Unia kalmarska – zawarta
20 lipca
1397
na
zamku
w
Kalmarze
unia między
Danią
,
Szwecją
i
Norwegią
. Związek powstał w wyniku zabiegów politycznych
królowej Danii
Małgorzaty I
i jednoczył trzy państwa pod berłem jednego monarchy.
Unia nie została potwierdzona żadnym dokumentem prawnym. Państwa skupione w unii wybierały wspólnego władcę. Pierwszym królem tych trzech unijnych państw został – miesiąc wcześniej koronowany na króla Danii –
Eryk Pomorski
.
Państwa unijne zobowiązały się do wspólnego prowadzenia wojen. Formalnie zachowały niezależność, lecz decydująca rola przypadła Danii. Był to ówcześnie najpotężniejszy sojusz północnej Europy. Duńskie interesy kierowały się w kierunku
Niemiec
. Częste wojny w
Szlezwiku
,
Holsztynie
czy na
Pomorzu
nie były opłacalne dla Szwecji, która handlowała z państwami południowymi swoim
żelazem
. Jednocześnie urzędnicy duńscy w Szwecji, z dala od swojego kraju, uprawiali własną politykę, często nieprzyjazną wobec Szwedów. Szwecja zaczęła domagać się więc własnego rządu.
W
1448
r. Szwecja, a w
1449
r. Norwegia, wybrały na króla
Karola VIII
, ale w Danii wybrano królem
Chrystiana I Oldenburga
.
W
Szwecji
wybuchły walki o uznanie monarchy.
Chrystian II Oldenburg
(w Szwecji znany jako Chrystian Okrutny,
szw.
Kristan Tyrann) zdołał odzyskać
tron szwedzki
. W
1520
zorganizował
rzeź Sztokholmu
, w której wymordowano 82 przeciwników króla, mimo jego obietnicy
amnestii
. W związku z tym w
1521
doszło do kolejnego buntu Szwedów.
Unia kalmarska rozpadła się ostatecznie po wyborze
6 czerwca
1523
Gustawa Wazy
na króla Szwecji.
Sama idea unii odżyła jeszcze raz w XVII wieku. Podczas
II wojny północnej
król Szwecji
Karol X Gustaw
zerwał
pokój w Roskilde
i najechał Danię z Norwegią w
1659
roku w imię zjednoczenia całej
Skandynawii
. Jego śmierć w
1660
roku i pomoc
Holandii
,
Brandenburgii-Prus
i
Rzeczypospolitej
uniemożliwiły realizację tego planu.
Zobacz też
