|
Michał Kutuzow
Michaił Iłłarionowicz Goleniszczew-Kutuzow - (ros. Михаил Илларионович Голенищев-Кутузов, ur. 16 września 1745 w Petersburgu, zm. 28 kwietnia 1813 w Bolesławcu) – rosyjski dowódca, od roku 1812 książę smoleński, a 31 sierpnia 1812 generał feldmarszałek. Uważany powszechnie za architekta klęski kampanii rosyjskiej Napoleona. Niesłusznie, gdyż twórcą sukcesu był poprzednik Kutuzowa - Barclay de Tolly[potrzebne źródło]. O samym Kutuzowie tak się wypowiedział Rostopczyn, gubernator Moskwy: "...podczas dziwacznej wymiany zdań, ujawniającej całą małostkowość, niekompetencję i tchórzostwo naczelnego wodza naszych armii"[potrzebne źródło].
Urodził się w rodzinie generała porucznika inżyniera. Ukończył z wyróżnieniem Szlachecką Szkołę Oficerską Artylerii w 1759 i pozostał w niej jako wykładowca matematyki. W 1761 chorąży i dowódca kompanii Astrachańskiego pułku piechoty. Od 1762 kapitan i adiutant generał gubernatora w Rewlu. W l. 1764 - 1765 dowodził pododdziałami i działał przeciwko wojskom konfederatów polskich.
Uczestnik wojen z Turcją. W czasie wojny 1768-1774 na stanowiskach sztabowych- uczestnik walk koło Riaboj Mogiły, Łargi,Kałudze i innych. W lipcu 1774 roku, dowodząc batalionem w bitwie pod wsią Szumy (obecnie Kutuzowka) na południe od Ałuszty został ranny i stracił prawe oko.
W 1784 mianowany na stopień generała majora i wyznaczony na dowódcę formułującego się Bugskiego Korpusu Strzeleckiego, z którym brał udział w wojnie rosyjsko-tureckiej 1787-1792, walcząc u boku Aleksandra Suworowa. Był doradcą Suworowa. Odznaczył się m.in. pod Oczakowem w roku 1788, gdzie dowodził 6 kolumną i gdzie był powtórnie ranny oraz podczas zdobycia twierdzy Izmaił w roku 1790, potem w bitwach pod Babadagiem i Maczinem. W czasie wojny polsko-rosyjskiej 1792 dowódca korpusu. Brał udział w bitwie pod Dubienką. W latach 1794 - 1795 poseł nadzwyczajny Rosji w Konstantynopolu. Doprowadził do zawarcia przez Rosję kilku korzystnych umów politycznych i gospodarczych. W 1794 wyznaczony na dyrektora Lądowego Szlacheckiego Korpusu Kadetów. W l. 1795 - 1799 naczelny dowódca i inspektor wojsk rosyjskich w Finlandii. Wykonywał także szereg zadań dyplomatycznych m. in. rozmowy z Prusami i Szwedami.
W 1798 mianowany generałem piechoty. później generał gubernator na Litwie (1799 - 1801) i W Petersburgu (1801 - 1802). W 1802 w opałach - zdymisjonowany. Zwolnił się ze służby i był w stanie spoczynku.
W sierpniu 1805 w czasie wojny rosyjsko-austriacko-francuskiej 1805 wyznaczony na naczelnego dowódcę wojsk rosyjskich skierowanych do pomocy Austrii. Kiedy dowiedział się, w czasie dyslokacji armii , o kapitulacji armii austriackiej gen. K. Makka pod Ulmem rozpoczął marsz - manewr od Brna do Ołomuńca i wyprowadził wojska rosyjskie spod uderzenia przeważających sił Francuzów, odnosząc w czasie odwrotu kilka zwycięstw lokalnych nad siłami korpusu francuskiego.
Przedstawił plan działania przeciwko wojskom Napoleona, jednak car Aleksander I go nie przyjął pod wpływem austriackich doradców.
Oponent błędnego planu bitewnego wojsk rosyjskich w bitwie pod Austerlitz (1805). Bitwa przyniosła klęskę wojsk rosyjsko - austriackich. Pomimo klęski pod Austerlitz wyprowadził część wojsk i uchronił je od całkowitej zagłady. Nie patrząc na to znowu znalazł się w opałach ze strony cara Aleksandra I. Wyznaczany na podrzędne stanowiska: generał gubernatora w Kijowie 1806 - 1807, dowódcę korpusu w Mołdawii 1808, generał gubernatora na Litwie 1808 - 1811.
W związku z nadchodzącą wojną z Napoleonem, zatem koniecznością zakończenia wojny z Turcją 1806 - 1812 car 7 marca 1811 wyznaczył Kutuzowa na naczelnego dowódcę Armii Mołdawskiej. Kutuzow nie przyjął dotychczasowej taktyki prowadzenia wojny, która sprowadzała się do zajęcia i utrzymania twierdz oraz kordonowych pozycji wojsk. Stworzył manewrowe korpusy i rozpoczął wiosenną kampanię 1811 aktywnymi działaniami.
22 lipca pod Ruszczukiem odniósł zwycięstwo, a w październiku okrążył i wziął do niewoli pod Swobodzą całą armię turecką -Armię Naddunajską. Za to zwycięstwo był nagrodzony tytułem hrabiego - 12 października 1811. Będąc doświadczonym dyplomatą wynegocjował i podpisał wygodny dla Rosji Bukareszteński pakt pokojowy - 12 maja 1812, za który otrzymał tytuł najjaśniejszego księcia - 29 lipca 1812.
Na początku wojny ojczyźnianej 1812 wyznaczony na dowódce pospolitego ruszenia Petersburga, a następnie Moskwy. Po wycofaniu wojsk rosyjskich ze Smoleńska 8 sierpnia wyznaczony na naczelnego dowódcę wojsk rosyjskich. 17 sierpnia przybył na pole walki przejął dowództwo armii rosyjskiej z rąk ówczesnego ministra wojny Barclaya de Tolly i podjął decyzje o wydaniu bitwy pod Borodino na 26 sierpnia. W bitwie poniósł klęskę. Brak sił nie pozwolił na przeprowadzenie kontrnatarcia. Dążąc do ratowania reszty sił podjął decyzję o wycofaniu kontynuując taktykę Barclaya de Tolly wciągnięcia Francuzów w głąb Rosji, wyczerpania sił i przygotowania własnego przeciwuderzenia. Bez walk oddał Moskwę. Wykonał jednak marsz manewr z drogi na Riazań na drogę do Kaługi. Zatrzymał armie w obozie w Taturino pod Moskwą, gdzie zmobilizował nowe siły i uzupełnił środki. 6 października pod Tarutinem odniósł zwycięstwo nad korpusem francuskim i zmusił Napoleona do przyspieszenia wycofania wojsk z Moskwy. Zagrodził pod Małojarosławcem drogę na południe wojskom francuskim, zmusił je do wycofania po zniszczonej drodze smoleńskiej. Napierając na nieprzyjaciela odniósł kilka zwycięstw nad wycofującymi się wojskami Napoleona m. in. pod Wiaźmą i Krasnym. Nad rzeka Berezyną rozbił główne siły Napoleona.
Za kampanię 1812 otrzymał tytuł księcia smoleńskiego - 6 grudnia 1812 i został nagrodzony najwyższym odznaczeniem rosyjskim orderem św. Jerzego I stopnia. Idąc za wycofującymi się wojskami francuskimi dotarł do Polski.
Na początku 1813 dowodził wojskami rosyjskimi w Polsce i Prusach z zdaniem ostatecznego rozgromienia wojsk Napoleona. Śmierć przerwała wykonanie tych zadań. Ciało Kutuzowa zabalsamowano i przewiezione do Petersburga, gdzie został pochowany w soborze Kazańskim.
Wychowany na naukach P. Rumiancewa i A. Suworowa był przeciwnikiem kordonu i taktyki linearnej. Był zwolennikiem szybkiego i zaskakującego manewru. W kampanii 1812 pokazał do czego prowadzi strategiczna defensywa, manewr i kontrofensywa.
W b. ZSRR istniał order Kutuzowa I i II stopnia 21 lipca 1942 i III stopnia 8 lutego 1943.
Inne hasła zawierające informacje o "Michał Kutuzow":
XVI wiek
...
1972
...
Uniwersytet Witolda Wielkiego
...
Klasztor w Pożajściu
...
Włosi
...
Jan Dąbrowski
...
Zygmunt III Waza
...
Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych
...
Insurekcja kościuszkowska
...
1977
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Michał Kutuzow":
208 Walki o granice II Rzeczypospolitej (plansza 3)
...
˝Pan Tadeusz˝ A. Mickiewicza - spacer po Soplicowie i okolicach (plansza 19)
...
104 Renesansowa Europa (plansza 5)
...
|
