Zimbabwe, Republika Zimbabwe (Republic of Zimbabwe), dawniej
Rodezja
– państwo położone w południowej
Afryce
. Jego stolicą jest
Harare
. Prezydentem kraju jest
Robert Mugabe
. Około 98% ludności stanowią czarnoskórzy, Biali zaś 2%.
Ustrój polityczny
Zimbabwe jest
republiką
i byłym członkiem
Wspólnoty Narodów
. Według
konstytucji
z
1980
, modyfikowanej
1990
, głową państwa i szefem rządu jest prezydent wybierany na 6 lat przez parlament. Władza ustawodawcza należy do Izby Zgromadzenia (parlamentu) o kadencji 6-letniej (80% deputowanych z wyborów powszechnych, ponadto 12 członków mianowanych przez prezydenta, 10 wodzów plemiennych i 8 gubernatorów prowincji). Władzę wykonawczą sprawuje rząd powoływany przez prezydenta. Faktycznie dyktatorskie rządy sprawuje od 1980 roku (najpierw jako premier, a od 1987 jako prezydent)
Robert Mugabe
.
29 marca 2008 w Zimbabwe odbyły się połączone
wybory prezydenckie
i
parlamentarne
. Kandydowali w nich
Robert Mugabe
(byłaby to jego 5. kadencja z rzędu), lider opozycyjnej partii Ruch na rzecz Zmian Demokratycznych
Morgan Tsvangirai
oraz kandydat niezależny
Simba Makoni
. Opozycja oraz niezależni obserwatorzy na własną rękę policzyli głosy (korzystając z protokołów wywieszanych na drzwiach lokali wyborczych). Na tej podstawie ogłosili, że
Morgan Tsvangirai
uzyskał w granicach 48–49% głosów i powinien spotkać się w II rundzie z Mugabe, którego wynik wyniósł 41–43% głosów. Komisja Wyborcza do 2 kwietnia ogłosiła jedynie wyniki z połowy okręgów wskazujące na nieznaczną przewagę opozycji[1].
W pierwszej rundzie wyborów 29 marca wygrał kandydat opozycji
Morgan Tsvangirai
, który uzyskał 47,9% głosów.
Robert Mugabe
zdobył 43,2 proc. Druga runda wyborów prezydenckich miała się odbyć 27 czerwca. W tym czasie
Robert Mugabe
zdecydował się na zakup 3 000 000 sztuk chińskiej amunicji do karabinów
AK-47
i 3000 moździerzy[2].
Przed drugą turą wyborów Morgan Tsvangirai w obawie o swe życie przebywał czasowo w
RPA
, a następnie wobec nasilającej się fali przemocy wobec jego zwolenników – zamordowano około 90 opozycyjnych działaczy – wycofał się z kandydowania.
Druga tura wyborów odbyła się 28 czerwca 2008. Według oficjalnych wyników Robert Mugabe "zdobył" 85,51% głosów i pozostał prezydentem na kolejną kadencję. Liczenie głosów po pierwszej turze wyborów zajęło cztery miesiące, po drugiej 48 godzin. Wybory opozycja nazwała "farsą", a wspólnota międzynarodowa uznała je za nielegalne[3].
W efekcie sytuacji politycznej w Zimbabwe
Unia Europejska
wprowadziła sankcje polityczne polegające na zamrożeniu aktywów i zakazu wjazdu na teren Unii. 22.07.2008 do listy 131 Zimbabweńczyków, dotychczas objętych zakazem wjazdu do UE i zamrożeniem aktywów, dodano 37 kolejnych nazwisk i cztery firmy[4].
15 września
2008 Morgan Tsvangirai i Robert Mugabe, w obecności delegacji państw
Wspólnoty Rozwoju Afryki Południowej
, podpisali porozumienie o podziale władzy i utworzeniu rządu jedności narodowej. Wedle uzgodnień urząd premiera Zimbabwe przypadł Tsvangirainiemu a urząd prezydenta Mugabemu[].
6 marca
2009
doszło do wypadku samochodowego, w którym śmierć poniosła żona Morgana Tsvangirai – Susana, a on sam odniósł obrażenia. Sibanengi Dabe rzecznik prasowy Ruchu na rzecz Zmian Demokratycznych (MDC), którego przywódcą jest Morgan Tsvangirai w wypowiedzi dla mediów stwierdził, iż nie był to w istocie rzeczy wypadek, lecz zamach na lidera opozycji[5].
Historia
Tereny obecnego Zimbabwe były zasiedlone już w odległej przeszłości przez najstarszych mieszkańców pd. Afryki —
Buszmenów
, którzy przybyli tu prawdopodobnie w I tysiącleciu p.n.e.
Od
VIII
w. napływ ludów
Bantu
, które podbiły miejscowych rolników, a Buszmenów zepchnęły na pd. i stworzyły w
X
w.
Wielkie Zimbabwe
.
Od
XV
w. w składzie imperium
Monomotapa
, które osiągnęło rozkwit w
XV
–
XVI
w., a rozpadło się 1693 po najeździe ludu Rozwi.
W
XVIII
w. Rozwi stworzyli silne państwo plemienne i kontynuowali tradycje Wielkiego Zimbabwe.
W
1890
nastąpił podbój terenów dzisiejszego Zimbabwe przez Wielką Brytanię. Teren ten proklamował niepodległość w
1965
jako
Rodezja
(z rządami białej mniejszości). W roku
1980
nastąpiło proklamowanie niepodległego Zimbabwe, gdzie władzę przejęła czarna większość.
Gospodarka
W okresie
kolonializmu
i późniejszych rządów Europejczyków jeden z najlepiej rozwiniętych gospodarczo krajów
Afryki
.
Produkt krajowy brutto
na 1 mieszkańca wynosi 355
dolary USA
(
2009
).
W latach 90. nastąpił spadek tempa
wzrostu gospodarczego
, spowodowany głównie błędami w zarządzaniu
gospodarką
i katastrofalną
suszą
(
1991
–
92
), która zniszczyła około 71%
plonów
zbóż
.
Od początków rządów
Roberta Mugabe
rozpoczął się proces przymusowego odbierania ziemi białym
farmerom
i zmuszania ich do
emigracji
, co spowodowało całkowite załamanie
gospodarki
. 7 lipca
2007
minister handlu
Obert Mpofu
na polecenie prezydenta
Roberta Mugabe
nakazał właścicielom sklepów, bazarowych kramów oraz fabryk obniżkę cen towarów o połowę pod sankcją karną. Wywołał w ten sposób zamieszki ludności szturmującej punkty handlowe, w efekcie których zdemolowano wiele placówek handlowych i rozkradziono towar. Aresztowano około 1500 opornych kupców, wielu udało się "na urlop" do krajów ościennych, zamykając sklepy[].
Stopa
bezrobocia
wynosi szacunkowo około 95%.
W sierpniu
2008
w Zimbabwe wybuchła epidemia cholery, która do grudnia
2008
zabiła według oficjalnych danych 1 111 osób.[6].
Hiperinflacja w Zimbabwe
Inflacja w Zimbabwe gwałtownie rosła począwszy od 1998 roku, kiedy wynosiła 32%.
Inflacja
na koniec roku
2007
przekroczyła 100 tys.
procent
w skali rocznej. W maju
2008
wprowadzono do obiegu banknot o nominale 500 000 000 dolarów zimbabweńskich oraz specjalne czeki rolne o nominałach 5, 25 oraz 50 miliardów dolarów zimbabweńskich. W pierwszych dniach lipca
2008
1 złoty polski był wart 8 miliardów dolarów zimbabweńskich. W tym samym miesiącu rząd Zimbabwe ogłosił oficjalnie inflację na poziomie 231 milionów procent, wprowadzając jednocześnie na rynek banknot o nominale 100 miliardów dolarów zimbabweńskich. 30 lipca 2008 dyrektor Banku Centralnego Zimbabwe Gideon Gono ogłosił, że aby ograniczyć skutki
hiperinflacji
od 1 sierpnia przeprowadzona zostanie
denominacja
dolara Zimbabwe
w proporcji 10 miliardów:1. Jednym z powodów podjęcia decyzji o denominacji był problem z systemami informatycznymi bankomatów, które nie zostały zaprogramowane do obsługi kwot posiadających olbrzymią liczbę zer.[7]
W związku z brakiem zaufania do danych podawanych przez rząd Zimbabwe ekspert, profesor
Steve Hanke
, starszy członek waszyngtońskiego Cato Institute przeprowadził analizę rynkową, w wyniku której ustalił rzeczywisty indeks hiperinflacji w Zimbabwe. Ostatnie kalkulacje wykazują, iż jest ona na poziomie 13,2 miliarda procent miesięcznie, co stanowi 516
trylionów
(516 000 000 000 000 000 000) procent w stosunku rocznym[8].. Zimbabweńska hiperinflacja stała się tym samym drugą największą w historii świata, wyprzedzając jugosłowiańską hiperinflację z 1994 r. a stając po węgierskiej z roku
1946
, w której wynosiła ona prawie 13
biliardów
(12 950 000 000 000 000) procent miesięcznie, z cenami podwajającymi się co każde 15,6 godziny. W stanie na listopad 2008 ceny w Zimbabwe podwajają się co 1,3 dnia (31,2 godziny). 17 stycznia 2009 roku wyemitowane zostały banknoty o nominale 10 bilionów dolarów, przygotowane są również banknoty o nominałach 20, 50 i 100 bilionów dolarów, jednak nie zostały jeszcze wprowadzone do obiegu.
31 stycznia
2009
minister finansów Zimbabwe ogłosił, że dolar Zimbabwe przestał być jedyną obowiązującą
walutą
[9].
Religia
-
protestantyzm
– 58,26%:
-
zielonoświątkowcy
– 19,74%,
- Afrykański Kościół Apostolski Marange – 7,8%,
- Chrześcijański Kościół Syjonu – 4,28%,
-
adwentyzm
– 4,13%,
- Misja Wiary Apostolskiej – 3,14%,
-
anglikanizm
– 2,74%,
-
metodyzm
– 2,1%,
-
Kościół Chrystusowy
– 1,8%,
-
baptyzm
– 1,5%
-
Armia Zbawienia
– 1%
-
luteranizm
– 1%
- tradycyjne religie etniczne – 26%,
-
katolicyzm
– 7,03%,
-
islam
– 1%,
-
Świadkowie Jehowy
– 0,64%,
-
judaizm
– 0,09%[10]
Przypisy
Linki zewnętrzne
