Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

William Penn

William Penn

William Penn (ur. 14 października 1644 r. w Londynie , zm. 30 lipca 1718 r. w Ruscombe, Berkshire ) - angielski kwakier , założyciel Pensylwanii . Kwakrzy (inaczej zwani "Dziećmi Światła", a od roku 1665 "Stowarzyszeniem przyjaciół"), którzy odrzucali ceremoniał kościelny, służbę wojskową i rozrywki, niemal od początku swego istnienia przysparzali kłopotów władzom brytyjskim. Penn, jeden z ich przywódców, zdołał namówić króla Karola II , by zezwolił im na założenie kolonii w Ameryce .

Spis treści

Buntownik

Był synem uszlachconego oficera marynarki, admirała sir Williama Penna. Chłopiec uczęszczał do szkoły w Essex , a w roku 1660 wstąpił na uniwersytet w Oksfordzie . Był przeciwnikiem przepisu nakazującego wszystkim studentom należeć do Kościoła anglikańskiego . Wraz z innymi, jak on, buntownikami stworzył grupę protestu, więc wkrótce zostali usunięci ze szkoły. Ojciec, w nadziei, że chłopak się ustatkuje, wysłał Williama do Francji i Włoch.

Gdy wrócił po dwóch latach ojciec z zadowoleniem dostrzegł, że ślady skrajnych poglądów zniknęły. Wysłał go więc na studia prawnicze na miejscu w Londynie. W roku 1667 Penn pojechał do Irlandii , by skontrolować stan posiadłości ojca. Tam spotkał się z kwakierskim kaznodzieją, Thomasem Loe, który szybko nawrócił go na nową wiarę. Mając przed sobą świetną karierę wybrał drogę ludzi, którzy w tym czasie byli wyszydzani, więzieni, nawet skazywani na banicję. Ojciec na wieść o tym doznał szoku nerwowego.

Prześladowania

Penn był kilka razy aresztowany i więziony za głoszenie nowej wiary. Za pierwszym razem spędził 8 miesięcy w Tower of London, gdzie spisał kwakierskie zasady wiary: No Cross, no Crown. Było to w roku 1668 [1].

W roku 1670 został ponownie aresztowany podczas zebrania kwakrów i oskarżony o nawoływanie do zamieszek. Przysięgli uznali go niewinnym, więc sędzia zagroził im uwięzieniem jeśli nie zmienią werdyktu. Ławnicy okazali się nieustępliwi i rzeczywiście trafili do więzienia, ale sąd apelacyjny uznał, że nie wolno więzić sędziów przysięgłych, co m.in. legło u podstawy niezawisłości angielskich sądów.

W roku 1677 Penn, w towarzystwie kaznodziei kwakierskiego George'a Foxa, udał się do Holandii i Niemiec , gdzie - podczas spotkań z tamtejszymi kwakrami ustalono, że - wobec szerzącej się nietolerancji - trzeba znaleźć sobie nowe miejsce do osiedlenia, poza Europą . Prócz kwakrów w samej Anglii było wielu takich[2], którzy chcieli wyznawać własną wiarę bez strachu przed prześladowaniami. Penn uznał, że jedynym takim miejscem jest Ameryka.

Założenie Pensylwanii

Zawarcie traktatu z Indianami, mal. Benjamin West

Karol II był winien ojcu Penna sporą sumę pieniędzy[3]. W roku 1680 Penn zaproponował królowi spłatę zadłużenia nieskolonizowanymi jeszcze ziemiami w Ameryce. 4 marca 1681 roku zawarty został traktat, na mocy którego Penn otrzymał terytoria na zachód od rzeki Delaware pomiędzy już istniejącymi koloniami Nowy Jork i Maryland . Traktat przyznawał mu niemal nieograniczoną władzę nad tym terenem. Komisja królewska ustaliła również nazwę nowej kolonii: Pensylwania [4].

Penn przeprowadził zaciąg nowych kolonistów (w tym wielu kwakrów) z Anglii, Holandii, Niemiec i innych krajów, gwarantując in swobody religijne i tanie działki pod zabudowę i uprawę. Spisał też podstawy ustawy zasadniczej zakładającej obieralność władz, które w przyszłości miały wpłynąć na kształtowanie zrębów konstytucji USA .

W październiku 1682 r. Penn pożeglował w górę rzeki Delaware, by po raz pierwszy obejrzeć swoją kolonię. W tym samym roku zawarł swój pierwszy traktat z Indianami [5]. Jego sposób traktowania tubylców był tak łagodny, że nigdy nie doszło do ataku na kolonistów. Gdy uznał, że Pensylwania dobrze się rozwija, wrócił - w 1684 r. - do Anglii.

W swym dążeniu do religijnej wolności Penn stał się sojusznikiem Karola II, który walczył o równouprawnienie katolików i który objął amnestią kwakrów i innych więźniów religijnych. Jednak po jego śmierci i wygnaniu Jakuba II na tronie Anglii zasiadł Wilhelm III Orański , który powrócił do ostrego kursu wobec innowierców. Penn, podejrzewany o spiskowanie na celu przywrócenia rządów Jakuba II, był kilkakrotnie aresztowany, a Pensylwania została objęta kontrolą dworu. W tym czasie Penn napisał jedne z najlepszych swoich prac: "An Essay Towards the Present and Future Peace of Europe", gdzie postulował zjednoczenie Europy rządzonej w myśl zasad prawa międzynarodowego, a także "Some Fruits of Solitude" - spis zasad godnego i uczciwego życia. W roku 1694 kolonia została mu zwrócona. W tym samym roku zmarła jego pierwsza żona - Gulielma Maria Springett - a w 1696 Penn poślubił Hannę Callowhill[6].

Penn wrócił do Pensylwanii w roku 1699 , ponieważ w międzyczasie narosło wiele problemów, głównie wokół korupcji, piractwa i przemytu. Penn rozwiązał je częściowo i dał kolonii nową konstytucję, którą nazwał "Kartą Przywilejów"[7], która powoływała nowy, jednoizbowy parlament obdarzony większą siłą; rada kolonii została jednocześnie ograniczona do kilkuosobowego ciała doradczego przy gubernatorze.

W roku 1701 Penn wrócił do Anglii i już nigdy więcej nie wrócił do Ameryki.

Ostatnie lata

Zakusy korony chcącej przejąć całkowitą i jednolitą władzę we wszystkich koloniach zakończyły się fiaskiem, chociaż w roku 1712 Penn zaczął przygotowywać się do odsprzedania kolonii rządowi. Nie doszło do tego, bowiem 68-letni już William dostał wylewu, który skończył się częściowym paraliżem i zachwianiem równowagi umysłowej.

Od tego czasu, aż do śmierci, jego interesami w Pensylwanii zarządzała przyszła wdowa i wpływowy sekretarz kolonii James Logan. Pensylwania została prywatną kolonią rodziny Pennów aż do utworzenia Stanów Zjednoczonych Ameryki.

Bibliografia

  • Mary M. Dunn, William Penn, Politics and Conscience, Princeton 1967
  • Barry M. Pritzker, A Native American Encyclopedia, Oxford 2000,
  • Paweł Zaremba, Historia Stanów Zjednoczonych, Londyn 1968

Przypisy

  1. Ojciec wystarał się o jego zwolnienie
  2. Na przykład purytanie, którzy już zdołali założyć pierwsze osady w okolicach dzisiejszego Bostonu
  3. Wg dzisiejszych przeliczeń ok. 130 tys. dolarów
  4. Od połączenia nazwiska założyciela i słowa sylvania (lasy)
  5. Z plemionami Lenápe reprezentowanymi przez wodza Tamanenda
  6. Z obiema żonami miał 15 dzieci
  7. W 1701 roku


Inne hasła zawierające informacje o "William Penn":

Biegun północny ...

Adwentyzm ...

Oddychanie komórkowe ...

William Miller ...

XVI wiek ...

1972 ...

1884 ...

Nowa Anglia ...

John William Waterhouse ...

Ekranizacje dzieł Williama Szekspira ...


Inne lekcje zawierające informacje o "William Penn":

102 Kultura renesansu w Europie (plansza 14) ...

137 Nowe nurty chrześcijaństwa na przełomie wieków XIX i XX (plansza 6) ...

Elementy baśniowe i fantastyczne w ˝Balladynie˝ Juliusza Słowackiego (plansza 16) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie