Ruth Fischer (ur. 11 grudnia
1895
w
Lipsku
- zm. 13 marca
1961
w
Paryżu
), wł. Elfriede Eisler, inne pseudonimy: Ruth Kämpfer, towarzyszka Müller, E. Dubois -
austriacka
i
niemiecka
działaczka
komunistyczna
.
Jej rodzicami byli Ida Maria Fischer i Rudolf Eisler,
filozof
. Miała dwóch braci - Gerharta, dziennikarza, i Hansa - kompozytora. Od szóstego roku życia mieszkała z rodzicami w
Wiedniu
, gdzie studiowała filozofię, ekonomię i nauki polityczne. Mając 20 lat wyszła za mąż za Paul Friedländera, z którym miała syna Friedricha Gerharta (ur.
1917
). Po sześciu latach małżeństwa zakończyło się ono separacją.
Współuczestniczyła w procesie tworzenia
Komunistycznej Partii Austrii
i jej gazety Neuen Freien Presse. W listopadzie 1918 została aresztowana w jej redakcji i spędziła miesiąc w więzieniu. Wróciła do działalności partyjnej w lutym
1919
, kiedy prezentowała na pierwszym kongresie partii raport z jej dotychczasowego rozwoju. Wiosną tego samego roku odmówiła jednak przyjęcia funkcji przewodniczącej partii. We wrześniu 1919, zmęczona ciągłymi sporami między intelektualistami a robotnikami wewnątrz partii przyjęła ofertę grupy członków
Związku Spartakusa
i wyjechała do
Berlina
, posługując się od tej pory pseudonimem Ruth Fischer. W Berlinie wielokrotnie spotykała się z uwięzionym
Karolem Radkiem
, który wprowadził ją w podstawy marksistowskiej analizy polityki międzynarodowej. W celu uzyskania obywatelstwa niemieckiego zawarła fikcyjne małżeństwo z komunistycznym działaczem Gustawem Golke, które formalnie trwało do
1923
. Jej prawdziwym partnerem życiowym, do swojej śmierci w
1941
, był inny działacz radykalnej lewicy - Arkadij Masłow.
W
1921
została wybrana do komitetu centralnego
Komunistycznej Partii Niemiec
. W
1924
, razem z Masłowem, dzięki poparciu
Zinowiewa
stała się jednym z głównych przywódców partii. Opowiadała się za powieleniem w KPD modelu organizacji znanego z
WKP(b)
i za rezygnacją z wszelkiej współpracy z partiami lewicy umiarkowanej. Została deputowaną do
Reichstagu
. Równocześnie została, dzięki poparciu Zinowiewa i wieloletniej działalności w ruchu komunistycznym, kandydatem na członka Komitetu Wykonawczego
Kominternu
.
Po śmierci
Lenina
, latem
1924
, stała się obiektem ostrych ataków
Stalina
i
Bucharina
, oskarżających ją i Masłowa o "ultralewicową taktykę" w działalności partyjnej. W sierpniu 1925 razem z siedmioosobową delegacją KPD przyjechała do
Moskwy
na rozmowę ze Stalinem; łącznie została zmuszona do pozostania w ZSRR przez dziesięć miesięcy, podczas których została wykluczona z kierownictwa partii razem z Masłowem. W listopadzie następnego roku została usunięta z KPD. Do
1928
zasiadała w Reichstagu jako niezależna socjalistka.
W
1933
, uciekając przed
nazizmem
, wyjechała razem z Masłowem do
Paryża
, gdzie związała się z ruchem trockistowskim. Wielokrotnie spotykała się z
Trockim
w jego domu w
Barbizon
. W czasie procesów moskiewskich w
1936
została zaocznie oskarżona o trockizm i skazana na śmierć. Po wybuchu
II wojny światowej
emigrowała przez Marsylię i Lizbonę do
Nowego Jorku
. Jako dziennikarka polityczna stała się zdecydowanym krytykiem
stalinizmu
z pozycji lewicowych. W
1948
opublikowała pracę Stalin and German Communism, w której oskarżyła Stalina o świadome zniszczenie siły ruchu robotniczego w Niemczech. Od
1955
do swojej śmierci mieszkała i pracowała w Paryżu. Duże nadzieję wiązała z odwilżą zainicjowaną przez
Nikitę Chruszczowa
, której poświęciła szereg komentarzy na łamach prasy i pracę Die Umformung der Sowjetgesellschaft - Chronik der Reformen 1953-1958. Pochowana na
cmentarzu Montparnasse
.
Bibliografia