Wyspa Fatu Hiva

Bogactwa naturalne – wszystkie użyteczne elementy środowiska naturalnego , które człowiek może wyzyskiwać. Dzieli się je na nieograniczone ( minerały , woda , atmosfera ) i ograniczone (pochodzenia roślinnego, zwierzęcego, ekosystemy ), a także nieodnawialne (np. minerały i paliwa kopalne ) oraz odnawialne (nie wyczerpują się, ponieważ istnieje w nich zamknięty obieg materii, np. w wodzie i atmosferze). Bogactwa naturalne umożliwiają rozwój życia i cywilizacji .

Podział ze względu na możliwość odnowienie się zasobów

Zasoby odnawialne

Do odnawialnych bogactw przyrody należy między innymi woda , która krąży i nieustannie odnawia się w tak zwanym cyklu hydrologicznym. Parująca znad mórz woda transportowana jest atmosferą w kierunku lądu, gdzie spada w postaci deszczu lub śniegu, a następnie z powrotem przemieszcza się ku morzu. Odnawialnym bogactwem naturalnym może być również dobrze uprawiana gleba, ponieważ wierzchnie warstwy litej skały ulegają ciągłemu wietrzeniu, dzięki czemu warstwa gleby niejako "przyrasta" od dołu^[]. Podobnie, właściwie zarządzane lasy zabezpieczają stałe dostawy drewna.

Zasoby nieodnawialne

Nieodnawialne zasoby przyrody tworzyły się wiele milionów lat. Powstają tak powoli, że z perspektywy długości ludzkiego życia ich zapasy są skończone, wyczerpywane. Do surowców nieodnawialnych należą między innymi paliwa kopalne (węgiel, ropa naftowa, gaz ziemny), które potrzebowały wielu milionów lat na powstanie z materii organicznej. Wydobyte z wnętrza ziemi są albo spalane i zamieniane na energię, albo są surowcem do produkcji różnych tworzyw, np. plastiku i farb, nie nadających się do powtórnego przetworzenia. Za nieodnawialne uważa się również metale, chociaż nie są one spalane jak paliwa, to jednak raz użyte, z punktu widzenia środowiska, do którego miałyby wrócić, są niczym więcej niż złomem. W ciągu ostatnich dwudziestu lat ludzie stali się bardziej świadomi ogromnego marnotrawstwa surowców naturalnych^[]. W wielu krajach znaczną część surowców wykorzystuje się powtórnie. Aluminiowy i żelazny złom staje się głównym źródłem surowców dla stale rozwijającego się przemysłu. Powtórne wykorzystanie metali pomaga również zaoszczędzić energię. Uzyskanie tony aluminium z aluminiowego złomu wymaga 1/20 energii, która potrzebna by była do uzyskania tej samej ilości aluminium z boksytu^[]. Inne nieodnawialne zasoby to surowce skalne. Można się obawiać, że za ok. 100 lat wyczerpią się niektóre z nieodnawialnych zasobów Ziemi^[].

Podział ze względu na formę zasobów

Zasoby te dzielą się na materię żywą, materię nieożywioną, oraz energię .

• Do materii żywej należy cały dostępny człowiekowi świat żywych roślin , zwierząt oraz pozostałych organizmów ( wirusy , bakterie itd.).
• Do materii nieożywionej należą substancje we wszelkich formach materii, a więc w postaci gazowej, ciekłej lub stałej, a w szczególności powietrze, wody, minerały oraz substancje pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego.
• Do zasobów naturalnych w postaci energii należą wszelkie przejawy energii dostępne człowiekowi, a w szczególności energia wód wynikająca z grawitacji ( rzeki , wodospady ), wpływu Księżyca (pływy) oraz kondensacji pary wodnej (opady), energia geotermalna , ciepło i światło ze Słońca .

Podział zasobów naturalnych wykorzystywanych w przemyśle

• stałe:
  • energia :
    • słoneczna ,
    • wiatru ,
    • wód płynących,
    • pływów morskich ,
    • geotermiczna ,
  • powietrze
• odnawialne :
  • surowce energetyczne :
    • drewno opałowe,
    • odpady produkcji roślinnej,
    • biogazy ,
  • woda
  • surowce dla przemysłu lekkiego, spożywczego i chemicznego:
    • płody rolne ,
  • surowce dla przemysłu drzewnego:
    • drewno ,
• nieodnawialne :
  • surowce mineralne ( kopaliny użyteczne)
  • surowce energetyczne :
    • węgiel kamienny
    • węgiel brunatny ,
    • torf ,
    • bituminy :
      • ropa naftowa ,
      • gaz ziemny ,
      • łupki bitumiczne ,
      • wosk ziemny ,
      • asfalt ,
  • surowce metaliczne:
    • rudy metali żelaznych:
      • żelazo ,
      • mangan ,
      • chrom ,
      • nikiel ,
      • kobalt ,
      • wolfram ,
      • wanad ,
      • molibden
    • rudy metali kolorowych:
      • cynk ,
      • cyna ,
      • miedź ,
      • ołów ,
      • arsen ,
      • rtęć ,
    • metale szlachetne :
      • złoto ,
      • srebro ,
      • platynowce ,
    • rudy metali lekkich:
      • glin ,
      • magnez ,
      • beryl
    • pierwiastki promieniotwórcze :
      • uran ,
  • surowce chemiczne:
    • siarka ,
    • sól kamienna ,
    • sól potasowa ,
    • fosforyty ,
    • węgiel kamienny ,
    • ropa naftowa ,
    • gaz ziemny ,
    • saletry ,
    • gips ,
  • surowce skalne:
    • piasek ,
    • żwir ,
    • glina ,
    • kaolin ,
    • gips ,
    • wapień ,
    • dolomit ,
    • piaskowiec ,
    • marmur ,
    • granit ,
    • bazalt ,
    • porfir ,
    • gnejs ,
    • sjenit ,
    • margle ,
    • iły ,
    • kaolin ,
    • magnezyt ,
    • azbest
    • inne skały ,
  • kamienie szlachetne i półszlachetne

Zobacz też

• ślad ekologiczny