Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Dzwon Zygmunta

Dzwon Zygmunta

Dzwon Zygmunta

Dzwon Zygmunta, Dzwon Zygmunt – najsłynniejszy polski dzwon , znajdujący się na Wieży Zygmuntowskiej w północnej części katedry wawelskiej w Krakowie . Ufundowany przez Zygmunta I Starego .

Spis treści

Historia

Dzwon wykonał w krakowskiej ludwisarni ludwisarz Hans Beham z Norymbergi w 1520 roku. Na płaszczu dzwonu widoczne są postacie świętych: Zygmunta i Stanisława. Znajduje się tam także godło Polski i Litwy. Umieszczenie na wieży miało miejsce 9 lipca 1521 roku. 13 lipca 1521 Kraków po raz pierwszy usłyszał jego głos.

Według legendy, powtarzanej nieraz przez dawnych historyków[1], dzwon został odlany z mołdawskich armat zdobytych w Bitwie pod Obertynem , która miała miejsce 10 lat po zawieszeniu dzwonu. Jego serce pękło trzykrotnie: w 1859 , 1876 i w Wigilię 2000 [2], ale za każdym razem niezwłocznie odlewano nowe. Obecne serce dzwonu waży 365 kg i jest o 42 kg cięższe od starego.

Dzwon Zygmunta był największym polskim dzwonem aż do roku 2000, kiedy przewyższył go rozmiarem dzwon Maryja Bogurodzica .

Znaczenie w kulturze Polski

Zawieszenie dzwonu Zygmunta Jana Matejki (1874)

Bicie w dzwon Zygmunta oznajmia tylko święta i uroczystości kościelne i państwowe oraz najważniejsze wydarzenia w życiu Polski lub Kościoła katolickiego . Bił na przykład: 1 września 1939 roku, kiedy to Polska została zaatakowana przez III Rzeszę, 30 kwietnia 2004 po mszy św. w intencji Ojczyzny, odprawionej w katedrze wawelskiej z okazji przystąpienia Polski do Unii Europejskiej , po ogłoszeniu śmierci papieża Jana Pawła II (tak samo, jak 27 lat wcześniej, po wyborze Karola Wojtyły na papieża), 10 kwietnia 2010 po katastrofie polskiego samolotu Tu-154M [3][4] oraz 8 dni później podczas pogrzebu Pary Prezydenckiej Lecha Kaczyńskiego i Marii Kaczyńskiej po tej katastrofie.

Według legendy, pęknięcie serca dzwonu zwiastuje złe czasy dla Polski, zaś według popularnego przesądu dotknięcie serca przynosi szczęście.

Dane

Dzwon Zygmunta na rycinie Hansa Behama von Nurmberga z 1841
  • Ton uderzeniowy: g0
  • Masa: dzwon z sercem , jarzmem, łożyskami i huśtawką z linami waży 12600 kg; w tym serce dzwonu: 365 kg i klosz : 9650 kg[5]
  • Średnica klosza: 242 cm[5]
  • Wysokość klosza z koroną: 241 cm[5]
  • Grubość ścian: od 7 do 21 cm
  • Objętość: 1,2 m³
  • Stop: brąz (80% miedzi , 20% cyny )[6]
  • Płaskorzeźby: św. Zygmunta i św. Stanisława oraz wizerunki Orła Polskiego i Pogoni litewskiej
  • Łaciński napis głosi: Bogu Najlepszemu, Największemu i Dziewicy Bogurodzicy, świętym patronom swoim, znakomity Zygmunt, król Polski, ten dzwon godny wielkości umysłu i czynów swoich kazał sporządzić Roku Pańskiego 1520

Dzwon Zygmunta jest częścią unikalnego zespołu historycznych dzwonów zawieszonych na Wieży Zygmuntowskiej katedry wawelskiej. Pozostałe, obecnie nieużywane, dzwony tego zespołu to Półzygmunt z 1463 roku (ton d¹, ok. 5200 kg), Kardynał z 1455 roku (ton es¹, ok. 3400 kg), Urban z 1757 roku (ton h0, ok. 2900 kg) i Głownik z 1460 roku (ton es¹, ok. 1800 kg).

Dzwonnicy

Dzwon Zygmunta uruchamiany jest ręcznie, przez zespół 8-12 ludzi. Rozkołysanie go wymaga sporo siły i czasu. Przywilej bicia w ten dzwon ma 35 dzwonników. Część dzwonników stowarzyszona jest w Bractwie Dzwonników Zygmunta. Wśród dzwonników znajduje się jedna kobieta.

Obsługa dzwonu jest pracą ciężką fizycznie, a bywa także niebezpieczną. W latach 20. XX wieku niedoświadczony dzwonnik nie puścił liny i został wyciągnięty przez okno dzwonnicy. Szczęśliwie nie puszczał w dalszym ciągu liny, więc powracający dzwon wciągnął go przez to okno z powrotem na wieżę. Dzwonnik nie uległ zranieniu. Od tego czasu okna zostały zabezpieczone siatką.

Zobacz też

Przypisy

  1. Feliks Koneczny , Święci w dziejach narodu polskiego, wyd. Michalineum 1988, str. 272
  2. Bogusław Michalec: Kraków : przewodnik ilustrowany. Bielsko-Biała: Pascal, 2004. . 
  3. ps, PAP: Kard. Dziwisz: Dzwon Zygmunta obwieścił żałobę . gazeta.pl, 2010-04-10. [dostęp 2010-04-10].
  4. Dzwon Zygmunta obwieścił w Krakowie żałobę . wiadomosci.onet.pl, 2010-04-10. [dostęp 2010-04-10].
  5. 5,0 5,1 5,2 Dzwony Katedry Na Wawelu – Królewski Dzwon Zygmunt ( pol. ). [dostęp 2009-08-05].
  6. Dzwon Zygmunta ( pol. ). [dostęp 2008-07-09].

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "Dzwon Zygmunta":

Linköping ...

Iwan IV Groźny ...

Klasztor w Pożajściu ...

Stanisław Hozjusz ...

Bernardo Bellotto ...

1592 ...

Zygmunt III Waza ...

Pałac Błękitny w Warszawie ...

Harrachov ...

Habsburgowie ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Dzwon Zygmunta":

218b Sprawa polska podczas II wojny światowej (plansza 7) ...

11 LISTOPADA (plansza 1) ...

107 Wojna trzydziestoletnia (plansza 8) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie