neolit
neolit (zob. neo - "nowy", lit - "kamień"; inaczej młodsza epoka kamienia) - końcowy okres epoki kamienia (poprzedzający epokę brązu). Jego charakterystyczne cechy to uprawa roślin i hodowla zwierząt oraz stałe osady. Proces ten nazwano "rewolucją neolityczną". W neolicie rozwijają się też nowe techniki obróbki kamienia, takie jak gładzenie powierzchni i wiercenie otworów. Nazwa epoki wprowadzona przez Johna Lubbocka w 1865 roku.
Chronologia i występowanie
Neolit najwcześniej rozpoczął się w obszarach żyznego półksiężyca (Izraela, Syrii, Palestyny) na początku IX tysiąclecia p.n.e. Później około 8 tys. lat p.n.e. na terenach Turcji, Iraku i Iranu, 7 500 lat p.n.e w Chinach, 7 tys. p.n.e. w Pakistanie i Europie południowo-wschodniej, 6 200 lat p.n.e. w Dolinie Gangesu, 5 500 lat p.n.e. w Europie Środkowej, 4 500 lat p.n.e. w Europie Północnej. W Ameryce Środkowej rolnictwo i osiadły tryb życia rozpoczął się 4 500 lat p.n.e., jednak nazywa się ten okres przedklasycznym.
Innowacje neolityczne
W neolicie zaczęto uprawiać takie rośliny jak: pszenica, proso, jęczmień, groch, soczewica i żyto w oparciu o gospodarkę żarowo-kopieniaczej (zobacz rolnictwo). Najstarsze znaleziska osad z gatunkami jęczmienia i pszenicy datowane są na 8350 p.n.e. (za pomocą węgla C14). Pod koniec neolitu następuje wprowadzenie orki sprzężajnej. Początkowo hodowla ograniczała się do kóz i owiec (były to pierwsze udomowione zwierzęta oprócz psa, którego udomowiono już w paleolicie), ale około 7 000 lat p.n.e. udomowiono krowy i świnie, pojawiły się stałe osady i ceramika.
Kultura
Upowszechnia się ceramika, choć np. w Japonii używano jej już w mezolicie. Powstają naczynia, misy, figurki, garnki itp. Zaczynają się rozwijać nowe technologie: tkactwo, górnictwo krzemienia, dalekosiężna wymiana różnorodnych surowców.
Rozwijają się kulty religijne - prawdopodobnie kult Wielkiej Matki jako bóstwa płodności (figurki kobiece) i kult słońca (toporki, motywy krzyża wpisanego w koło). Zobacz na ten temat także: religie prahistoryczne. W tym okresie powstają także monumentalne budowle związane z tzw. "ideą megalityczną"; menhiry np. w Carnac, dolmeny np. w Holandii i w Borkowie na Pomorzu oraz kromlechy np. w Stonehenge. W Polsce specyficznym przejawem tej idei były tzw. grobowce kujawskie.
Od ok. 4500 p.n.e. rozwija się kultura megalityczna w Europie (zobacz: megalit). Powstają rozległe osiedla (w Polsce o powierzchni 6-12 ha), niekiedy o charakterze obronnym.
Do ważniejszych kultur tego okresu zalicza się kulturę badaryjską i kulturę Halaf.
Irokezi, Pueblo, Majowie, Maorysi są przykładami ludów używających w czasach nowożytnych narzędzi kamiennych.
Inne hasła zawierające informacje o "neolit":
Uznam
...
Archeologia
Szwajcaria
Naczynia gliniane i narzędzia krzemienne typowe dla
kultury pucharów dzwonowatych
z epoki
neolitu
Źródła archeologiczne obejmują wytwory ręki ludzkiej (
artefakty
), ślady wpływu człowieka na środowisko ...
Periodyzacja sztuki
się na około 50 tys. lat p.n.e. Wyróżniamy sztukę
kultur paleolitu
,
mezolitu
,
neolitu
,
epoki brązu
,
epoki żelaza
. Sztuka starożytnaV/III tys. p.n.e. - ok. 300 ...
Szczebrzeszyn
osiedlili się na wzgórzu zamkowym około 5 tysięcy lat temu. Był to
neolityczny
lud rolniczy kultury pucharów lejkowatych. Położenie grodu na skrzyżowaniu Szlaku Bursztynowego ...
Tkactwo
ich wykończeniem. Jedno z najstarszych rzemiosł uprawianych przez człowieka. Jego początki sięgają
neolitu
. Powstały wtedy najstarsze,
pionowe
warsztaty tkackie
.W
epoce brązu
powstało i rozwinęło ...
Tkacz
tkacza jest jednym z najstarszych zawodów uprawianych przez człowieka. Jego początki sięgają
neolitu
. ...
Bydgoskie Przedmieście
w nazwie słowo "Przedmieście". HistoriaNajwcześniejsze ślady bytności człowieka na tym obszarze sięgają
neolitu
- przy ul. Mickiewicza odkryto ślady
kultury pucharów lejkowatych
. W
średniowieczu
...
Choroby zakaźne
choroby infekcyjne, datuje się na okres
plejstocenu
, jednak największy rozwój przypadł na
neolit
, wywołany przez rozwój rolnictwa i hodowli zwierząt (osiadły tryb życia).Opisy chorób ...
Pelazgowie
PelazgówPelazgowie (
gr.
Pelasgoí) – pierwotni, niegreccy mieszkańcy
Grecji
. Identyfikuje się ich z
neolityczną
kulturą rozwijającą się w
Tessalii
.Zasiedlali głównie środkową Grecję, zwłaszcza Tesalię. Ich ...
Avatar (film)
Na'vi. Na'viNa'vi to
humanoidalna
rasa zamieszkująca Pandorę, znajduje się na poziomie odpowiadającym
neolitowi
– korzysta z włóczni i łuków, ujarzmiła ogień, tworzy proste narzędzia. ...
Inne lekcje zawierające informacje o "neolit":
003 a Rewolucja neolityczna (plansza 13)
Rewolucja neolityczna
Powstawanie osad przyniosło po pewnym czasie problemy, gdyż przejście na osiadły ...
003 a Rewolucja neolityczna (plansza 9)
...
237. Charakterystyka regionów geograficznych. Pojezierze Gnieźnieńskie. (plansza 6)
...
|