Osobowe źródło informacji (OZI), osoba współpracująca w sposób tajny i świadomy z
SB
. OZI dzieliły się na kilka kategorii w zależności od zaangażowania i użyteczności dla służb. Od 1982 r. dokumentacja dotycząca pracy najcenniejszych agentów
SB
trafiała do
Biura Studiów Służby Bezpieczeństwa MSW
.
Kontakt służbowy (KS)
Najniższy stopień zaangażowania OZI. Rekrutowany najczęściej w zakładach pracy, udzielał informacji na temat sytuacji w zakładzie. Luźno związany ze
SB
. Nie podpisywał zobowiązań, nie otrzymywał wynagrodzeń, nie pisał doniesień. Kontakty polegały na rozmowach z funkcjonariuszem
SB
.
Angażowany w celu wyjaśnienia konkretnej sytuacji, do konkretnej operacji. Podpisywał zobowiązanie o współpracy, pisał sam doniesienia, otrzymywał wynagrodzenia. Podpisywał się nadanym pseudonimem lub inicjałami.
Pozyskanie
TW
poprzedzały długie przygotowanie pod względem jego przydatności i chęci do współpracy. Pozyskiwano za pomocą materiałów kompromitujących (np. jazda po pijanemu, przestępstwa itp.), na tzw. „patriotyzm” lub w celu osiągnięcia korzyści materialnych i osobistych (np. otrzymanie paszportu). TW nie mógł być członkiem
PZPR
choć od tej zasady mogły istnieć wyjątki. Przy pozyskaniu tw pisał własnoręcznie zobowiązanie, które podpisywał pseudonimem (od
1970
r. nie istniał już taki wymóg formalny). Był wykorzystywany długofalowo, do różnych operacji. Pisał doniesienia, otrzymywał wynagrodzenia (finansowe lub rzeczowe). Był także często szkolony w sposobach lepszego uzyskiwania informacji i zwiększania swojej użyteczności.
Właściciel lokalu kontaktowego (LK)
Osoba wynajmująca swoje mieszkanie na potrzeby
SB
(np. w celu spotkań z
TW
). Podpisywał zobowiązanie o użyczeniu swego mieszkania dla celów
SB
, za co otrzymywał wynagrodzenie.
Konsultant
Osoba wykorzystywana do celów specjalistycznych, np. w celach ekspertyz lub szkoleń funkcjonariuszy. Stopień wykorzystywania konsultanta był różny. Niektórzy byli zatrudniani sporadycznie, niektórzy jednak mieli niemalże „etat”.