poniatowski , zatwierdził konstytucję, która potwierdziła przywileje Akademii krakowskiej, zamojskiej i wileńskiej, o lwowskiej nie wspominając.
• W 1773 , po pierwszym rozbiorze Polski, władze austriackie rozwiązały zakon jezuitów, prowadzący Akademię Lwowską. Akademia została przekształcona w szkołę średnią (kształcącą w zakresie filozofii i prawa). Oprócz niej na bazie Akademii powstały: Kolegium Medyczne i Kolegium Teologii Katolickiej (tzw. Akademia Stanowa) dla młodzieży szlacheckiej.

Uniwersytet Józefiński (1784-1805)

Uniwersytet Lwowski

• 21 października 1784 cesarz austriacki Józef II podpisał dyplom fundacyjny dla świeckiego uniwersytetu we Lwowie, zwanego józefińskim. Podstawowym językiem nauczania była łacina, pomocniczymi: język polski i niemiecki. Zadaniem uczelni było kształcenie Austriaków: Niemców, Polaków i Rusinów z różnych stanów (duchowieństwo, szlachta, mieszczanie); głównie do zawodów urzędniczych. Siedzibą uniwersytetu stał się klasztor potrynitarski przy ul. Krakowskiej (obecnie w tym miejscu znajduje się cerkiew Przemienienia Pańskiego ). Uniwersytet miał cztery wydziały: teologiczny, filozoficzny, prawny i medyczny. Uniwersytet ten funkcjonował przez 21 lat. Wykłady odbywały się po łacinie, po polsku, niemiecku, a na wydziale filozofii i teologii od 1787 (do 1808) także w języku słowiańsko-ruskim.
• W 1805 , z uwagi na włączenie do zaboru austriackiego tzw. Galicji Zachodniej z Krakowem , zarządzono połączenie uniwersytetu lwowskiego i krakowskiego.

Liceum Lwowskie (1805-1817)

• 1805 - Uniwersytet Lwowski przekształcono w liceum - wyższy zakład naukowy z wydziałami: prawa, filozofii, teologii i chirurgii. Różnił się on od uniwersytetu mniejszą liczbą katedr, krótszym okresem nauki, brakiem uprawnień (lecz tylko do 1806) do nadawania promocji doktorskich. Liceum lwowskie istniało 12 lat.
• 1808 - zniesienie wykładów w języku słowiańsko-ruskim, na żądanie samych Rusinów^[1].

Uniwersytet Franciszkański (1817-1918)

• 7 sierpnia 1817 , po kongresie wiedeńskim , który wyłączył Kraków spod jurysdykcji Austrii, cesarz austriacki Franciszek I podpisał powtórny akt fundacji uniwersytetu lwowskiego z niemieckim językiem wykładowym, z trzema fakultetami (bez medycznego).
• W okresie powstania listopadowego młodzież studencka Uniwersytetu Lwowskiego tłumnie uciekała do Królestwa Kongresowego, by walczyć w szeregach powstańców.
• Od 1833 rozpoczęła się na uniwersytecie era konspiracyjna. Powstały wówczas organizacje konspiracyjne: Związek Przyjaciół Ludu , Węglarstwo Polskie , Stowarzyszenie Ludu Polskiego itd., w których działali aktywnie studenci: Franciszek Jan Smolka , Kazimierz Grocholski, Albin Dunajewski , Karol Szajnocha i in. Organizacje te były zwalczane przez policję zaborczą, zaś konspiratorzy zamykani w ciężkich więzieniach.
• 6 kwietnia 1848 , w okresie Wiosny Ludów uniwersytet uzyskał pełną autonomię i pozwolenie na prowadzenie wykładów po polsku, podpisane przez gubernatora austriackiego Stadiona.
• 2 listopada 1848 generał austriacki Hammerstein rozkazał zbombardować zbuntowane miasto. W wyniku bombardowania spłonęły budynki uniwersyteckie wraz z biblioteką. Z ok. 51 tys. tomów uratowano jedynie ok. 13 tys.
• Po półrocznej przerwie na uspokojenie nastrojów uniwersytet wznowił wykłady w 13 salach lwowskiego ratusza.

Gmach starego uniwersytetu na ul. św.Mikołaja

• 2 stycznia 1851 namiestnik Galicji hr. Agenor Gołuchowski przekazał dla uniwersytetu gmach obok kościoła św. Mikołaja (nazywany po 1920 roku starym uniwersytetem), który był zajmowany do czasu kasaty zakonu jezuitów przez konwikt jezuicki, później zaś przez wojsko.
• W dziesięcioleciu 1851 - 1860 Austriacy w myśl zasady divide et impera przyznali Rusinom uprzywilejowane stanowisko, wprowadzając częściowe wykłady w języku ruskim na wydziałach teologicznym i prawniczym, Polakom zezwalając jedynie na stworzenie katedry języka polskiego.
• W latach 1864-1866 rektorem był Jakiw Hołowacki .
• Od 1867 , kiedy w Austro-Węgrzech zapanowała era konstytucyjna, rozpoczęła się walka o polski charakter uniwersytetu lwowskiego, która przyniosła stopniowo wzrost liczby wykładów w języku polskim.
  • w 1870 prowadzono 46 wykładów w języku niemieckim, 13 po łacinie, 13 po polsku i 7 po rusku
  • w 1874 prowadzono 59 wykładów w języku polskim, 13 po łacinie, 11 po niemiecku i 7 po rusku
  • w 1906 prowadzono 185 wykładów w języku polskim, 19 po łacinie, 5 po niemiecku
• W 1882 Uniwersytet został częściowo spolonizowany (po długiej walce społeczności polskiej, która obroniła uczelnię przed likwidacją na rzecz niemieckiego uniwersytetu w Czerniowcach ). Wtedy to rozpoczął się okres świetności uniwersytetu, który na przełomie XIX i XX wieku był największą uczelnią Galicji i drugą w Austrii (w 1913 miał blisko 5 tysięcy studentów, w tym kobiety, które dopuszczono na medycynę i filozofię w 1897 roku).
• W 1894 Uniwersytet otrzymał Wydział Lekarski, stając się uczelnią czterowydziałową. Większość wykładów prowadzono w języku polskim, ale były także wykłady po rusku i łacinie.
• Na przełomie 1901 / 1902 roku doszło do pierwszych bijatyk studentów ukraińskich i polskich, po napaści przez ukraińskich studentów na rektora księdza Jana Fiałka. Starcia między studentami narastały do roku 1908 , podczas nich byli ranni i zabici. Wraz z rozwojem ruchu narodowego ukraińskiego narastał konflikt społeczności polskiej i ukraińskiej o natężenie obu języków na uczelni

Uniwersytet Jana Kazimierza (1919-1939)

Gmach główny uniwersytetu (posejmowy)

• 22 listopada 1919 uchwałą Rządu RP uniwersytetowi nadano imię założyciela - króla Jana Kazimierza. Była to jedna z największych i najbardziej zasłużonych placówek naukowych odrodzonej Polski, gdzie wykładali słynni, światowej sławy naukowcy (patrz link zewnętrzny [1] ), gdzie powstawały i działały słynne środowiska lwowskich naukowców, takie jak: lwowska szkoła matematyczna , lwowsko-warszawska szkoła filozoficzna , lwowska szkoła antropologiczna, lwowska szkoła zoologiczna, lwowska szkoła geograficzna i in., gdzie dokonywano ważnych odkryć naukowych i publikowano prace naukowe na światowym poziomie.
• 26 lutego 1920 Uniwersytetowi Jana Kazimierza przekazano nowe budynki, w tym okazały gmach Sejmu Krajowego Galicji przy ulicy Marszałkowskiej 1, który stał się gmachem głównym uczelni. W okresie międzywojennym UJK posiadał 12 obiektów dydaktycznych przy ulicach: Kościuszki, Mickiewicza, św. Mikołaja, Długosza, Piekarskiej, Pijarów, Głowińskiego, Zielonej, dwa ogrody botaniczne - przy ul. Długosza i Cetnerowskiej, bibliotekę przy ul. Mochnackiego i domy profesorskie przy ul. Supińskiego.
• Uniwersytet miał pięć wydziałów:

1. Teologiczny (w 1934/35 222 studentów), mieszczący się w gmachu posejmowym przy ul. Marszałkowskiej 1
2. Prawa (w 1934/35 2978 studentów), mieszczący się w gmachu przy ul. Mickiewicza 5
3. Lekarski (w 1934/35 638 studentów) oraz w jego ramach Oddział Farmaceutyczny (w 1934/35 263 studentów), mieszczący się w kompleksie gmachów przy ul. Piekarskiej i Głowińskiego oraz Pijarów
4. Humanistyczny (w 1934/35 892 studentów), mieszczący się w gmachu posejmowym przy ul. Marszałkowskiej 1, a także przy ul. Mickiewicza 5 i Kościuszki 9
5. Matematyczno-Przyrodniczy (w 1934/35 870 studentów) mieszczący się w gmachu starego uniwersytetu przy ul. Mikołaja 4 a także przy ul. Długosza 6 i 8 oraz Kościuszki 9

• W roku akademickim 1934/1935 studiowało na nim 5900 studentów, z tego:
  • 3793 wyznania rzymskokatolickiego
  • 1211 wyznania mojżeszowego
  • 739 wyznania grecko-katolickiego
  • 72 wyznania prawosławnego
  • 67 wyznania ewangelickiego.

Od początku XX w. do połowy lat dwudziestych trwały próby utworzenia we Lwowie uniwersytetu ukraińskiego. Do realizacji koncepcji formalnie nie doszło, ale w latach 1920-1925 działał we Lwowie tzw. Tajny Uniwersytet Ukraiński . Jego kadrę naukową stanowili głównie ukraińscy wykładowcy ze Lwowa, oraz ci uczeni ukraińscy, którzy zostali usunięci z Uniwersytetu Lwowskiego z powodu odmowy złożenia ślubowania na lojalność wobec państwa polskiego i odmowy zobowiązania się do zaniechania wrogiej działalności wobec państwa polskiego.

Uniwersytet Iwana Franki (1940-1941)

• W 1939 po anektowaniu Lwowa przez wojska sowieckie uniwersytet nadal funkcjonował. Zajęcia w pierwszym trymestrze (X-XII 1939 r) odbywały się według polskich przedwojennych programów. Stopniowo następowały zmiany. 18 października odwołano polskiego rektora prof. Romana Longchamps de Berier . Na jego miejsce powołano, nieposiadającego żadnego stopnia naukowego, działacza partyjnego z Kijowa Mychajłę Marczenkę. Wydział Teologiczny został zlikwidowany pod koniec 1939 r. W następnym roku - 8 stycznia 1940 - uniwersytetowi nadano nazwę „Lwowski Państwowy Uniwersytet im. Iwana Franki ”. Do czerwca 1941 uniwersytet funkcjonował z częściowo przedwojenną polską kadrą naukową. Wykłady odbywały się po polsku i ukraińsku. W 1940 r. z uniwersytetu wydzielony został Wydział Lekarski, z którego utworzono odrębną uczelnię - Instytut Medyczny.

Podziemny Uniwersytet Jana Kazimierza (1941-1944)

• W okresie okupacji hitlerowskiej Lwowa (czerwiec 1941-lipiec 1944) uniwersytet został przez okupantów zamknięty. Już w pierwszych dniach okupacji hitlerowcy dokonali mordu kilkudziesięciu profesorów lwowskich uczelni, głównie Uniwersytetu. Funkcjonowały jedynie oficjalnie kursy medyczne (patrz link zewnętrzny [2] ). Działalność uniwersytetu prowadzona była nielegalnie (patrz link zewnętrzny [3] ) w mieszkaniach prywatnych, w ramach tajnych kompletów .

Uniwersytet Iwana Franki (od 1944)

• W sierpniu 1944 r., po ponownym zajęciu Lwowa przez wojska sowieckie, wznowiono działalność naukową uniwersytetu. Pierwsza kadra (w tym 4 na 5 dziekanów) i pierwsi studenci, to przede wszystkim Polacy.
• Polscy naukowcy stopniowo opuszczali Lwów udając się na zachód, zaś nowa kadra naukowa napływała z Ukrainy wschodniej i ZSRR. Po 1946 r. we Lwowie pozostali nieliczni Polscy uczeni, m.in. Mieczysław Gębarowicz , Przemysław Dąbkowski , Juliusz Makarewicz .
• W latach 50 XX-wieku podczas reorganizacji życia miejskiego i kulturalnego przez Ukraińców , z Biblioteki dawnego Uniwersytetu Jana Kazimierza ukradziono, wyniesiono, zniszczono około 2.000 cennych eksponatów, głównie starodruków, rękopisów, książek, medali
• W 2001 na Uniwersytecie zatrudniano 3301 osób, w tym 1042 wykładowców prowadzących wykłady w 61 dziedzinach: pedagogicznych, naukowych i inżynieryjnych na 100 katedrach, w centrum obliczeniowym i w ponad 100 laboratoriach oraz w muzeach: geologicznym, mineralogicznym, zoologicznym, numizmatycznym, archeologicznym. Liczba studentów w roku akademickim 1997/1998 wynosiła: dla studiów dziennych 11 649 osób, zaocznych 3 680 osób. Pełne studia uniwersyteckie trwają 5 lat.

Kadra naukowa

Polska kadra naukowa

Pośród naukowców, którzy związani byli z tym uniwersytetem, były takie wielkie osobistości jak:

• Władysław Abraham – specjalista z historii prawa kościelnego
• Kazimierz Ajdukiewicz - filozof, reprezentant szkoły lwowsko-warszawskiej, jeden z najważniejszych logików polskich
• Maurycy Allerhand – prawnik
• Henryk Arctowski - geograf, geofizyk, geolog, podróżnik, związany z badaniami krajów polarnych
• Szymon Askenazy – historyk i dyplomata, twórca lwowskiej szkoły historycznej nazywanej też szkołą Askenazego
• Herman Auerbach - matematyk, jeden z czołowych przedstawicieli lwowskiej szkoły matematycznej
• Marian Auerbach - filolog klasyczny
• Oswald Balzer - historyk ustroju i prawa polskiego
• Stefan Banach - matematyk, jeden z wybitnych przedstawicieli lwowskiej szkoły matematycznej
• Adolf Beck - neurofizjolog, profesor fizjologii, pierwszy honorowy członek i laureat medalu Polskiego Towarzystwa Fizjologicznego
• Piotr Bieńkowski - archeolog, Specjalista antycznej rzeźby greckiej i rzymskiej
• Tadeusz Bigo - prawnik, znawca prawa administracyjnego, Założyciel Kursu Prawa Lotniczego przy Wydziale Prawa UJK (1936-1936)
• Józef Bilczewski - arcybiskup lwowski obrządku łacińskiego , profesor teologii dogmatycznej , rektor Uniwersytetu Lwowskiego
• Leon Biliński - polityk, ekonomista, trzykrotnie pełnił funkcję dziekana Wydziału Prawa Uniwersytetu Lwowskiego
• Michał Bobrzyński - historyk i konserwatywny polityk, honorowy profesor historii prawa polskiego i niemieckiego na Uniwersytecie Lwowskim, dyrektor Archiwum Krajowego Aktów Grodzkich i Ziemskich w Krakowie
• Tadeusz Boy-Żeleński – pisarz i tłumacz literatury francuskiej
• Wilhelm Bruchnalski – historyk literatury
• Franciszek Bujak - historyk dziejów gospodarczych i społecznych Polski
• Edmund Bulanda - archeolog, rektor UJK, zajmował się grecką rzeźbą antyczną, uzbrojeniem antycznym i dziejami Etrusków
• Józef Buzek - prawnik, znawca statystyki i prawa administracyjnego, założyciel GUS
• Marceli Chlamtacz - prawnik, znawca prawa rzymskiego i cywilnego
• Piotr Chmielowski - historyk literatury, ogłosił ponad 2100 prac i artykułów
• Władysław Chodaczek - filolog klasyczny, lektor greki na UJK
• Adolf Chybiński - muzykolog, historyk muzyki, znawca historii polskiej muzyki renesansowej i barokowej oraz etnografii muzycznej
• Konstanty Chyliński - historyk, kierownik resortu wyznań religijnych i oświecenia publicznego
• Teofil Ciesielski - znawca pszczelarstwa , profesor botaniki
• Antoni Cieszyński - światowej sławy stomatolog
• Zygmunt Cybichowski - prawnik, specjalista i pionier "współczesnego" polskiego prawa międzynarodowego publicznego, sędzia Stałego Trybunału Rozjemczego w Hadze
• Jan Czekanowski – światowej sławy antropolog
• Zygmunt Czerny - filolog romanista, prorektor tajnego uniwersytetu w czasie okupacji niemieckiej we Lwowie
• Julian Czyżewski - geograf, założyciel Instytutu Geograficznego Uniwersytetu Wrocławskiego, organizator badań regionalnych na Dolnym Śląsku
• Ludwik Ćwikliński - filolog klasyczny, rektor Uniwersytetu Lwowskiego, znawca historiografii i poezji greckiej oraz literatury polsko-łacińskiej
• Przemysław Dąbkowski - prawnik, znawca historii prawa polskiego
• Bronisław Dembiński - historyk, rektor Uniwersytetu Lwowskiego, działacz państwowy
• Teofil Długosz - profesor teologii i historyk Kościoła, organizator ruchu teologicznego w Polsce
• Maria Dłuska - wybitna polonistka, językoznawca i teoretyk literatury
• Władysław Dobrzaniecki - lekarz, chirurg, prekursor chirurgii plastycznej w Polsce
• Aleksander Doliński - prawnik, znawca prawa handlowego, jeden ze współautorów projektu kodeksu handlowego z 1934 r.
• Edward Dubanowicz - prawnik, specjalista w dziedzinie prawa konstytucyjnego, polityk, matematyk, fizyk
• Julian Dunajewski - ekonomista, działacz państwowy, jeden z najlepszych mówców parlamentarnych
• Ludwik Dworzak - znawca prawa karnego materialnego, sędzia
• Benedykt Dybowski – zoolog, badacz fauny Bajkału i Kamczatki
• Ludwik Ehrlich - prawnik, znawca prawa narodów. Założyciel i kierownik Studium Dyplomatycznego UJK (1930-1939)
• Jan Nepomucen Fijałek - historyk Kościoła katolickiego,rektor Uniwersytetu Lwowskiego, jeden z najwybitniejszych historyków Kościoła
• Ludwik Finkel - historyk, bibliograf, rektor Uniwersytetu Lwowskiego, do grona jego uczniów należeli m.in. Natalia Gąsiorowska , Kazimierz Hartleb , Stanisław Kot , Henryk Mościcki
• Adam Fischer - etnograf i folklorysta, redaktor pisma "Lud", wydawca serii "Prace Etnograficzne"
• Marian Franke - wybitny lekarz internista, patolog, dziekan Wydziału Lekarskiego UJK
• Benedykt Fuliński - profesor biologi
• Henryk Karol Gaertner - wybitny językoznawca i filolog,
• Ryszard Gansiniec - historyk kultury, filolog, kierownik Katedry Filologii Klasycznej Uniwersytetu Lwowskiego
• Napoleon Gąsiorowski - lekarz bakteriolog, dziekan Wydziału Lekarskiego UJK
• Adam Gerstmann - ksiądz katolicki, doktor teologii, profesor i rektor Uniwersytetu Jana Kazimierza
• Hipolit Gliwic - ekonomista, inżynier górnik i działacz gospodarczy, znawca problematyki bankowej
• Stanisław Głąbiński - prawnik, ekonomista, polityk i publicysta
• Emil Godlewski - botanik, chemik rolny , twórca polskiej szkoły fizjologii roślin
• Stanisław Grabski - polityk, ekonomista, poseł na Sejm Ustawodawczy oraz I kadencji w II RP , starszy brat dwukrotnego premiera, wybitnego uczonego, reformatora polskiej waluty i twórcy złotego – Władysława
• Jan Grek - lekarz internista, specjalista w zakresie patologii i terapii chorób wewnętrznych
• Franciszek Groër - lekarz pediatra, dyrektor Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie
• Adam Gruca - lekarz ortopeda, jeden z najwybitniejszych lekarzy w swojej specjalności
• Olgierd Górka - historyk, publicysta, działacz polityczny i dyplomata
• Karol Hadaczek - archeolog, znawca prahistorii oraz archeologii starożytnej Grecji
• Wiktor Hahn - historyk literatury, bibliograf, wybitnym znawcą twórczości Słowackiego i Kraszewskiego
• Alfred Halban - znawca historii porównawczej prawa
• Leon Halban - prawnik, znawca prawa kanonicznego i historii prawa
• Kazimierz Hartleb - historyk, kierownik Seminarium Kultury na UJK, dyrektor Biblioteki Sejmu Śląskiego w Katowicach, dyrektor Muzeum Przemysłu Artystycznego we Lwowie
• Henryk Hilarowicz - chirurg, profesor tytularny w Klinice Chirurgii UJK
• Jan Hirschler - biolog, profesor zoologii i anatomii porównawczej.
• Mieczysław Honzatko - prawnik, specjalista z zakresu prawa handlowego
• Artur Hutnikiewicz - wybitny polski historyk literatury, późniejszy profesor literatury na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu
• Roman Ingarden - filozof, członek wielu zagranicznych towarzystw naukowych
• Stefan Inglot - historyk, działacz ruchu spółdzielczego
• Jan Janów - językoznawca, historyk literatury religijnej, kierownik Katedry Filologii Ruskiej na UJK, sekretarz Polskiego Towarzystwa Orientalistycznego
• Kazimierz Jarecki - romanista, publicysta, wykładowcą filologii starofrancuskiej
• Stefan Kaczmarz - matematyk, jeden z przedstawicieli lwowskiej szkoły matematycznej, twórca podstawy "metody Kaczmarza"
• Józef Kallenbach - profesor historii literatury polskiej, dyrektor Muzeum i Biblioteki Czartoryskich w Krakowie
• Witold Kamieniecki - historyk, dyplomata, senator RP, dyrektor Biblioteki Ordynacji Krasińskich w Warszawie
• Jan Kasprowicz - poeta, dramaturg, krytyk literacki i tłumacz, uważany za jednego z najwybitniejszych poetów w dziejach literatury polskiej
• Wiktor Kemula - chemik, uważany za twórcę polskiej szkoły polarografii
• Aleksy Klawek - biblista, dziekan Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Lwowskiego
• Juliusz Kleiner - znakomity historyk literatury polskiej
• Kazimierz Kolbuszewski - historyk literatury, kierownik Katedry Języka i Literatury Niemieckiej na Uniwersytecie Lwowskim
• Karol Koranyi - prawnik, historyk prawa karnego
• Mikołaj Kostyniuk - botanik i geolog, specjalista w zakresie paleobotaniki
• Władysław Kotwicz - językoznawca, orientalista, specjalizujący się w językach mongolskich na tle ałtajskim
• Jerzy Kowalski - filolog klasyczny, pisarz, dziekan Wydziału Humanistycznego UJK
• Władysław Kozicki - historyk sztuki, poeta, dramaturg, recenzent teatralny, znawca sztuki włoskiego renesansu oraz sztuki polskiej XIX i XX wieku
• Leon Kozłowski – archeolog i polityk, premier rządu II RP w latach 1934–1935
• Adam Kryński - językoznawca
• Seweryn Krzemieniewski - botanik, profesor i rektor Uniwersytetu Lwowskiego
• Eugeniusz Kucharski - historyk, teoretyk literatury, kierownik Katedry Polskiej Literatury Porównawczej na UJK
• Stanisław Kulczyński - botanik, działacz polityczny, wrocławski opiekun zbiorów Ossolineum
• Karolina Lanckorońska – historyk i historyk sztuki, działaczka Polonii we Włoszech, córka hrabiego Karola Lanckorońskiego
• Ksawery Liske – historyk, organizator nauki historycznej
• Franciszek Longchamps de Bérier - prawnik, znawca prawa administracyjnego
• Roman Longchamps de Bérier - prawnik, cywilista, znawca prawa zobowiązaniowego, jeden z autorów projektu Kodeksu Zobowiązań z 1933 r. Ostatni polski rektor UJK
• Stanisław Loria - fizyk, po wojnie należał do grupy naukowców, organizujących polski uniwersytet we Wrocławiu
• Stanisław Łempicki - uczony, pisarz, profesor historii oświaty i szkolnictwa, jeden z przedstawicieli filozoficznej szkoły lwowsko-warszawskiej
• Juliusz Makarewicz - prawnik, znawca prawa karnego i główny autor projektu kodeksu karnego z 1932 r., b. rektor UJK
• Ewa Maleczyńska - historyk, profesor mediewista, wyróżniana kilkakrotnie odznaczeniami państwowymi
• Karol Maleczyński - historyk (mediewista), paleograf i tłumacz
• Antoni Małecki – historyk i filolog
• Józef Antoni Markowski - anatom, antropolog, znawca anatomii prawidłowej i porównawczej układu nerwowego
• Stanisław Mączewski - lekarz, dyrektor Państwowej Szkoły Położnych oraz ordynator Oddziału Ginekologiczno-Położniczego Szpitala Powszechnego we Lwowie
• Andrzej Mytkowicz - socjolog, etyk społeczny, popularyzator
• Czesław Nanke - historyk, wykładowca i pedagog
• Stanisław Narajewski - prezbiter katolicki, etyk, profesor i rektor Uniwersytetu Lwowskiego, trzykrotny dziekan Wydziału Teologicznego UJK
• Władysław Nikliborc - matematyk, kierownik Katedry Mechaniki Teoretycznej Politechniki Lwowskiej
• Witold Nowicki - lekarz, dziekana Wydziału Lekarskiego ULw
• Józef Nusbaum-Hilarowicz – twórca znakomitej lwowskiej szkoły zoologicznej
• Julian Ochorowicz - wynalazca, filozof, psycholog, poeta i publicysta. Teoretyk pozytywizmu
• Władysław Orlicz - matematyk należący do lwowskiej szkoły matematycznej, twórca przestrzeni funkcyjnych zwanych "przestrzeniami Orlicza"
• Stanisław Ostrowski - lekarz, ostatni polski prezydent Lwowa i trzeci Prezydent RP na Uchodźstwie
• Tadeusz Ostrowski - lekarz, chirurg, kierownik Kliniki Chirurgicznej UJK
• Wacław Osuchowski - znawca prawa rzymskiego
• Jan Parandowski - filolog klasyczny, archeolog, pisarz i tłumacz, wiceprezes Światowego Pen-Clubu
• Jakub Parnas – pionier polskiej biochemii, twórca lwowskiej szkoły biochemicznej
• Zbigniew Pazdro - znawca prawa administracyjnego
• Leonard Piętak - prawnik, profesor prawa handlowego i rzymskiego, polityk
• Tadeusz Pilat - prawnik, statystyk, znawca prawa administracyjnego
• Leon Piniński - znawca prawa rzymskiego
• Gustaw Piotrowski - lekarz, profesor fizjologi
• Józef Piotrowski - historyk sztuki, konserwator zabytków sztuki i kultury
• Roman Zbigniew Piotrowski - prawnik, znawca prawa handlowego i wekslowego
• Grzegorz Piramowicz – pisarz oświeceniowy i filozof, sekretarz Komisji Edukacji Narodowej
• Mieczysław Piszczkowski - historyk literatury polskiej, specjalista w zakresie literatury oświeceniowej
• Władysław Podlacha - historyk sztuki, kierownik Zakładu sztuki polskiej i wschodnioeuropejskiej UJK, jeden z pierwszych polskich ikonologów
• Edward Porębowicz - romanista, poeta, tłumacz, badacz literacki
• Stanisław Progulski - wybitny lekarz pediatra
• Kazimierz Przybyłowski - prawnik, specjalista w dziedzinie prawa cywilnego i prywatnego międzynarodowego. Ostatni dziekan Wydziału Prawa UJK.
• Józef Puzyna - matematyk, rektor Uniwersytetu Lwowskiego, dziekan Wydziału Filozoficznego
• Marian Raciborski - botanik, jeden z pierwszych w Polsce paleobotaników, pionier ruchu ochrony przyrody w Polsce
• Roman Rencki - lekarz, dziekan Wydziału Lekarskiego UJK
• Edward Rittner - prawnik, specjalista prawa kanonicznego i małżeńskiego, rektor Uniwersytetu Lwowskiego, minister dla Galicji
• Wojciech Rogala - geolog, kierownik Zakładu geologicznego Uniwersytetu Jana Kazimierza, badacz geologii Podola i Roztocza
• Antoni Roman - działacz państwowy, dyplomata, minister przemysłu i handlu w rządzie Felicjana Sławoja Składkowskiego , senator V kadencji w II RP
• Eugeniusz Romer – wybitny kartograf, geograf i geopolityk, twórca nowoczesnej kartografii polskiej, współzałożyciel Książnicy-Atlasu; brat Jana , ojciec Witolda
• Bolesław Rosiński - antropolog, kierownik Instytutu Medycznego we Lwowie
• Jan Emanuel Rozwadowski - wybitny polityk, działacz niepodległościowy
• Wojciech Rubinowicz - fizyk-teoretyk europejskiej sławy
• Stanisław Ruziewicz - matematyk, rektor Akademii Handlu Zagranicznego
• Eugeniusz Rybka - astronom, wiceprezydent Międzynarodowej Unii Astronomicznej
• Ludwik Rydygier – chirurg, pionier operacji na otwartym żołądku
• Antoni Rzepka - lekkoatleta, skoczek o tyczce
• Jan Sajdak - filolog klasyczny, bizantynolog
• Jan Samsonowicz - geolog i paleontolog, wieloletni kierownik Katedry Geologii Historycznej Uniwersytetu Warszawskiego, profesor i kierownik Zakładu Paleontologii na UJK
• Juliusz Paweł Schauder - matematyk, laureat międzynarodowej nagrody Malaxa
• Hilary Schramm - chirurg, ordynator oddziału chirurgicznego szpitala Świętej Zofii we Lwowie, profesor i rektor Uniwersytetu Lwowskiego
• Kazimierz Sembrat - przedstawiciel nauk przyrodniczych, zoolog, cytolog i embriolog, doktor honoris causa Uniwersytetu Wrocławskiego
• Józef Siemiradzki - geolog i podróżnik, badacz Andów
• Włodzimierz Sieradzki - lekarz, specjalista medycyny sądowej
• Franciszek Smolka - papirolog, bibliotekarz i historyk filozofii, związany ze szkołą lwowsko-warszawską
• Stanisław Smolka - historyk, współtwórca i przedstawiciel krakowskiej szkoły historycznej
• Marian Smoluchowski – światowej sławy fizyk, klasyk fizyki statystycznej
• Łukasz Solecki - duchowny katolicki, biskup przemyski, profesor i rektor Uniwersytetu Lwowskiego
• Kazimierz Sośnicki - pedagog, dydaktyk, filozof, twórca własnej teorii wychowania
• Stanisław Starzyński - znawca prawa państwowego (konstytucyjnego)
• Kamil Stefko - prawnik, specjalista w dziedzinie prawa cywilnego procesowego, pierwszy rektor Wyższej Szkoły Handlowej we Wrocławiu
• Hugo Steinhaus - wybitny polski matematyk, jeden z przedstawicieli lwowskiej szkoły matematycznej
• Jan Stepa - duchowny katolicki, biskup tarnowski, wikariusz generalny
• Karol Stojanowski - antropolog i działacz polityczny, harcmistrz, autor szeregu prac z zakresu historii i antropologii, barwna postać polskiego podziemia
• Henryk Stroka - poeta, pisarz, powstaniec styczniowy, pedagog, metodyk
• Wincenty Styś - prawnik, pionier ekonomii we wrocławskim ośrodku nauki po II wojnie światowej, badacz ekonomicznych i społecznych problemów wsi i rolnictwa, oraz działacz społeczny w okresie zagospodarowania ziem zachodnich
• Bogdan Suchodolski - filozof, historyk nauki i kultury oraz pedagog
• Tadeusz Sulimirski - doktor prawa i filozofii, archeolog, historyk, doktor honoris causa Uniwersytetu Jagielońskiego i rektor Polskiego Uniwersytetu na Obczyźnie w Londynie
• Szczepan Szczeniowski - wybitny fizyk, autor znanego wielotomowego podręcznika Fizyka doświadczalna, badacz m.in promieniowania kosmicznego
• Adam Szelągowski - profesor historii
• Dezydery Szymkiewicz - botanik, kierownik Katedry Botaniki Ogólnej i Fizjologii Roślin Politechniki Lwowskiej, dyrektor Instytutu Badawczego Leśnictwa w Krakowie, autorem pierwszego polskiego podręcznika ekologii roślin
• Władysław Szymonowicz - histolog i embriolog, dziekan Wydziału Lekarskiego
• Władysław Tarnawski - filolog anglista, działacz niepodległościowy za czasów PRL na rzecz Kresów Wschodnich
• Witold Taszycki – polonista , współautor wielokrotnie wznawianych "Zasad pisowni polskiej"
• Henryk Teisseyre - geolog, badacz tektoniki Karpat, a po 1946 - Sudetów. Po raz pierwszy zastosował w badaniach Sudetów analizę strukturalną. Odkrył allochtonizm metamorfiku kaczawskiego i synorogeniczność depresji Świebodzic
• Wawrzyniec Teisseyre - geolog, ojciec Henryka, współodkrywca największych ówczesnych europejskich złóż ropy naftowej w Rumunii, odkrywca tzw. strefy Teisseyre'a - Tornquista
• Ernest Till - prawnik, cywilista, autor pierwszego polskiego pełnego systemu prawa prywatnego, współautor projektu kodeksu zobowiązań z 1933 r., Jeden z założycieli i długoletni redaktor "Przeglądu Prawa i Administracji"
• Julian Tokarski - geolog, petrograf i gleboznawca
• Włodzimierz Trzebiatowski - chemik, autor szeregu prac monograficznych oraz podręczników, w tym obszernego, wielokrotnie wznawianego i uzupełnianego podręcznika akademickiego do chemii nieorganicznej, zwanego potocznie Chemią Trzebiatowskiego
• Kazimierz Twardowski - słynny filozof, psycholog i pedagog, twórca lwowsko-warszawskiej szkoły filozoficznej , z której wyszły takie znakomitości jak Tadeusz Kotarbiński , Kazimierz Ajdukiewicz i in.
• Mścisław Wartenberg – filozof metafizyk, specjalista filozofii Kanta i neokantyzmu
• Rudolf Weigl - polski biolog, wynalazca pierwszej w świecie skutecznej szczepionki przeciw tyfusowi plamistemu
• Stanisław Witkowski - filolog klasyczny, uważany za twórcę naukowych podstaw papirologii polskiej
• Władysław Witwicki - jeden z ojców polskiej psychologii, filozof i historyk filozofii, tłumacz Platona , teoretyk sztuki i artysta
• Stanisław Zakrzewski - historyk, autor wielu prac z historii średniowiecza, do grona jego uczniów należeli m.in. Ewa i Karol Maleczyńscy oraz Ludwik Bazylow
• August Zierhoffer - geograf, geolog, twórca nowych koncepcji metodologicznych w badaniach geograficznych
• Marian Zimmermann - znawca prawa administracyjnego
• Rudolf Zuber - znany geolog i podróżnik, badacz Karpat Wschodnich i Kaukazu
• Wawrzyniec Żmurko - matematyk, uważany za prekursora słynnej lwowskiej szkoły matematycznej
• Eustachy Żyliński - matematyk, dziekan Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego UJK

Pozostała kadra naukowa

• Stanisław Dnistrianski - prawnik, znawca prawa cywilnego, ukraiński działacz polityczny
• Mychajło Hruszewski - wybitny ukraiński historyk i polityk
• Leopold von Sacher-Masoch - austriacki pisarz, nowelista i dramaturg epoki romantyzmu. Prekursor modernizmu. Od jego nazwiska pochodzi termin na określenie zaburzenia seksualnego - masochizm.
• Jarosław Hrycak - historyk

Absolwenci

• Kategoria:Absolwenci Uniwersytetu Lwowskiego

Bibliografia

• Finkel L., Starzyński S., Historya Uniwersytetu Lwowskiego, Lwów 1894
• Jaworski F., Uniwersytet Lwowski. Wspomnienie jubileuszowe, Lwów 1912
• Redzik A. , Wydział Prawa Uniwersytetu Lwowskiego w latach 1939–1946, Lublin 2006
• Wołczański J. , Wydział Teologiczny Uniwersytetu Jana Kazimierza 1918–1939, Kraków 2000
• Jan Draus, Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie 1918-1946. Portret kresowej uczelni

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Strona oficjalna ( ukr.  •  ang. )
• Uniwersytet Lwowski (1912)
• Uniwersytet Jana Kazimierza