Jan Feliks Cieplak (urodzony
17 sierpnia
1857
w
Dąbrowie Górniczej
, zmarł
17 lutego
1926
w
Passaic
w stanie
New Jersey
),
arcybiskup
nominat
wileński
,
sufragan
mohylewski
,
Sługa Boży
Kościoła Katolickiego.
Urodził w ówczesnej wsi
Dąbrowa
w powiecie będzińskim jako syn Jacentego Cieplaka, górnika z kolonii
Reden
i Julii z Bugajskich. Ochrzczony został 23 sierpnia 1857 r. w
kościele św. Trójcy
w
Będzinie
, otrzymując imię Jan Chrzciciel.
W latach 1869-73 uczył się w gimnazjum w
Kielcach
, a następnie studiował w tamtejszym seminarium duchownym, które ukończył w 1878 r. W
1882
ukończył
Akademię Duchowną w Petersburgu
. Święcenia kapłańskie otrzymał
24 lipca
1881
. Został
adiunktem
na tejże akademii, wykładał
archeologię biblijną
,
liturgię
,
teologię moralną
, uczył też śpiewu kościelnego. W
1901
otrzymał stopień doktora
teologii
za rozprawę De momento, quo transsubstantiatio in Augustissimo Missae Sacrificio peragitur.
7 grudnia
1908
został w
Petersburgu
konsekrowany
na
sufragana
mohylewskiego
. Wielokrotnie karany przez władze
rosyjskie
za wygłaszanie patriotycznych kazań i udział w manifestacjach narodowych. Od
6 sierpnia
1914
został administratorem archidiecezji mohylewskiej.
Po
rewolucji lutowej
w
1917
uczestniczył w posiedzeniach
Komisji Likwidacyjnej do spraw Królestwa Polskiego
.
29 kwietnia
1919
został tytularnym biskupem
Ochrydy
. Jako najstarszy rangą przedstawiciel kościoła rzymskokatolickiego w
Rosji radzieckiej
był dwukrotnie aresztowany w latach
1920
i
1922
. W dniach
21
-
25 marca
1923
sądzono go w Moskwie na
procesie pokazowym
. Wraz z 14 innymi duchownymi został skazany na
karę śmierci
za: podżeganie do buntu poprzez zabobony. Pod naciskiem światowej opinii publicznej i po ostrzeżeniu ze strony rządu polskiego wyrok zamieniono na 10 lat więzienia. W
1924
wydalono go z
ZSRR
; przez
Rygę
udał się
12 kwietnia
1924 do
Polski
. Odznaczony Krzyżem Wielkim na Wstędze
Orderu Odrodzenia Polski
.
14 grudnia
1925
został wyznaczony na arcybiskupa Wilna, zmarł jednak przed objęciem stanowiska.
16 marca
1926
pochowany w
katedrze wileńskiej
. W pogrzebie uczestniczył
Prezydent RP
Stanisław Wojciechowski
.
Od 23 czerwca 1952 r. w
Rzymie
toczy się proces przygotowawczy do beatyfikacji Sługi Bożego Jana Cieplaka.
Bibliografia
