Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Wojny napoleońskie

Wojny napoleońskie

Wojny napoleońskie

Europa w czasach Napoleona
Data 1792 - 1815
Miejsce Europa , Afryka i Ameryka Północna
WynikZwycięstwo koalicji antynapoleońskiej
Strony konfliktu
Cesarstwo Francuskie
Królestwo Holandii
Królestwo Włoch
Królestwo Etrurii
Królestwo Neapolu
Księstwo Warszawskie
Związek Reński

Królestwo Danii i Norwegii
Imperium osmańskie
Stany Zjednoczone

Cesarstwo Austriackie
  Cesarstwo Austriackie
  Imperium Rosyjskie
Królestwo Prus
Wielka Brytania
  Hiszpania
Portugalia
Królestwo Obojga Sycylii
Państwo Kościelne
Królestwo Sardynii
  Szwecja
Królestwo Zjednoczonych Niderlandów
Księstwo Brunszwiku
Francuscy rojaliści
Elektorat Hanoweru
Księstwo Nassau
Dowódcy
Napoleon I Bonaparte

Louis Alexandre Berthier
Joachim Murat
Louis Nicolas Davout
Jean Lannes  
André Masséna
Michel Ney
Nicolas Jean de Dieu Soult
Jean-Baptiste Bessières  
i inni Marszałkowie
Pierre Charles Silvestre de Villeneuve ( jeniec )
Józef I
Ludwik Bonaparte

Eugeniusz de Beauharnais
Joachim Murat
Józef Poniatowski  
Maksymilian I
Fryderyk August I
Hieronim Bonaparte
Fryderyk I
Fryderyk VI
Mahmud II
James Madison
Winfield Scott
Andrew Jackson
William Henry Harrison

Franciszek II

Arcyksiążę Karol Ludwik
Karl Philipp Schwarzenberg
Arcyksiążę Johnann
Książę Wellington
Horatio Nelson  
Aleksander I
Michaił Kutuzow
Michaił Barclay de Tolly
Levin August von Bennigsen
Fryderyk Wilhelm III
Gebhard von Blücher
Książę Karol Wilhelm  
Książę Fryderyk Ludwik
Ferdynand VII
Francisco Castaños
Miguel de Alava

Maria I
Bernardim Freire de Andrade
Miguel Pereira Forjaz
Wilhelm II
Książę Fryderyk
Ferdynand I
Pius VII
Gustaw IV Adolf
Książę Karol Jan [o]
Ludwik XVIII
Jean-Jacques Dessalines

Wojny napoleońskie

I koalicja antyfrancuska (1793)
Wojny wandejskie (1793-1796)
Kampania w Egipcie (1798-1801)
II koalicja antyfrancuska (1799-1802)
Kampania szwajcarska (1799)
III koalicja antyfrancuska (1805)
IV koalicja antyfrancuska (1806-1807)
Wojny napoleońskie w Hiszpanii i Portugalii (1808-1814)
V koalicja antyfrancuska (1808-1809)
Inwazja na Rosję (1812)
Wojna brytyjsko-amerykańska (1812-1814)
VI koalicja antyfrancuska (1812-1814)
100 dni Napoleona (1815)

Wojny napoleońskie – ciąg konfliktów zbrojnych pomiędzy Francją – najpierw republiką , a następnie cesarstwem – w czasach supremacji Napoleona Bonaparte . Były one częściowo kontynuacją konfliktów, które wybuchły z powodu rewolucji francuskiej i trwały – z inicjatywy i dzięki finansowaniu przez Anglię – przez cały okres I Cesarstwa . Historycy nie są zgodni co do tego, kiedy dokładnie należy datować ich początek. Niektórzy uważają, że należy je liczyć od momentu, gdy w listopadzie 1799 roku Napoleon przejął władzę we Francji. Inni uznają, że konflikty okresu 1799-1802 należy zaliczać jeszcze do wojen okresu rewolucji francuskiej i za punkt początkowy „wojen napoleońskich” uważają zerwanie pokoju w Amiens i wypowiedzenie Francji wojny w 1803 r. przez Zjednoczone Królestwo. Obecnie w historiografii zachodniej coraz częściej nazywa się je „wojnami Koalicji”, ponieważ faktycznie zostały one narzucone Napoleonowi przez kolejne koalicje. Wojny te – dzięki talentom dowódczym Napoleona początkowo zwycięskie, co zaowocowało pobiciem w polu armii większości dawnych mocarstw europejskich – zakończyły się przegraną Francji i najpierw abdykacją , a po ostatniej kampanii, znanej jako " 100 dni Napoleona ", zesłaniem byłego cesarza na wyspę św. Heleny . Za ich końcową datę uznaje się 20 listopada 1815 r. – po ostatecznej klęsce Napoleona w bitwie pod Waterloo i podpisaniu drugiego traktatu paryskiego w 1815 r.

Wojny napoleońskie przyczyniły się pośrednio do powstania w wielu krajach Europy nowego stylu myślenia, a w konsekwencji do walki o wyzwolenie narodowe w Polsce , Belgii , we Włoszech i na Bałkanach .

Spis treści

Wojna z Austrią

Gdy Napoleon Bonaparte , jako Pierwszy Konsul , przejmował 9 listopada 1799 r. (18 brumaire'a roku VIII) dyktatorskie rządy we Francji , wojna drugiej europejskiej koalicji przeciwko rewolucyjnej Francji praktycznie wygasła. Koalicja zawiązała się w grudniu 1798 r. i obejmowała Anglię, Rosję, Turcję, Austrię, Szwecję, Portugalię, Neapol i kilka państw niemieckich, lecz bez Prus. Wojna trwała niespełna rok i ograniczyła się prawie wyłącznie do działań ekspedycyjnych armii rosyjskich na terenie Włoch i Holandii, przy minimalnym wsparciu innych koalicjantów. Austria starała się jedynie umocnić swe świeżo zdobyte pozycje w północnych Włoszech, zaś Wielka Brytania, po morskich zwycięstwach, nie przejawiała chęci angażowania swych sił na lądzie. Toteż Rosja wycofała się z wojny. Wtedy inicjatywę wojenną przejął Napoleon, żądając by Austria wycofała się z Półwyspu Apenińskiego. Gdy ultimatum nie zostało przyjęte, Napoleon, po ryzykownej przeprawie wojsk francuskich przez Przełęcz Świętego Bernarda w Alpach (14-21 maja 1800 r.), rozbił siły austriackie 14 czerwca pod Marengo . Następnie Francuzi zajeli Monachium i zagrozili Wiedniowi , stolicy Austrii. Austriacy po kilku miesiącach zawieszenia broni wznowili działania, ale 3 grudnia gen. Moreau pokonał ich pod Hohenlinden w Bawarii, gdzie znakomitą postawą odznaczyli się ułani z polskiej Legii Naddunajskiej . Zmusiło to Austrię do zawarcia 9 lutego 1801 r. pokoju w Lunéville , przywracającego stan posiadania, jak po włoskich zwycięstwach Napoleona z 1797 r. W 1802 i 1803 roku Napoleon wysłał 40-tys. korpus interwencyjny, w tym 2 polskie półbrygady (ok. 6 tys. ludzi), utworzone z resztek włoskiego legionu Dąbrowskiego , na wyspę Santo Domingo na Karaibach, będącą kolonią francuską. Doszło tam do buntu Mulatów i Murzynów przeciwko restytucji niewolnictwa. Ciężkie dla Europejczyków warunki klimatyczne, żółta febra i walki zdziesiątkowały interwencyjne wojska i zmusiły je w listopadzie 1803 r. do wycofania.

III koalicja antyfrancuska

Bitwa morska o Kopenhagę, 2 kwietnia 1801

Wielka Brytania nie chciała walk lądowych, zwłaszcza wobec wrogości Szwecji i Danii oraz zmiany orientacji rosyjskiej na profrancuską. Ale w 1801 r. po wyparciu Francuzów z Egiptu, zatopieniu przez Nelsona wojennej floty duńskiej u wybrzeży Kopenhagi i śmierci cesarza Rosji, Pawła I , sojusze znów odwróciły się na korzyść Wielkiej Brytanii. Wówczas mogła pozwolić sobie na kompromisowy pokój z Francją, jaki zawarty został 25 marca 1802 r. w Amiens. Umocnił on także pozycję Bonapartego w państwie francuskim, gdyż i Francuzi byli zmęczeni wieloletnimi wojnami. Jednak już w 1803 r. stało się jasne, że pokój między Francją i Wielka Brytanią nie będzie trwały. Mnożyły się incydenty na morzach, w których Anglicy rewidowali i zagarniali statki francuskie, Francuzi zaś wznowili morską blokadę wysp brytyjskich oraz internowali Anglików z Francji, konfiskując ich majątki. Zagarnęli też niemiecki Hanower i porty nad Morzem Północnym i zaczęli przygotowywać się do inwazji na Wyspy Brytyjskie . Napoleon przygotował w tym celu 90-tys. armię, jaka miała być przewieziona na statkach, gromadzonych w portach nad Kanałem La Manche . Lecz porty te zostały zablokowane przez okręty angielskie i zamiar inwazji okazał się nierealny. Natomiast bez większych przeszkód Napoleon działał na terenie Italii . Do 1805 r. zaanektował Królestwo Piemontu (Turyn) oraz Republikę Liguryjską (Genua), a także przekształcił Republikę Włoch w Królestwo Włoch, mianując się jego królem. Naruszył w ten sposób historycznie ukształtowany system Niemieckiego Cesarstwa Rzymskiego , rządzonego przez niemieckich cesarzy dynastii Habsburgów .

Wszystkie te poczynania Napoleona spowodowały zawiązanie się kolejnej, trzeciej koalicji antyfrancuskiej w składzie: Wielka Brytania, Austria, Rosja, Szwecja i Królestwo Neapolu. Nowa wojna rozpoczęła się we wrześniu 1805 r. od ataku Austrii na Księstwo Bawarii , sprzymierzone z Francją. Wtedy Napoleon ruszył ze swą armią do Niemiec, pobił Austriaków pod Ulm , zajął Wiedeń, po czym wkroczył na Morawy . Tam 2 grudnia Francuzi rozgromili pod Austerlitz połączone siły austriacko-rosyjskie. Austria wycofała się wówczas z koalicji i zawarła z Francją 26 grudnia 1805 roku pokój w Preszburgu , zaś cesarz Aleksander I wycofał resztki swego korpusu interwencyjnego do Rosji.

Wojna z Prusami

Napoleon na polu bitwy pod Frydlandem

Pod koniec XVIII wieku, w stosunkowo krótkim czasie, kształtowała się nowa mapa Europy. Upadła Rzeczpospolita Polska , którą podzieliły między siebie Rosja, Austria i Prusy. Imperium Rosyjskie zagarnęło znaczne obszary północnego wybrzeża Morza Czarnego i część Finlandii . Francja anektowała Belgię , Luksemburg i niemieckie tereny lewego brzegu Renu . Do 1806 r. Napoleon I Bonaparte podporządkował sobie Holandię , Szwajcarię , Włochy i znaczną część Niemiec. Przyłączył też do Francji szereg innych terytoriów, m.in. Dalmację nad Adriatykiem , utworzył królestwa Neapolu i Holandii, gdzie mianował królami swych braci. Dużą zmianą było scalenie licznych zachodnich państewek niemieckich w Związek Reński . W ten sposób zaistniały 3 duże organizmy państwowe niemieckie: Prusy , Austria i Związek Reński , a likwidacji uległa Rzesza Niemiecka , to jest historyczne Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego . Prusy, niezadowolone z utworzenia Związku Reńskiego, wystosowały w tej sprawie ultimatum do cesarza Francuzów. W odpowiedzi wkroczył on ze swymi armiami do Prus i po dwóch tygodniach, 14 października 1806 r., Francuzi rozgromili wojska pruskie w dwu bitwach pod Jeną i Auerstedt . Następnie zajęli Berlin i prawie całe terytorium Prus po Warszawę . Wojska pruskie, przy pomocy Rosjan, broniły się jeszcze tylko na części Pomorza. Po nierozstrzygniętej krwawej bitwie z Rosjanami pod Pruską Iławą , zajęciu Tczewa i Słupska przez Polaków, kapitulacji oblężonego Gdańska i klęsce wojsk rosyjskich 14 czerwca 1807 r. pod Frydlandem , Rosja poprosiła o pokój. Jeszcze w tym samym roku tj. 1807, wojska Napoleona próbowały zdobyć największą w Europie twierdzę srebrnogórską , którą wojska Fryderyka III skutecznie obroniły. Nikt wcześniej i później jej nie zdobył. W tym samym czasie twierdze: kłodzka , nyska , głogowska , brzeska , wrocławska i świdnicka kapitulowały pod naporem wojsk napoleońskich. Francja zawarła wówczas dwa traktaty pokojowe w Tylży : z Rosją 7 lipca i z Prusami 9 lipca. Na ich mocy Królestwo Prus utraciło swe ziemie na zachód od Łaby, powstało Wolne Miasto Gdańsk , a z pruskich terenów II i III rozbiorów Rzeczypospolitej utworzono Księstwo Warszawskie . Rosja i Prusy zobowiązały się też do blokady handlowej przeciwko Wielkiej Brytanii, przy czym Napoleon zaakceptował zajęcie przez Rosję szwedzkiej Finlandii i tureckiej Mołdawii .

Wojna w Hiszpanii

Bonaparte nie miał już przeciwników w Środkowej Europie, lecz wojna z Anglią trwała nadal, a smak zwycięstwa zaprawiało goryczą rozbicie flot francuskiej i sprzymierzonej Hiszpanii przez flotę brytyjską admirała Nelsona , co dokonało się 21 października 1805 r. pod Trafalgarem w pobliżu Gibraltaru . W kontynentalnej Europie zapanował pokój, z wyjątkiem Portugalii, gdzie Anglicy mieli swoje bazy morskie, z których robili wypady przeciwko francuskim statkom na morzach. Napoleon postanowił spacyfikować ten ostatni wrogi skrawek kontynentalnej Europy. Posłał więc swe wojska przez terytorium przyjaznej Hiszpanii i do listopada 1807 r. Portugalia została podbita, a Hiszpania faktycznie okupowana przez Francuzów. W następnym roku, w proteście przeciwko przedłużającej się okupacji, wpierw abdykował król hiszpański Karol IV , a następnie wybuchło w Hiszpanii powstanie narodowe przeciwko garnizonom francuskim. Napoleon przy pomocy dodatkowych sił utrzymał wprawdzie w swym władaniu cały Półwysep Iberyjski , lecz wojna partyzancka w Hiszpanii tliła się nadal i angażowała znaczne siły francuskie.

Do jesieni 1807 roku Francja zajęła Portugalię, obaliła dynastię Burbonów, a na tronie hiszpańskim osadziła brata Napoleona Wielkiego- Józefa.

30.11.1808 r.- sforsowanie przez 1 pułk szwoleżerów polskich dowodzonych przez J. Kozietulskiego wąwozu Somosierra i otwarcie w ten sposób drogi do Madrytu.

V koalicja

Napoleon pod Wagram

W wielu krajach narastało niezadowolenie z dominacji francuskiej w Europie. Po niepowodzeniach Francuzów na półwyspie Iberyjskim, Austria sprzymierzyła się z Wielką Brytanią, zawiązując piątą koalicję antyfrancuską. Nowa wojna rozpoczęła się w kwietniu 1809 r. kiedy Austriacy zaatakowali na kilku kierunkach, w tym Bawarię, Italię, Saksonię i Księstwo Warszawskie. W Tyrolu wybuchło powstanie górali, a w Westfalii działania dywersyjne prowadził były władca Brunszwiku. W tej sytuacji Napoleon I Bonaparte szybko ściągnął część swych wojsk z Hiszpanii, aby wesprzeć oddziały francuskie stacjonujące w Niemczech. Następnie wraz z kontyngentami wojsk Związku Reńskiego, powstrzymał ofensywę austriacką w Bawarii, a potem zajął Wiedeń 12 maja. Jednak po niepowodzeniu pod Aspern i Essling nad Dunajem, z pewnym opóźnieniem, bo dopiero 6 lipca rozprawił się z Austriakami pod Wagram . Tymczasem Austriacy przegrywali również na innych odcinkach. Francuzi i ich sojusznicy powoli pacyfikowali bunty w Niemczech i Tyrolu. Wicekról Italii pasierb Napoleona Eugeniusz de Beauharnais po początkowych niepowodzeniach pokonał ich w północnych Włoszech w maju i wkrótce wsparł działania Napoleona nad Dunajem. Polacy pod wodzą ks. Józefa Poniatowskiego po oddaniu Austriakom Warszawy podjęli udaną ofensywę w Galicji zajmując wiele miast, w tym Kraków. Po stronie Napoleona występował tu także korpus rosyjski, ale jego działania były pasywne. Austria musiała prosić o rozejm, a następnie 14 października 1809 podpisała traktat pokojowy w Schönbrunn pod Wiedniem. Austria utraciła ostatecznie swe prowincje nad Adriatykiem, a także prowincje Salzburg i Inn na rzecz Bawarii, oraz ziemie polskie III. zaboru 1795 r., o które powiększone zostało Księstwo Warszawskie, a okręg Tarnopola otrzymała Rosja. W grudniu 1809 r. Napoleon rozwiódł się ze swą pierwszą żoną, Józefiną i poprosił cesarza Rosji Aleksandra I o rękę jego młodszej siostry, Anny. Odmówiono mu jednak pod pretekstem zbyt młodego wieku wybranki. Nie przejął się tym i ożenił wkrótce z córką cesarza austriackiego Marią Luizą .

Kampania rosyjska

Napoleon pod Borodino
Nagrobek francuskich żołnierzy napoleońskich którzy wracając z kampanii rosyjskiej dotarli do Kozłówki i tu umarli z powodu ran. Nagrobek wystawiono w 1930 r., po odzyskaniu niepodległości
Tablica pamiątkowa z nagrobka

Francja niepodzielnie panowała w zachodniej i środkowej Europie, ale wojna z Anglią trwała nadal. Najistotniejszym jej elementem była blokada wysp brytyjskich. Dokuczała ona coraz bardziej wszystkim, również Rosji, rujnując jej handel. Cesarz Aleksander I nie był też zadowolony z dominacji Napoleona w Europie. Gdy latem 1810 r. Jean Baptiste Bernadotte , jeden z marszałków napoleońskich zasiadł na tronie Szwecji, znajdującej się w strefie wpływów Rosji, Aleksander I kazał otworzyć porty rosyjskie dla statków neutralnych, w tym przewożące także towary angielskie. Napoleon I Bonaparte, wierząc najwidoczniej, że wygrać z W. Brytanią może tylko na drodze jej blokady, powziął wówczas zamiar pobicia i zwasalizowania Rosji. Zgromadził na terenach Prus Wschodnich i Księstwa Warszawskiego wielonarodową Wielką Armię , liczącą ok. 600 tys. ludzi (m.in. 300 tys. Francuzów, Włochów i Belgów, 180 tys. Niemców, 90 tys. Polaków) i 24 czerwca 1812 r. przekroczył z nią rzekę Niemen , rozpoczynając swą kolejną kampanię wojenną, którą na użytek Polaków nazwał "drugą wojną polską". Z polecenia Napoleona Sejm Księstwa Warszawskiego 28 czerwca 1812 zawiązał Konfederację Generalną Królestwa Polskiego , która ogłosiła wskrzeszenie Polski i przyłączenie do niej prowincji zabranych . Rosjanie szybko wycofywali się i unikali decydujących bitew. W połowie sierpnia Francuzi dotarli do Smoleńska gdzie stoczono dwudniowe walki, ale Rosjanie znowu się wycofali. Dopiero koło Możajska, pod wsią Borodino , w dniach 5-7 września doszło do wielkiej bitwy. Wzięło w niej udział 250 tys. ludzi, zginęło 80 tys., bitwa nie przyniosła rozstrzygnięcia.

Dowodzący wojskami rosyjskimi książę marszałek Kutuzow wycofał je, oddając w połowie września ćwierćmilionową Moskwę, po wcześniejszej ewakuacji mieszkańców, wywiezieniu wszelkich zapasów żywności i podpaleniu miasta przez wypuszczonych na wolność więźniów. Wzniecali oni pożary jeszcze przez kilka dni po wkroczeniu wojsk francuskich, spłonęła nawet część pałacu kremlowskiego, z którego Napoleon musiał salwować się ucieczką. Słał on potem do cara propozycje honorowego zakończenia wojny, lecz po miesiącu bezowocnych oczekiwań na odpowiedź, i gdy już spadły pierwsze śniegi, zarządził 18 października odwrót swej Wielkiej Armii. Jej marsz przez bezkresne przestrzenie, wśród ostrych mrozów, bez kwater, dostatku żywności i przy nieustannych podjazdach kozackich, zamienił się w koszmar. Ubytek wielu żołnierzy obniżał wole walki w znacznie osłabionych oddziałach, a rozkład dyscypliny sprawiał, że znaczna część wojska stawała się bezładną masą maruderów. Jednostki odwodowe również poddawały się temu rozprzężeniu, tracąc swoje walory bojowe. Pomimo tego Napoleon wyrwał się z tej matni za cenę znacznych strat. Kolejne ciężkie straty Francuzi ponieśli podczas przeprawy przez rzekę Berezynę na Białorusi. Nad Niemen wróciło tylko kilkadziesiąt tysięcy skrajnie wyczerpanych żołnierzy. Napoleon I Bonaparte opuścił wtedy resztki swej Wielkiej Armii i spiesznie wrócił do Francji.

Bitwa Narodów

Bitwa pod Lipskiem

Do lutego 1813 r. Rosjanie zajęli Księstwo Warszawskie, zaś w marcu doszli do Łaby . Wtedy Prusy i Austria zawarły sojusze z Rosją i wypowiedziały wojnę Francji. Tymczasem Napoleonowi udało się we Francji odtworzyć ok. 150-tys. armię i z nią wrócił do Saksonii, a nawet odniósł w maju dwa zwycięstwa pod Lützen i Budziszynem nad wojskami pruskimi i rosyjskimi, po których zawarto rozejm w Pielaszkowicach , trwający do początku sierpnia. Napoleon nie mógł jednak polegać na wojskach Związku Reńskiego, które nie przejawiały ochoty do walki. Bawarczycy otwarcie wystąpili przeciw niemu.

Po wznowieniu walk, doszło 16-19 października pod Lipskiem do wielkiej „ Bitwy Narodów ”, w jakiej starło się 330 tys. Rosjan, Niemców i Szwedów przeciwko 160 tys. Francuzów, Polaków i Sasów, przy czym ci ostatni w trakcie bitwy przeszli na stronę wroga. Zakończyła się ona przegraną Napoleona. Do Francji wraz z Napoleonem wróciło tylko ok. 60 tys. żołnierzy.

Upadek cesarza

Bitwa pod Waterloo, 1815
Kozacy rosyjscy na ulicach Paryża w 1814

W 1814 r. walki przeniosły się na teren Francji, po błyskotliwej kampanii sześciodniowej 31 marca padł Paryż , a Senat francuski ogłosił detronizację cesarza , który 6 kwietnia abdykował, po czym internowany został na wyspie Elbie u wybrzeży Italii. Opuściła go wtedy również jego żona Maria Luiza, która wróciła do swej cesarskiej rodziny w Wiedniu. We Francji zostało restaurowane królestwo i władzę przejął król Ludwik XVIII , młodszy brat Ludwika XVI , panującego do rewolucji francuskiej . Koalicja zawarła z nim pokój , zaś we wrześniu rozpoczął się Kongres Pokojowy w Wiedniu , na którym zwycięzcy zamierzali ustalić mapę Europy po wojnach napoleońskich.

W trakcie trwania kongresu wiedeńskiego , w marcu 1815 , Napoleon Bonaparte uciekł z Elby lądując w Tulonie, po czym w krótkim czasie dotarł do Paryża, witany entuzjastycznie przez rodaków. Chciał wskrzesić swą władzę, choćby tylko na zasadach monarchii konstytucyjnej. Z trudem udało mu się jednak zebrać 130 tys. nowego wojska i z tą armią pomaszerował do Belgii, gdzie stacjonowały wojska angielskie marsz. Wellingtona i pruskie marsz. Blüchera . Zamierzał je pobić oddzielnie, lecz plan ten się nie powiódł i bitwa pod Waterloo , niedaleko Brukseli, skończyła się totalną klęską Francuzów, dokładnie w setnym dniu po powrocie Napoleona z Elby ( 18 czerwca 1815 ). Został on ponownie aresztowany i tym razem zesłany na daleką wyspę Św. Heleny na południowym Atlantyku .

Zobacz też

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "Wojny napoleońskie":

Pęcice ...

II wiek ...

Mieszko II Lambert ...

Adwentyzm ...

Linz ...

I wiek ...

Brno ...

Uznam ...

Wiktor Sukiennicki ...

Tadeusz Kognowicki ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Wojny napoleońskie":

218a Sprawa polska podczas II wojny światowej (plansza 1) ...

008c. Grecja (plansza 12) ...

218a Sprawa polska podczas II wojny światowej (plansza 11) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie