Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Kajetan Dzierżykraj-Morawski

Kajetan Dzierżykraj-Morawski

Kajetan Dzierżykraj-Morawski
Data i miejsce urodzenia 19 kwietnia 1892
Jurkowo
Data i miejsce śmierci 2 listopada 1973
Lailly-en-Val
15. Minister Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej
Okres urzędowaniaod 10 maja 1926
do 15 maja 1926
Przynależność politycznabezpartyjny
Poprzednik Aleksander Skrzyński
Następca August Zaleski
Odznaczenia
Order Orła Białego

Kajetan Dzierżykraj-Morawski (pseud. Jan Chomęcki, ur. 19 kwietnia 1892 w Jurkowie , zm. 2 listopada 1973 w Lailly-en-Val ) - polski dyplomata, polityk, działacz społeczny i publicysta.

Spis treści

Życiorys

Syn Stanisława Morawskiego i Teresy z Morawskich. Ojciec Hieronima Morawskiego, Marii Barbary Ledóchowskiej , Magdaleny Morawskiej i Macieja Morawskiego . Uczył się w Gimnazjum im. Jana Ámosa Komeńskiego w Lesznie . W 1910 r. rozpoczął studia w Instytucie Rolniczym w Lipsku , a następnie w Monachium , studiując ponadto prawo i ekonomię. W 1914 r. powrócił do Jurkowa i objął majątek rodzinny po zmarłym ojcu. W 1915 r. poślubił Marię Turno ( 1893 - 1971 ), został też powołany do służby wojskowej, którą odbył w administracji niemieckiej jako rzeczoznawca gospodarczy na powiat rypiński ( Wielkopolska ).

Od 1 września 1918 r. pracował w Departamencie Stanu rządu Rady Regencyjnej , przekształconym w miesiąc później w Ministerstwo Spraw Zagranicznych . Pracował tam jako kierownik referatu niemieckiego, a później referent spraw zachodnich w Departamencie politycznym MSZ. W 1919 r. był członkiem Komitetu Plebiscytowego, przygotowującego polską akcję plebiscytową na Warmii , Mazurach i Powiślu . Od 1920 r. był naczelnikiem Wydziału Północnego MSZ, w 1921 r. objął funkcję wicedyrektora a w 1924 r. - dyrektora Departamentu Politycznego MSZ. W latach 1923 - 1924 był pełniącym obowiązki Komisarza Generalnego RP w Wolnym Mieście Gdańsku , następnie Ministrem - Rezydentem przy Lidze Narodów w Genewie . W 1925 r. został wiceministrem Spraw Zagranicznych; w trzecim gabinecie Wincentego Witosa krótko kierował ministerstwem ( 10 - 15 maja 1926 ). Po przewrocie majowym urlopowany ze służby dyplomatycznej, powrócił do Jurkowa. W 1929 r. mianowany członkiem polsko-niemieckiej Komisji Mieszanej dla Górnego Śląska (w randze wiceministra). W 1934 r. przeniesiony w stan spoczynku, został wybrany prezesem Wielkopolskiej Izby Rolniczej ( 1934 - 1935 ), a następnie prezesem Ogólnopolskiego Związku Eksporterów Zboża ( 1935 - 1936 ) i prezesem Związku Izb i Organizacji Rolniczych RP ( 1935 - 1937 ). W listopadzie 1936 r. został powołany na wiceministra skarbu. W 1938 r. objął ponadto nadzór nad Departamentem Ceł i Departamentem Podatków i Opłat.

Po wybuchu II wojny światowej ewakuował się wraz z rządem do Rumunii , przebywał krótko w obozie dla internowanych w Slanic . W październiku 1939 r. zajmował się reorganizacją ambasady polskiej w Bukareszcie (którą kierował wówczas Roger Raczyński ). Od listopada 1939 r. w Paryżu , gdzie został zaangażowany jako kierownik Oddziału Politycznego w Biurze Badań Celów Wojny przy Rządzie Polskim. Po zajęciu Francji przez wojska niemieckie pojechał m.in. do Vichy i Nicei . W lutym 1941 r. opuścił Francję i przedostał się do Londynu . Od maja do września 1941 r. kierował poselstwem RP przy emigracyjnym rządzie czechosłowackim Edwarda Benesza . Od października 1941 r. był sekretarzem generalnym MSZ. Od 1 października 1943 r. został pierwszym zagranicznym ambasadorem przy Komitecie Wolnej Francji w Algierze . Następnie ambasador rządu RP w Paryżu , oficjalnie uznawany przez Francję do początku lipca 1945 r. Po cofnięciu uznania Rządowi RP na Wychodźstwie pozostał we Francji jako (nienazwany tak zresztą oficjalnie) "Ambasador Wolnych Polaków" – przedstawiciel polskiego ośrodka politycznego emigracji w Londynie . Funkcję tę pełnił do swojej choroby ( 1969 r.). Nigdy – jak pisano w wielu publikacjach – nie był pracownikiem Biblioteki Polskiej w Paryżu , walczył natomiast o jej niezależność, przeciwstawiając się m.in. różnym działaniom władz PRL . Z jego inicjatywy założono w 1957 r. Dom Spokojnej Starości Polskiego Funduszu Humanitarnego w Lailly-en-Val , gdzie mieszkał wraz z żoną w ostatnich latach życia. Współpracował w polskimi czasopismami emigracyjnymi (np. londyńskimi "Wiadomościami", "Myślą Polską" i monachijską "Na Antenie"), był autorem kilku książek. Był związany z Rozgłośnią Polską Radia Wolna Europa , biorąc udział w wielu audycjach dokumentalnych ("Świadkowie historii") i pogadankach historycznych.

Istnienie w Paryżu kierowanej przez Morawskiego "polskiej ambasady bis" drażniło władze PRL . Stąd brały się komunistyczne ataki na Morawskiego, przedstawianie go jako "człowieka przeszłości", "zdegenerowanego eks-obszarnika", czy "reakcjonistę" oraz kalumnie rzucane na jego rodzinę. Francuska prasa komunistyczna określała w latach 50. XX w. Morawskiego i jego zespół "Polscy zdrajcy i bandyci spod znaku Andersa ".

Wysoko ceniony przez gen. Charles'a de Gaulle'a . Walczył w interesie Polski na forum organizacji europejskich o Europę opartą "na najpiękniejszych wartościach francuskiej kultury politycznej". Jerzy Stempowski (Paweł Hostowiec) nazwał Morawskiego "Ambasadorem Atlantydy". Kazimierz Wierzyński pisał o Morawskim: "Ambasador, który jest instytucją", publicystka Teresa Błażejewska - o "legendarnym ambasadorze".

Po śmierci Kajetana Morawskiego wdowa po generale de Gaulle'u stwierdziła: "Generał de Gaulle bardzo cenił Ambasadora Morawskiego i miał doń szczerą sympatię" (list kondolencyjny do Macieja Morawskiego z 10 listopada 1973 r.). Został pochowany na cmentarzu w Lailly-en-Val , gdzie znajduje się kilkaset grobów Polaków, pozostałych na emigracji we Francji po II wojnie światowej .

Grób Marii i Kajetana Morawskich; Cmentarz w Lailly-en-Val ( Francja ), 5 grudnia 2008 r.

Członek międzynarodowego PEN Clubu (sekcji pisarzy uchodźców) oraz Rady Fundacji im. Kościelskich. Odznaczony Orderem Odrodzenia Polski i francuską Legią Honorową . W 1996 r. odznaczony pośmiertnie Orderem Orła Białego .

W 1997 r. powstał o nim film dokumentalny pt.: Ambasador Atlantydy (reż. Piotr Morawski, scen. Ryszard Kaczyński). W 2009 jego imię nadano Liceum Ogólnokształcącemu i Zasadniczej Szkole Zawodowej w Krzywiniu .

Twórczość

  • Tamten brzeg. Wspomnienia i szkice (Księgarnia Polska, Paryż 1960 ; wydanie 2: Editions Spotkania 1996 , wstęp i przypisy Jerzy Marek Nowakowski , ; Nagroda "Wiadomości", Londyn 1960 )
  • Wspólna droga (Księgarnia Polska, Paryż 1962 ; wydanie 2 pt. Wspólna droga z Rogerem Raczyńskim. Wspomnienia: wstęp Janusz Pajewski ; przedmowa Marcin Libicki ; przygotowanie do druku i objaśnienia Przemysław Matusik; Wydawnictwo Poznańskie 1998 , )
  • Wczoraj. Pogadanki o niepodległym dwudziestoleciu (Polska Fundacja Kulturalna, Londyn 1967 ; wydanie drugoobiegowe w Polsce: O niepodległym dwudziestoleciu - II obieg wydawniczy; przedmowa Władysław Żeleński ; Głos 1981 , 1982 )
  • Na przełaj (Polska Fundacja Kulturalna, Londyn 1969 )

Prace redakcyjne

  • Polska w pamiętnikach gen. de Gaulle'a 1944-1946 (wybór tekstów z przedmową Kajetana Morawskiego; Księgarnia Polska, Paryż 1960 )
Dom przy 174 rue de l'Universite w Paryżu , gdzie mieściło się mieszkanie ambasadora Kajetana Morawskiego (fot. grudzień 2008 r.)

Zobacz też

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "Kajetan Dzierżykraj-Morawski":

Nowa Polityka Ekonomiczna ...

Order Orła Białego 1998 Łukasz Ciepliński , 3 maja 2007 (pośmiertnie) Edmund Dalbor , 1921 Andrzej Maria Deskur , 12 października 2006 Kajetan Dzierżykraj-Morawski , 11 listopada 1996 (pośmiertnie) Marek Edelman , 14 kwietnia 1998 Jan Ekier , 21 ...

Polska Czerwona Księga Roślin ...

List do Hebrajczyków ...

Austro-Węgry ...

1929 ...

Kajetan Sołtyk ...

Państwo opiekuńcze ...

Nałęcz (herb szlachecki) ...

Rawicz (herb szlachecki) ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Kajetan Dzierżykraj-Morawski":

129 Kultura oświecenia w Polsce (plansza 4) ...

231. Dojście komunistów do władzy w Polsce (plansza 5) ...

Historia informatyki część I (plansza 26) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie