The Falkland Islands Falklandy
Flaga Falklandów Herb Falklandów Flaga Falklandów Herb Falklandów
Dewiza : ( ang. ) Desire the Right
Położenie Falklandów
Język urzędowy	angielski
Stolica	Stanley
Głowa państwa	królowa Elżbieta II
Zależne od	Wielkiej Brytanii
Gubernator	gubernator Nigel Haywood
Powierzchnia  • całkowita	12 173 km²
Liczba ludności  ( 2008 )  • całkowita   •  gęstość zaludnienia	230. na świecie 3140¹ 0,26 osób/km²
Jednostka monetarna	funt falklandzki (FKP)
Rok utworzenia	1833
Strefa czasowa	UTC -4 – zima UTC -3 – lato
Kod ISO 3166	FK/FLK/238
Domena internetowa	.fk
Kod telefoniczny	+500
Mapa Falklandów
¹ Dane szacunkowe podane za CIA The World Factbook [2]

Farma na Falklandach

Gypsy Cove

Falklandy ( ang. Falkland Islands, hiszp. Islas Malvinas) – terytorium zależne na południowym Atlantyku , około 480 km od wybrzeży Argentyny obejmujące wyspy o tej samej nazwie. Wyspy znajdują się pod administracją brytyjską , ale prawa do nich rości sobie także Argentyna, z tego powodu czasem również zwane, od nazwy hiszpańskiej, Malwinami.

Ustrój polityczny

Brytyjskie terytorium zamorskie – samorządna parlamentarna monarchia konstytucyjna. Zgodnie z konstytucją, głową terytorium jest królowa brytyjska, na czele władzy wykonawczej stoi gubernator mianowany przez rząd brytyjski spośród lokalnych polityków. Władzę ustawodawczą sprawuje jednoizbowy parlament składający się z 10 członków – 8 wybieranych w wyborach powszechnych i dwóch mianowanych.

Historia

Wyspy zostały odkryte w XVI wieku przez angielskiego kapitana Johna Davisa . Anglia ustanowiła swoje zwierzchnictwo nad nimi w 1761 . Następnie należały do Francji . W 1764 roku Louis de Bougainville założył na wyspach pierwszą kolonię (Port Louis). Potem wyspy należały do Hiszpanii , która przejęła wyspy od Francuzów w 1767 roku. Hiszpanie zmienili nazwę głównego miasta na Puerto Soledad. Następnie Hiszpania w układzie z 22 stycznia 1771 roku scedowała Malwiny na rzecz Wielkiej Brytanii. Argentyna swoje pretensje do wysp zgłosiła w 1820 roku, a w rok później stworzyła w Port Louis garnizon wojskowy i ciężki obóz karny, jednakże w wyniku buntu miasto i wyspy przeszły pod władzę dawnych więźniów. W 1831 roku miasto zostało zburzone, by w roku 1833 powrócić do Wielkiej Brytanii dzięki pomocy marynarki USA. Od 1892 roku uznana za kolonię brytyjską. Do 1985 roku tworzyła, wraz z wyspami Georgia Południowa i Sandwich Południowy , tzw. Dependencję Falklandów. Obecnie te wyspy tworzą odrębne terytorium Georgia Południowa i Sandwich Południowy . Prawa do wysp rości sobie również Argentyna , która w 1982 zajęła je na około 2 miesiące (zobacz: Wojna o Falklandy-Malwiny ). Reakcją brytyjską było wysłanie potężnej floty, która odzyskała wyspy po krótkiej walce. Od tego czasu pozostają one terytorium brytyjskim, i rząd brytyjski nie dyskutuje z rządem argentyńskim na temat tego archipelagu.

Geografia

Terytorium Falklandy obejmuje wyspy Falklandy składające się z dwóch dużych wysp noszących nazwy Falkland Wschodni (ang. East Falkland, hiszp. Gran Malvina) i Falkland Zachodni (ang. West Falkland, hiszp. Soledad), stanowiących około 98% powierzchni archipelagu, oraz ok. 700 mniejszych o łącznej powierzchni 12 173 km². Powierzchnia wysp jest pagórkowata – najwyższy szczyt Mount Usborne sięga 705 m n.p.m. Dwie duże wyspy dzieli Cieśnina Falklandzka . Największa odległość ze stolicy archipelagu Stanley do skrajnych zachodnich wysepek (wyspa New Island) Falklandów wynosi 238 km.

Roślinność naturalna wysp to: łąki, torfowiska, wrzosowiska, mchy, porosty, brak drzew.

Klimat

Na wyspach panuje klimat podbiegunowy morski, obmywają je zimne prądy morskie i smagają silne wiatry (strefa wiatrów zachodnich), roczna suma opadów wynosi około 600 mm (opady równomiernie rozłożone w roku, brak dużych ulew), średnie miesięczne temperatury powietrza wahają się od 4 °C w lipcu (zima) do 13 °C w styczniu (lato), skrajne temperatury to -8 °C zimą i 24 °C latem. Często zdarzają się też nagłe pogorszenia pogody – z ich powodu w czasie wojny o Falklandy na 64 dni trwania konfliktu łącznie przez 27 nie można było używać lotnictwa.

Demografia

W 1982 roku ludność archipelagu tworzyło ok. 1950 osób, głównie potomków szkockich kolonistów, zwanych Kelperami^[]. Większość mieszka w stolicy Stanley (ok. 1300 mieszkańców w 1982 roku). Pozostali mieszkańcy żyją w izolowanych farmach lub kilku niewielkich osadach. Farmy i osady połączone są drogami gruntowymi, dróg bitych jest na wyspach zaledwie kilka kilometrów. W 2003 wyspy zamieszkiwało około 2900 osób z czego 70% pochodzenia brytyjskiego, pozostali to potomkowie Skandynawów , mieszkańcy Ameryki Południowej (głównie z Chile ) oraz mieszkańcy Świętej Heleny , którzy przybyli na wyspy w poszukiwaniu pracy.

Religia

• Protestantyzm : 66,08%
  • Anglikanizm : 38,15%
  • Wolny Zjednoczony Kościół: 23,5%
  • Zielonoświątkowcy : 4,4%
• Katolicyzm : 26,16%
• Inne religie: 4,4%
• Ateizm : 2,7%
• Świadkowie Jehowy : 0,35%
• Bahaizm : 0,31%^[1]

Gospodarka

Ludność zajmuje się głównie hodowlą owiec i rybołówstwem .

10 lat temu wokół wysp odkryto bardzo bogate złoża ropy naftowej (wynoszące nawet 60 mld baryłek). Od 2008 roku planowano ich eksploatację.

Bibliografia

• L.L. Ivanov et al. The Future of the Falkland Islands and Its People. Sofia: Manfred Wörner Foundation, 2003. 96 pp.  ( Capítulo principal en español)
• Carlos Escudé y Andrés Cisneros, dir. Historia general de las relaciones exteriores de la República Argentina. Obra desarrollada y publicada bajo los auspicios del Consejo Argentino para las Relaciones Internacionales (CARI). Buenos Aires: GEL/Nuevohacer, 2000. (en castellano)
• Krzysztof Kubiak, Największe bitwy XX wieku – Falklandy, Altair, Warszawa, 1993
• Graham Pascoe and Peter Pepper. Getting it right: The real history of the Falklands/Malvinas. May 2008. ( Versión en español )

Linki zewnętrzne

• Zdjęcie satelitarne w serwisie Google Maps

Przypisy