Tytulatura

W ciągu ponad tysiąca trzystu lat istnienia państwa bułgarskiego na Bałkanach (od 681 r.) władcy tego państwa posługiwali się kilkoma różnymi tytułami.

Pierwsi władcy tzw. pierwszego państwa bułgarskiego, począwszy od Asparucha aż do Presjana włącznie posługiwali się typowym dla tureckojęzycznych ludów Azji Środkowej tytułem chana .

W związku z przyjęciem chrześcijaństwa przez Borysa, syna i następcę Presjana (połowa IX w. ), zmienia się także tytulatura . Choć sam Borys bywa czasem w literaturze historycznej nazywany chanem, określenia tego stosuje się w zasadzie tylko w stosunku do pierwszego okresu jego rządów. Po przyjęciu chrztu, oraz przybraniu chrześcijańskiego imienia Michał, Borys zdobywa dla siebie prawo posługiwania się tytułem książęcym. Tytułu tego używa się także w stosunku do Władimira Rasate oraz częściowo Symeona.

Symeon, początkowo książę Bułgarii, w 924 r. uzyskał dla siebie uznanie w Bizancjum tytułu cara , który nominalnie był równy cesarzowi Bizancjum. Tytułu tego używa się w stosunku do wszystkich następców Symeona na tronie bułgarskim. Wyjątki są nieliczne, należy do nich przede wszystkim Kałojan ( 1197 - 1207 ), który koronowany według obrządku zachodniego przez papieskiego legata posługiwał się tytułem króla . Zwykle jednak w publikacjach i opracowaniach Kałojan, zgodnie z bułgarską terminologią, również nazywany jest carem. Carami są również wszyscy pozostali władcy drugiego państwa bułgarskiego, panujący aż do 1396 r.

Po odzyskaniu przez Bułgarię niepodległości w 1878 r., władzę w kraju, oficjalnie nazywanym Księstwem Bułgarii, objął Aleksander I Battenberg (panował 1879 - 1886 ), posługujący się tytułem księcia. Księciem był również jego następca, Ferdynand I Koburg , od początku swych rządów aż do roku 1908 , kiedy to oficjalnie proklamowano wskrzeszenie carstwa.

Były premier Bułgarii (w latach 2001-2005) Symeon Sakskoburggotski , będący jako dziecko carem przez trzy lata ( 1943 - 1946 ), nigdy oficjalnie z tego tytułu nie zrezygnował, choć się nim już nie posługuje.

• Zobacz też artykuł Historia Bułgarii w średniowieczu

Władcy legendarni (patrz: Władcy Hunów )

• Awitochol (prawdopodobnie Attyla )
• Irnik (prawdopodobnie Ernak )

Chanowie Kutrigurów

• 540 – 550 Khinialon
• 550 – 551 Synion
• 551 – 582 Zabergan
• 582 – 584 Gostun
• 584 – 600 ? Khudbard
• 617 – 630 Organa

Chanowie Wielkiej Bułgarii

• 630 – 665 Kubrat
• 665 – 668 Batbajan
• 668 – 681 Asparuch

Pierwsze państwo bułgarskie

Dynastia Dulo

• 681 – 701 Asparuch
• 701 – 718 Terweł
• 718 – 725 Kormesij
• 725 – 740 Sewar

Dynastia Ukil

• 740 – 756 Kormisosz
• 753 – 760 Winech

Dynastia Ugain

• 760 – 763 Telec

Dynastia Ukil

• 763 – 766 Sabin (usunięty)
• 766 – 766 Umar (usunięty)
• 766 – 767 Toktu
• 767 – 768 Pagan
• 768 – 777 Telerig (usunięty)
• 777 – 803 Kardam

Dynastia Kruma

• 803 – 814 Krum
• 814 – 831 Omurtag (syn Kruma)
• 831 – 836 Małamir (syn)
• 836 – 852 Presjan (bratanek)
• 852 – 889 Borys I Michał (syn, abdykował, zm. 907 )
• 889 – 893 Władymir Rasate (syn, usunięty)

Carstwo Bułgarii

• 893 – 927 Symeon I (brat, od 913 car)
• 927 – 967 Piotr I (syn, abdykował, zm. 969 )
• 967 – 971 Borys II (syn, usunięty, zm. 976 )
• 971 – 976 Bułgaria do Bizancjum
• 977 – 997 Roman (brat Borysa II)

Carstwo zachodniobułgarskie

Dynastia Komitopuli

• 976 – 1014 Samuel (car od 997 )
• 1014 – 1015 Gabriel Radomir (syn)
• 1015 – 1018 Iwan Władysław (bratanek Samuela)
• 1018 – 1185 Bułgaria do Bizancjum

Drugie carstwo bułgarskie

Dynastia Asenowiczów

• 1185 – 1187 Piotr II Asen (usunięty)
• 1187 – 1196 Asen I (brat)
• 1196 – 1197 Piotr II Asen (ponownie)
• 1197 – 1207 Kałojan (brat)
• 1207 – 1218 Borił (siostrzeniec, usunięty)
• 1218 – 1241 Iwan Asen II (syn Asena I)
• 1241 – 1246 Koloman I Asen (syn)
• 1246 – 1256 Michał I Asen (brat)
• 1256 – 1257 Koloman II Asen (wnuk Asena I)
• 1257 – 1277 Konstantyn Tich
• 1278 – 1279 Iwajło (car-świniopas, usunięty, zm. 1280 )
• 1279 Iwan Asen III (po matce wnuk Iwana Asena II)

Dynastia Terterowiczów

• 1279 – 1292 Jerzy I Terter (usunięty)
• 1292 – 1298 Smilec
• 1299 – 1300 Czaka (zięć Jerzego)
• 1300 – 1322 Teodor Swetosław Terter (syn Jerzego I)
• 1322 – 1323 Jerzy II Terter (syn)

Dynastia Szyszmanowiczów

• 1323 – 1330 Michał III Szyszman
• 1330 – 1331 Iwan Stefan Szyszman (syn, usunięty, zm. 1343 ))
• 1331 – 1371 Iwan Aleksander (siostrzeniec Michała III)
• 1332 – 1355 Michał Asen IV (syn, koregent)
• 1337 – 1349 Iwan Asen IV (brat, koregent)
• 1337 – 1356 Iwan Sracimir (brat, koregent, potem w Widynie)
• 1341 Szyszman II (syn Michała III)
• 1359 – 1388 Iwan Asen V (brat, koregent)
• 1371 – 1393 Iwan Szyszman (brat, w Tyrnowie , usunięty, zm. 1395 )

Książęta i carowie widyńscy

• 1331 – 1336 Bielaur (brat Michała III Szyszmana)
• 1356 – 1396 Iwan Sracimir (syn Iwana Aleksandra, usunięty)
• 1365 – 1369 okupacja węgierska
• 1369 – 1396 Iwan Sracimir (ponownie, usunięty, zm. 1397 )
• 1397 – 1422 Konstantyn II Asen (syn)
• 1422 – 1879 Bułgaria do Turcji

Trzecie carstwo bułgarskie

Godło Księstwa Bułgarii

Godło Carstwa Bułgarii

Dynastia Battenberg (boczna linia dynastii heskiej)

• 1879 – 1886 Aleksander I Battenberg (ks. autonomicznej Bułgarii 1879 , usunięty, zm. 1893 )

Dynastia Koburska (linia Sachsen-Coburg-Gotha z dynastii Wettynów )

• 1887 – 1918 Ferdynand I Koburg (od 1908 car niepodległej Bułgarii, abdykował, zm. 1948 )
• 1918 – 1943 Borys III (syn)
• 1943 – 1946 Symeon II (syn, usunięty)

od 1946 republika

Zobacz też

• listy władców innych krajów
• Bułgarskie królowe