Schemat działania pryzmatu

Pryzmat Nicola (zwany nikolem) - rodzaj polaryzatora . Służy do wyeliminowania jednego z dwóch promieni spolaryzowanych wskutek podwójnego załamania . Nazwa pochodzi od wynalazcy, szkockiego fizyka i geologa Williama Nicola żyjącego w na przełomie XVIII i XIX wieku .

Pryzmat polaryzujący jest utworzony z romboedrycznego kryształu szpatu islandzkiego ( kalcyt CaCO₃), odpowiednio oszlifowanego, przeciętego na dwie części i sklejonego balsamem kanadyjskim . Oś optyczna (na schemacie odcinek OP) jest równoległa do powierzchni na którą pada promień. Promień światła po wejściu do kryształu, rozszczepia się więc na dwa promienie spolaryzowane w kierunkach wzajemnie prostopadłych: zwyczajny (oznaczony przez o, z polaryzacją prostopadłą do rysunku - co symbolizują kropki) i nadzwyczajny (oznaczony przez e, z polaryzacją równoległą do rysunku - co symbolizują kreski). Oba promienie biegną w krysztale po tej samej drodze, ale z inną prędkością.

Współczynnik załamania balsamu kanadyjskiego wynosi n_bk = 1,550, ma wartość pośrednią między współczynnikiem załamania dla promienia zwyczajnego n_o = 1,658 i dla nadzwyczajnego n_e = 1,486. Balsam jest więc dla promienia zwyczajnego optycznie rzadszy, a dla nadzwyczajnego gęstszy. Kąt przecięcia pryzmatu jest tak dobrany, aby kąt padania A na powierzchnię balsamu, był dla promienia zwyczajnego większy od kąta granicznego całkowitego wewnętrznego odbicia , a dla promienia nadzwyczajnego mniejszy od kąta granicznego. Tak więc promień zwyczajny odbija się od balsamu i jest absorbowany na czarnej ściance pryzmatu (na schemacie dolnej), natomiast promień nadzwyczajny przechodzi przez balsam i dalej przez cały pryzmat.

Zaletą pryzmatu Nicola jest uzyskiwanie fali całkowicie spolaryzowanej, bez zmiany kierunku jej biegu.

Zobacz też

• płytka półfalowa
• płytka ćwierćfalowa