Wyoming
Flaga stanowa Wyomingu Pięczęć stanowa Wyomingu Flaga stanowa Wyomingu Pieczęć stanowa Wyomingu
Przydomek: Stan równouprawniena
Dewiza: Equal rights
Państwo	Stany Zjednoczone
Stolica	Cheyenne
Największe miasto	Cheyenne
Gubernator	Dave Freudenthal
Język urzędowy	angielski
Powierzchnia  • ogółem  • lądowa  • wodna  • % wodna	na 10. miejscu 253 554 km² 251 706 km² 1 851 km² 0,7% %
Populacja ( 2000 )	na 50. miejscu 493 782
Gęstość zaludnienia ( 2000 )	na 49. miejscu 1,96 os./km²
Wejście do Unii  • kolejność  • data	44 10 lipca 1890
Strefa czasowa	Mountain: UTC -7/-6
Szerokość geograficzna	41° N - 45° N
Długość geograficzna	104°2' W - 111°2' W
Szerokość Długość Wzniesienie  • najwyższe  • średnie  • najniższe	450 km 580 km   4207 m 2040 m 945 m
ISO 3166-2	US-WY

Wyoming - stan na środkowym zachodzie USA. Na północy graniczy ze stanem Montana , na zachodzie ze stanem Idaho , na południowym zachodzie ze stanem Utah , na południu z Kolorado , a na wschodzie ze stanami Nebraska i Dakota Południowa . Południowo-zachodnia część stanu położona jest w Górach Skalistych , a północno-wschodnia na Wielkich Równinach .

Historia

Przed odkryciem tych terenów dla Europejczyków region, znany dziś jako stan Wyoming, zamieszkiwało kilka grup Indian , takich jak Wrony , Arapaho , Lakota czy Szoszoni . Francuscy traperzy przemierzali północną część stanu już pod koniec XVIII wieku, jednak dopiero w 1807 roku został on opisany przez Johna Coltera, członka ekspedycji Lewisa i Clarka . Jego opis okolic Yellowstone został uznany za zmyślony. Podróżnik Robert Stuart , wraz z sześcioma towarzyszami, wracając z miejscowości Astoria w 1812 roku odkrył Przełęcz Południową . Wydarzenie to okazało się przełomowe dla ekspansji Amerykanów na zachód. W późniejszym okresie przez przełęcz poprowadzono szlak oregoński . W 1850 roku James Bridger , odkrył przełęcz nazwaną później od jego nazwiska (Bridger Pass), która została w 1868 roku wykorzystana przy budowie Union Pacific Railroad (obecnie przebiega tam Autostrada międzystanowa nr 80 ). Bridger podróżował również po Yellowstone, i podobnie jak relacje Johna Coltera, jego opowieści uważano za zmyślone.

Region ten oficjalnie przyjął nazwę Wyoming w 1865 roku, kiedy parlamentarzysta J.M. Ashley przekonywał Kongres do utworzenia rządu tymczasowego Terytorium Wyoming.

Gdy Union Pacific Railroad została doprowadzona do Cheyenne , liczba ludności regionu zaczęła stopniowo wzrastać, co zmusiło rząd federalny do utworzenia Terytorium Wyoming 25 lipca 1868 roku. W odróżnieniu od położonego na południe Kolorado , na terenie Wyoming nie odkryto minerałów, takich jak złoto czy srebro , co spowodowałoby nagły przypływ ludzi. Wyjątek stanowiła jedynie okolica South Pass City, gdzie w 1867 roku odkryto złoża złota. Na niektórych ziemiach terytorium zaczęto wydobywać miedź .

Wraz z powoływaniem przez rząd nowych ekspedycji w rejon Yellowstone, relacje Bridgera i Coltera zostały uznane za prawdziwe. W 1872 roku powołano do życia Park Narodowy Yellowstone , który był pierwszym tego typu obiektem na świecie. Niemal całe terytorium parku znajduje się w północno-zachodnim rogu Wyoming.

W 1869 roku ówczesny gubernator, John A. Campbell, wystosował projekt ustawy, nadającej prawa wyborcze kobietom. W wyniku tego w stanowej polityce pojawiły się pierwsze w Stanach Zjednoczonych kobiety. W 1925 roku Nellie Tayloe Ross została pierwszą kobietą na stanowisku gubernatora stanu w tym kraju.

10 lipca 1890 roku Wyoming zostało przyjęte do Unii jako czterdziesty czwarty stan.

Geografia

Położenie i rozmiar

Wyoming swoim kształtem przypomina kwadrat, a jego granice położone są na 41° i 45° szerokości geograficznej północnej oraz na 104°3' i 111°3' długości geograficznej zachodniej. Jest to jeden z trzech stanów (wraz ze stanami Kolorado i Utah ), których granice pokrywają się ze stopniami szerokości i długości geograficznych. Jest dziesiątym, pod względem wielkości, stanem USA , o powierzchni 253.350 km². Wyoming zostało podzielone na 23 hrabstwa . Odległość pomiędzy północną a południową granicą wynosi 444 km, a między wschodnią a zachodnią - 587 km.

Pasma górskie

Wyoming jest miejscem gdzie Wielkie Równiny łączą się z Górami Skalistymi . Powierzchnia tego stanu to wielki płaskowyż , urozmaicony przez liczne pasma górskie . Najwyżej położonym punktem jest tu szczyt Gannett Peak (4.207 m n.p.m.) w górach Wind River , natomiast najniższy punkt znajduje się w północno-wschodniej części stanu i jest to dolina rzeki Belle Fourche (953 m n.p.m.). W północno-zachodniej części Wyoming znajdują się pasma gór Absaroka , Owl Creek, Gros Ventre, Wind River i Teton. Na północy stanu rozciągają się szczyty gór Bighorn , natomiast na północnym-wschodzie Black Hills . W południowej części krajobraz urozmaicają góry Laramie, Medicine Bow i Sierra Madre .

Pasmo Śnieżne (znane również jako Medicine Bow Mountains), znajdujące się południowej części stanu, stanowi geologicznie przedłużenie Gór Skalistych , znajdujących się w Kolorado . Pasmo Wind River , położone na zachodzie stanu jest niewielkie, lecz zawiera ponad czterdzieści szczytów, których wysokość przekracza 4.000 m n.p.m. (m.in. Gannett Peak - najwyższy szczyt stanu). Pasmo Bighorn , położone w północnej części, jest niejako odizolowane od pozostałej części Gór Skalistych.

Góry Teton, leżące na północnym-zachodzie, ciągną się na długości 80 km, a ich część jest chroniona jako Park Narodowy Grand Teton . W parku znajduje się drugi, pod względem wysokości, szczyt stanu - Grand Teton (4.199 m n.p.m.).

Przez środkową część Wyoming przechodzi granica zlewisk Pacyfiku i Oceanu Atlantyckiego. Rzeki na wschód od granicy należą do systemu rzecznego Missouri . Największe z nich to Platte Północna , Wind, Bighorn i Yellowstone . Rzeka Snake , wypływająca z północno-zachodniej części stanu, jest dopływem rzeki Kolumbia . Rzeka Green stanowi natomiast dopływ Kolorado .

Ziemie państwowe

Ponad 48% powierzchni Wyoming stanowią ziemie federalne. Plasuje to stan na szóstym miejscu wśród innych stanów USA. Znajduje się tu około 5% administrowanych przez władze federalne ziem. Do rządu USA należy 121.808,1 km², natomiast 15.640 km² (6% ogólnej powierzchni Wyoming) jest zarządzane przez rząd stanowy.

Większość ziemi, należącej do rządu federalnego, jest zarządzana przez Bureau of Land Management i United States Forest Service . Należą do nich przede wszystkim lasy i łąki państwowe, a także tereny takie jak Baza Sił Powietrznych im. F.E. Warrena, w okolicy Cheyenne .

Oprócz tego część ziem w Wyoming jest nadzorowane przez National Park Service i inne urzędy.

Na terenie Wyoming znajdują się liczne obszary chronione, w tym: Park Narodowy Yellowstone i Park Narodowy Grand Teton .

Demografia

Wyoming ma 463 716 mieszkańców (2005). Najpowszechniej używanymi językami są:

• język angielski - 93,94%,
• język hiszpański - 4%^[1].

Symbole stanu

• Dewiza: Equal Rights (Równość praw)
• Przydomek: Equality State
• Znaczenie przydomku: Stan równości
• Symbole: topola amerykańska, świergotek

Gospodarka

• rolnictwo
  • główne uprawy: pszenicy, roślin strączkowych, jęczmienia, owsa, buraka cukrowego
  • hodowla: bydło i owce
• przemysł:
  • wydobywczy: węgiel kamienny , gaz ziemny , ropa naftowa , uran, bentonit
• turystyka

Sławni ludzie

James Bridger , Matthew Fox , Jacgues Laramie, Esther Morris, Nellie Tayloe Ross , Buffalo Bill Cody, Jackson Pollock , Chief Washakie

Wyższe uczelnie

• University of Wyoming: http://www.uwyo.edu/

Informacje dodatkowe

Na terenie stanu znajdują się dwa znane parki narodowe: Park Narodowy Yellowstone i Park Narodowy Grand Teton .

Przypisy