Zjednoczone Emiraty Arabskie, Państwo Zjednoczonych Emiratów Arabskich (الإمارات العربيّة المتّحدة) – państwo
arabskie
na
Bliskim Wschodzie
, położone nad
Zatoką Perską
i
Omańską
, składające się z siedmiu
emiratów
:
Abu Zabi
,
Dubaj
,
Szardża
,
Adżman
,
Umm al-Kajwajn
,
Ras al-Chajma
i
Fudżajra
. Graniczy z
Arabią Saudyjską
i
Omanem
.
Historia
Pierwsi ludzie pojawili się na terenach Zjednoczonych Emiratów Arabskich dopiero 100 tys. lat temu, ze względu na to, że cały obszar Półwyspu Arabskiego był już pustynią trudną do przebycia przez ówczesne gatunki (
homo erectus
lub
homo sapiens neanderthalensis
czyli
neandertalczyka
). Od ok. VII w. p.n.e. neolit i liczna hodowla dromaderów i osłów, także koczownicze ludy pustynne. Już w III tys. p.n.e. sięgały tutaj wpływy cywilizacji z Mezopotamii -
Sumeru
,
Akadu
,
Babilonii
czy
Asyrii
. Od VI w. p.n.e. wpływy kultury perskiej później kultury hellenistycznej i państw
Seleucydów
a później
Partów
. Około 250 n.e. tereny te zostały podbite przez
sasanidzką
Persję. W
VII
w. obszar został zajęty przez
muzułmanów
i od tego czasu nazywane było Al-Jamamą. W
XVI
w.
Portugalczycy
założyli kilka fortów, m.in. w Kalbie. Od XVII w. podział wpływów na terenach Emiratów pomiędzy Turków Osmańskich a Portugalczyków. W 2. poł.
XVIII
w.
Arabowie
nawiązali kontakty z
Brytyjską Kompanią Wschodnioindyjską
. W
1892
Brytyjczycy
, zaniepokojeni wzrostem zainteresowania innych mocarstw
Zatoką Perską
, zawarli układy protekcyjne z każdym z emiratów (
Abu Zabi
,
Adżman
,
Dubaj
,
Fudżajra
,
Ras al-Chajma
,
Szardża
i
Umm al-Kajwajn
), według których polityka zagraniczna tych państw (zwanych następnie Omanem Traktatowym) leżała w gestii Korony brytyjskiej. Ustanowiono Radę Traktatową składającą się z siedmiu władców. W perspektywie miało dojść do utworzenia federacji. W
latach 60. XX
w. Oman Traktatowy stał się zamożny dzięki eksploatacji złóż
ropy naftowej
. W
1968
rząd brytyjski ogłosił zamiar wycofania swoich wojsk z regionu w ciągu 3 lat, a państewka Omanu Traktatowego wraz z
Bahrajnem
i
Katarem
utworzyły Federację Emiratów Arabskich, która miała się przekształcić w państwo federalne. W
1971
Bahrajn,
Ras al-Chajma
i Katar wystąpiły z federacji i utworzyły niezależne państwa. Pozostałe księstwa dawnego Omanu Traktatowego połączyły się w ZEA.
Zaid ibn Sultan an-Nahajan
, władca Abu Zabi, został
pierwszym prezydentem
.
Ras al-Chajma
przystąpił do federacji w
1972
. W
1979
zerwano stosunki dyplomatyczne z
Egiptem
za podpisanie układu wojskowego z
Izraelem
. W
1985
zostały nawiązane stosunki dyplomatyczne i handlowe z
ZSRR
i
Chinami
, a w
1987
wznowiono stosunki dyplomatyczne z Egiptem. W
1990
ZEA poparły interwencję w
Iraku
i zgodziły się na rozlokowanie na swoim terytorium wojsk francuskich i brytyjskich. W
1994
ZEA podpisały układ obronny z
USA
. W
2004
po śmierci prezydenta jego miejsce zajął
Chalifa ibn Zaid an-Nahajan
. W
2006
po śmierci
premiera
Maktuma ibn Raszida al-Maktuma
jego urząd przejął
Muhammad ibn Raszid al-Maktum
.
Geografia
Podział administracyjny
Podział administracyjny ZEA
Zjednoczone Emiraty Arabskie dzielą się na siedem
emiratów
rządzonych przez
emirów
:
Gospodarka
Kraj należy do szybko rozwijających się i najbogatszych państw Azji Zachodniej. Od powstania kraju najwięcej dochodów przynosiła
ropa naftowa
, która dziś stanowi ok. 18% PKB. Najważniejszym sektorem gospodarki są dziś transakcje finansowe, co jest wynikiem zliberalizowania rynku.
Cztery czynniki wpływające na szybki rozwój gospodarki to:
- stabilny system polityczny
- wysoka cena ropy naftowej
- rewolucja w technologii odsalania wody morskiej
- tania siła robocza
Produkt krajowy brutto
na jednego mieszkańca to 56,667 tys.
USD
(dane z 2008 r.z uwzględnieniem parytetu siły nabywczej). Ważną rolę w gospodarce kraju odgrywa turystyka. Zjednoczone Emiraty Arabskie posiadają dużą liczbę luksusowych hoteli. W kraju nie ma podatków i ceł. Za ok. 10 lat skończą się złoża ropy naftowej, jednego z podstawowych sektorów gospodarki kraju. Dlatego też coraz większe sumy pieniężne są przeznaczane na inwestycje w zakresie sportu, turystyki i bankowości. Istnieje tu wiele nowoczesnych i luksusowych hoteli, a wolny rynek sprawił, że w kraju działa wiele banków, w których posiadaczami kont jest wiele znanych ludzi na świecie. W przyszłości turystyka i bankowość mają być głównymi źródłami utrzymania obywateli i państwa. Wielki handel (największy port kontenerowy na świecie, w szybkim tempie rozwijająca się giełda) i banki sprawiły, że kraj stał się usługowym zapleczem Bliskiego Wschodu.
Przemysł
Przemysł Zjednoczonych Emiratów Arabskich opiera się głównie na wydobyciu ropy naftowej. Przetwórstwo "czarnego złota" to wciąż główny dział przemysłu. Mimo to, staje się on coraz mniej ważny, ze względu na to, że za ok. 10 lat zabraknie ropy naftowej. Dlatego inwestuje się w turystykę, a dzięki wolnemu rynkowi i braku podatków i ceł również sektor finansowy. Bardzo szybko rozwija się budownictwo. W kraju panuje
boom
inwestycyjny. Budowanych jest wiele dróg, autostrad, hoteli, wieżowców i apartamentów.
Rolnictwo
Rolnictwo w Zjednoczonych Emiratach Arabskich jest słabo rozwinięte, bo użytki rolne zajmują tylko 2,9% powierzchni kraju. Na wybrzeżu i przy
oazach
uprawia się najczęściej pomidory, ogórki i kapustę oraz drzewa owocowe (najczęściej
palmę daktylową
) i niewiele zbóż.
Transport
Terminal na Lotnisku w Dubaju
Zjednoczone Emiraty Arabskie posiadają dobrą sieć dróg i autostrad. Sieć autostrad liczy 1088 km. Dodatkowo ZEA posiada 2 porty morskie i lotnicze. Największy port morski znajduje się w Dubaju, gdzie również znajduje się największy port lotniczy, przyjmujący 23 milionów pasażerów rocznie. W przyszłości ma być on rozbudowany i ma przyjmować 150 milionów pasażerów rocznie. Metro w Dubaju (kilka stacji pod ziemią reszta linii na estakadzie)- jest jedyna linia kolejowa w ZEA.
Nowe technologie
Zjednoczone Emiraty Arabskie, jak większość państw regionu Zatoki Perskiej, czerpie ogromne zyski z wydobycia ropy naftowej. Jednakże większość zasobów tego cennego surowca znajduje się w największym emiracie
Abu Zabi
, pozostałe części kraju nie posiadają wcale złóż ropy albo utrzymują jedynie znikome wydobycie. Z tego faktu wynika ogromne zróżnicowanie w rozwoju gospodarczym poszczególnych emiratów, a co za tym idzie ich strategii rozwoju. Doskonale to widać na przykładzie Dubaju. Złoża ropy tego emiratu znalazły się na wyczerpaniu już w
latach 90 ubiegłego wieku
. Oznaczało to, iż szans na dalszy rozwój
Dubaj
musi poszukiwać w rozwoju nowoczesnej gospodarki, której wyznacznikami są rozwój nowoczesnych technologii, silny sektor usług oraz wysokie standardy edukacji. Dzięki swojemu strategicznemu położeniu i tradycjom handlowym Dubaj, szybko zyskał status światowego centrum handlu i finansów. Ciepły klimat, przepiękny krajobraz i olbrzymie inwestycje spowodowały szybki napływ turystów, napędzając boom w branży budowlanej. Sektor ten należy do najbardziej zaawansowanych technologicznie w skali świata. Nowinki technologiczne pozwalają nie tylko na budowanie dotąd niespotykanych obiektów, jak pierwszy podwodny hotel, ale umożliwiają również wykorzystanie techniki dla ochrony środowiska, czego przykładem jest budowany właśnie pierwszy 400 metrowy ekologiczny wieżowiec.
Ludność
Arabowie i Persowie stanowią jedynie 42% populacji kraju, z czego jedynie 19% to obywatele Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Osoby pochodzące z krajów subkontynentu indyjskiego to 50% społeczeństwa. Resztę ludności stanowią imigranci z Azji południowo-wschodniej, głównie z
Filipin
. 65% wszystkich mieszkańców wyznaje
islam
. W kraju oprócz
języka arabskiego
używany jest też
angielski
i
perski
. Poziom
analfabetyzmu
sięga 22%. W latach osiemdziesiątych
XX wieku
liczba ludności mocno się zwiększyła z 1 mln do 2 mln. Średnia długość życia to dla mężczyzn 70 lat, a kobiet 74.
Imigracja
Imigracja do Zjednoczonych Emiratów Arabskich jest bardzo duża. Świadczy o tym fakt, że w wielu miastach jest teraz więcej robotników z
Indii
,
Bangladeszu
,
Pakistanu
i
Chin
niż rdzennych mieszkańców kraju.
Religia
Dane z roku 2000:
Polityka zagraniczna
Zjednoczone Emiraty Arabskie, tak jak większość krajów arabskich, nie uznaje Izraela. Przez pewien czas zawieszone były stosunki dyplomatyczne z Egiptem. W
latach 80. ubiegłego wieku
widać było związki ZEA z krajami komunistycznymi, głównie z ZSRR i z Chinami. Dziś kraj jest szanowany na świecie, gdyż posiada duże złoża surowców strategicznych. W latach 90. ubiegłego stulecia nastąpiła zmiana kursu polityki zagranicznej i silne są związki dyplomatyczne z krajami Europy Zachodniej i USA.
System karny
System karny opiera się na islamie i jest podobny jak w innych krajach arabskich. Kary są tu bardzo surowe. W raporcie
Freedom House
kraj jest uznawany jako bez wolności. Swobody obywatelskie i prawa człowieka są tu łamane. Np. ujawnienie stosunku homoseksualnego grozi karą śmierci (w 5 z 7 emiratów). Prawa kobiet, tak jak w większości krajów arabskich, są bardzo ograniczone. Kobiety nie posiadają prawa głosu w wyborach.
Ustrój polityczny
Kraj ma unikatowy ustrój polityczny - federację emiratów. Głową państwa jest prezydent szejk, a szefem rządu premier szejk. Emiratami rządzą natomiast emirowie. Władza w emiratach przekazywana jest z ojca na syna.
Wojsko
Siły zbrojne ZEA liczą 65 400 żołnierzy (Wojska Lądowe 59 000, Siły Powietrzne 4 000, Marynarka Wojenna 2 400), wyłącznie zawodowych. Na ich wyposażeniu znajduje się nowoczesny sprzęt wojskowy (m.in. 436 francuskich czołgów
AMX-56 Leclerc
, 80 samolotów
F-16
, 46 samolotów
Mirage 2000
).
W bazie wojskowej Minhad w
lipcu
2008
roku zanotowano 51,4 stopnia Celsjusza, co jest rekordem ciepła dla Zjednoczonych Emiratów Arabskich.
Turystyka
Niskie ceny towarów (w Zjednoczonych Emiratach Arabskich brak podatków i cła[2]) oraz nowoczesna infrastruktura hotelowa i sportowa przyciągają turystów zagranicznych i handlowców (
1993
— 10 mln osób) z krajów arabskich,
Japonii
,
USA
,
Wielkiej Brytanii
, a w ostatnich latach również z
Federacji Rosyjskiej
. Zjednoczone Emiraty Arabskie (w szczególności Dubaj) posiadają bardzo dużo luksusowych hoteli. Turystyka przynosi coraz większe dochody także mieszkańcom. Inwestycje w tym sektorze gospodarki są warte kilkadziesiąt miliardów dolarów.
Przypisy
- ↑
[1]
Dane statystyczne zaczerpnięto z książki Patricka Johnstona i Jasona Mandryka pt. "Operation World", oraz z innych źródeł.
- ↑ do cen niektórych dóbr i usług doliczane obligatoryjnie są: 6% Tourism Fee i 10% Service Charge
Linki zewnętrzne