Mikołajowice –
wieś
w
Polsce
położona w
województwie dolnośląskim
, w
powiecie legnickim
, w
gminie Legnickie Pole
.
Dawniej miasto zwane Nicolo Civitas (
latin
) lub Nickolstadt (
niem.
)
Historia
Miasto Mikołajowice (Nikolstadt) na mapie Dolnego Śląska (na lewo od linii Jawora/Jauer- Legnica/Lignitz)
W związku z rozwojem górnictwa złota w południowej części
Księstwa Legnickiego
i licznym dochodom, które ta gałąź gospodarki przynosiła władcom, postanowiono eksplorować pod kątem poszukiwania złóż rubieże księstwa położone blisko granicy
Księstwa Jaworskiego
.
Pośród wzgórz do strony południowej do państwa wpływał
Wierzbiak
, który znany był już ze złotonośnych piasków. Te rzeczne złoża występowały właśnie w pobliżu miejsca, gdzie jego wody wpływały na ziemię legnicką. Po pewnym czasie wieści o kruszcu odnajdywanym w tym miejscu dotarły na rozrzutny finansowo dwór książęcy.
Przykładowe wnętrze średniowiecznej kopalni złota
Mikołajowickie złoto miało pomóc w spłacie długów Bolesława III Rozrzutnego
Władza uznała, że warto za przykładem
złotoryjskim
przeprowadzić poszukiwanie kruszcu pośród wzgórz, między którymi przepływała rzeczka. Najpewniej chodziło tu o znalezienie dużego i nie wysychającego źródła złotych pieniędzy dla dużo wydającej władzy. Jej wielkie wydatki dyktowane były pozostawionymi synom długami
Bolesława III Rozrzutnego
. Złoto udało się znaleźć niedaleko Wierzbiaka. W związku z tym odkryciem w krótkim czasie uruchomiono kopalnię. W jej pobliżu szybko zaczęła powstawać osada określana jako Nicolosdorf civitas nova.
Książę
Wacław I
, aby przyśpieszyć jeszcze rozwój Mikołajowic, nadał im w roku 1345 przywileje miejskie. Rosnące wydobycie kopalni, które szybko osiągnęło ok. 30 kg kruszcu tygodniowo, sprawiło, że miasteczko górnicze rozwijało się bardzo szybko. Znaczenie osady rosło, zaczynało w nim funkcjonować coraz więcej rzemieślników, tak że książę postanowił dla zrównoważonego i spokojnego rozwoju miejscowości nadać przywileje cechowe.
Tego było dla legniczan za wiele, odczuwali oni coraz bardziej konkurencję Mikołajowic, których istnienie w pobliżu granicy wpływało na przesunięcie się szlaków handlowych co zagrażało
patrycjatowi
legnickiemu. Sytuacja konfliktu między bogaczami legnickimi a księciem zaogniała się. W księstwie w latach
1352
-
1359
toczyła się
wojna domowa
o władzę pomiędzy Wacławem a jego bratem
Ludwikiem I
. Pragnący utrzymać się u władzy Wacław nie mógł pozwolić na przeciwstawienie sobie mieszczan silnej Legnicy. W tym tez czasie produkcja złota w miejscowej kopalni słabła i w ciągu blisko 20 lat eksploatacji ruda złota była na wyczerpaniu, co sprawiało, że znaczenie Mikołajowic jako ośrodka górnictwa stawało się niewielkie, mimo tego prężnie rozwijający się handel i rzemiosło stanowiło nadal o sile miejscowości.
Mikołajowice jednak nie mogły równać się z potęgą polityczną, jaką dysponowała Legnica, w związku z tym po latach nalegań i szantaży książę pozbawił nowe miasto swego państwa Mikołajowice wcześniej nadanych przywilejów. Prawdopodobnie taka decyzja podyktowana była doraźnym zyskiem politycznym rządzącego w owych niestabilnych w księstwie czasach.
Świadectwem przeszłości jest w Mikołajowicach średniowieczny
lokacyjny
układ ulic. Odnajdujemy tam rynek z przyległymi i równoległymi do niego uliczkami oraz kościół w podobnym położeniu względem głównego placu jak w
Środzie Śląskiej
.
W
1404
roku próbowano wznowić wydobycie złota, jednak było go zbyt mało. Wraz z przejęciem przez władców Austrii księstwa legnickiego zwyczajowe traktowanie Mikołajowic jako miasta zostało zaprzestane. Jedynie sołtysi miejscowości do
1945
r. tradycyjnie zwani byli przez mieszkańców
burmistrzami
.
W latach 1975-1998
miejscowość administracyjnie należała do
województwa legnickiego
.
Zaludnienie historyczne
Rok | 1789 | 1825 | 1905 | 1939 |
Liczba mieszkańców | 422 | 488 | 534 | 440 |