Wojny grecko-perskie - podjęte w latach
499
-
449 p.n.e.
próby podboju
Grecji
przez
perskie
imperium
Achemenidów
.
Okres wojen zakończył tzw.
pokój Kalliasa
w 449 r. p.n.e., na mocy którego Persja zrzekła się hegemonii na
Morzu Egejskim
i uznała niezależność greckich kolonii.
Przyczyny konfliktu
Wojnę tę opisuje
Herodot
w swym dziele pt.
Dzieje
. Przyczyn dopatruje się w mitologicznych wydarzeniach, a mianowicie w uprowadzeniach kobiet z wybrzeży zarówno greckich jak i fenickich, na czele z najsłynniejszym porwaniem Heleny, czego skutkiem miała być inwazja na
Troję
achajskich wojsk. Herodot uważał zaś, że wojna Greków z Persami była punktem kulminacyjnym zmagań Wschodu z Zachodem.
Rzeczywiste przyczyny konfliktu były inne. Rosnące w siłę imperium perskie po opanowaniu państwa
Krezusa
dążyło do zdobycia wybrzeża
Azji
Mniejszej, które zamieszkane było przez Greków. Miało do tego podstawy "prawne" bowiem, Krezus podporządkował sobie wcześniej te tereny, ponadto istnienie wolnych
polis
w pobliżu stolicy satrapii lidyjskiej,
Sardes
było niebezpieczne ze względu na możliwość wybuchu buntów wśród podległych ludów. Miasta te podporządkowały się władcy perskiemu, przede wszystkim ze względów ekonomicznych, bowiem handel z
Egiptem
był w tym czasie bardzo rozwinięty, a Egipt od najazdu Kambizesa w 526 r. p.n.e. wchodził w skład państwa perskiego, co mogłoby utrudnić wymianę handlową w przypadku obrony wolności.
Satrapowie mieszali się w sprawy wewnętrzne tych miast, wybierając tyranów, którzy z czasem stali się znienawidzeni a miasta zawiązały sojusz na czele z
Miletem
, który doprowadził do wybuchu powstania w 499 r. p.n.e.
Przebieg powstania
Powstańcy odnieśli początkowo spektakularne sukcesy, np. zdobyli i spalili Sardes, jednak przybycie perskiej armii przerwało natarcie i miasta zostały zdobyte, lub poddały się. Jedynie Milet został ukarany za wybuch powstania zburzeniem całego miasta i rzezią mieszkańców.
Powstanie jońskie upadło w 494 r. p.n.e.
Dariusz I
uznał, że należy podporządkować sobie całą Grecję, aby w
Jonii
zapanował pokój. Jego decyzja była związana także z udzieleniem pomocy powstańcom przez Ateny w postaci 20 okrętów, które dotarły do Miletu za późno aby zmienić los miasta ale zebrały uciekających z Miletu mieszkańców, jednak taki gest wystarczył, aby usprawiedliwić inwazję.
Zobacz też
