Mapa obszarów, na których obecnie są prowadzone działania zbrojne.
Kolor czarny: Wojny sensu stricto
Kolor czerwony: Lokalne konflikty zbrojne

Wojna w XVII w. – Bitwa pod Białą Górą

II wojna światowa

Wojna współczesna – Afganistan

Wojna – zorganizowany konflikt zbrojny między państwami , narodami lub grupami etnicznymi .

Wojna jest zjawiskiem społeczno-politycznym i jako takie jest obecna w historii człowieka od początków jego społecznej organizacji. Zasięg wojny jest zależny od stopnia rozwoju technologicznego.

Według XIX-wiecznego teoretyka wojny, Carla von Clausewitza , wojna jest jedynie kontynuacją polityki innymi środkami.

Większość trwających obecnie lub w historii wojen było znacznie rozciągniętych w czasie, niektóre trwały po kilkadziesiąt lat. W historii odnotowane zostały z odniesieniem do czasu trwania: wojna siedmioletnia , wojna trzynastoletnia , wojna trzydziestoletnia , czy nawet wojna stuletnia . Jednak są także wojny mające bardzo krótki czas trwania np. wojna sześciodniowa .

Dotychczas najokrutniejszą, najkrwawszą i obejmującą największy obszar wojną była II wojna światowa .

Pojęcie wojny w terminologii prawnej

Wojna w rozumieniu prawnym oznacza zerwanie stosunków pokojowych (w tym także stosunków dyplomatycznych ) pomiędzy co najmniej dwoma państwami i przejście do stosunków wojennych. W zdecydowanej większości przypadków wojna rozpoczyna się oficjalnym jej wypowiedzeniem przez jedno z państw. Wojna charakteryzuje się wystąpieniami zbrojnymi oraz wszelkimi innymi wrogimi aktami jednego państwa w stosunku do drugiego.

Wojna a konflikt zbrojny

Pojęcie konfliktu zbrojnego jest szersze od pojęcia wojny. Obejmuje ono wszelkiego rodzaju walkę zbrojną pomiędzy państwami – nawet wówczas, kiedy wojna nie zostanie wypowiedziana w sposób oficjalny, jak również różnego rodzaju specyficzne konflikty zbrojne, tzn. takie, w których uczestniczą strony nie uznane za podmioty prawa międzynarodowego .

Przykładem konfliktu zbrojnego są walki toczone przez organizację Tamilskie Tygrysy , która ma na celu utworzenie w północnej części Sri Lanki niepodległego państwa tamilskiego – Ilamu . Mimo, iż siejącym terror bojownikom udało się zapanować nad pokaźną częścią terytorium Sri Lanki , to utworzone przez nich państwo nie jest uznawane za podmiot prawa międzynarodowego , podobnie jak zbrojna formacja Tamilskich Tygrysów , która ponadto została uznana przez USA oraz UE za organizację terrorystyczną.

Każdy konflikt zbrojny może potencjalnie przekształcić się w wojnę.

Wojna energetyczna i informacyjna

Wojny czasami są dzielone na dwie kategorie: wojny energetyczne i wojny informacyjne. W wojnach energetycznych walczy się z budowalmi, zasoabami surowcowymi i ludzkimi wroga, a w wojnie informacyjnej z zasobami informacyjnymi wroga. Różnica polega na stopniu stechnicyzowania użytej broni. W wojnach informacyjnych obezwładnia się przeciwnika informacją – działaniami wywiadu, agentury, propagandą i manipulacją, a potem bierze się go w poddaństwo. W wojnie informacyjnej zniewala się społeczeństwo stopniowo. Polem walki są tu systemy przetwarzające informacje (np. mózgi, komputery).

Przykładem wojny informacyjnej może być Zimna wojna , jaka miała miejsce między USA i ZSRR po II wojnie światowej. W wojnie tej nie doszło do otwartych działań zbrojnych między głównymi stronami konfliktu (prowadzone były wojny zastępcze ), miała ona głównie charakter wojny informacyjnej. Może istnieć także sytuacja, gdy w jakiejś wojnie występują zarówno elementy wojny energetycznej, jak i informacyjnej.

Zobacz też

• polemologia
• konflikty zbrojne w dziejach ludzkości
• konflikty zbrojne w historii Polski
• powstanie , stan wojenny , rewolucja
• zimna wojna
• ius ad bellum
• casus belli
• ultimatum
• agresja
• prawo konfliktów zbrojnych , ius in bello
• wojna hegemoniczna

Bibliografia

• John Keegan , Historia wojen, Książka i Wiedza, Warszawa 1998

Linki zewnętrzne

• Portal Historyczno-Wojskowy "O-Wojnie.pl"