Nowe ruchy religijne (New religious movement lub NRM) - powszechna, zbiorowa nazwa związków wyznaniowych, zazwyczaj propagujących specyficzny dla siebie religijny lub
filozoficzny
światopogląd oraz dysponujących (podobnie jak starsze
religie
) środkami pozwalającymi osiągnąć zamierzone cele. Nowe ruchy religijne z reguły nie są zaliczane do głównych religii z których pochodzą, ze względu na poważne różnice doktrynalno-społeczne. Niektóre z nowych ruchów religijnych, z uwagi na swój destrukcyjny wpływ na członków, określane są mianem
sekt destrukcyjnych
. Inne zaś z uwagi na przyjęte założenia jak np. pewne odmiany
satanizmu
mogą być niebezpieczne także dla osób trzecich, nie będących ich członkami.
Istnieje wiele kryteriów (czasowych) zaliczania do nowych ruchów religijnych. Najpopularniejsze to:
- 1. Ruchy religijne młodsze niż 150 lat
- 1a. Ruchy powstałe po
bahaizmie
(
1863
lub
1866
)
- 1b. Ruchy powstałe od
1844
roku (patrz
babizm
,
adwentyzm
)
- 2. Ruchy młodsze niż 500 lat
- 2a. Ruchy powstałe po
sikhizmie
(
1499
-
1504
)
- 2b. Ruchy powstałe po
1600
(wyłączenie "tradycyjnych"
protestantów
)
- 2c. Ruchy powstałe po
1534
(patrz
luteranizm
,
anglikanizm
)
- 5a. nazwa tradycyjna, różne formy
- 5b. nazwa odnosząca się do ruchów powstałych w ostatnich 150 latach (ale również kryteria 3 i 4) o światopoglądzie kompletnie nie pasującym do żadnej dużej religii, co uniemożliwia ich zaliczenie do tradycyjnych religii (kryterium to usuwa większość "radykalnych protestantów" z NRM według kryteriów 1, 1a, 1b, 3 oraz 4 i jest traktowane jako kryterium dodatkowe do przedstawionych)
W przeszłości stosowano najczęściej kryteria z grupy 2, obecnie wersje grupy 1 są najpopularniejsze, ze wskazaniem na 1a.
Obowiązujące w Polsce prawo gwarantuje każdemu wolność wyznania, głoszenia i sprawowania kultu religijnego (bez różnicy czy wyznanie jest formalnie zarejestrowane czy też nie - szczególnie jeśli chodzi o swobodę odbywania praktyk religijnych). Wolność wyznania gwarantuje ustawa z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania[1].
Nowe ruchy religijne mają od kilkudziesięciu do nawet kilku milionów wyznawców bądź sympatyków. Podstawą klasyfikacji nowych ruchów religijnych jest to, do jakich istniejących religii nawiązują w swoich
doktrynach
.
Podział nowych ruchów religijnych (głównie wg Eileen Barker, przy zastosowaniu kryterium czasowego nr 1b) i przykładowe ruchy:
Pełny spis prawnie działających związków wyznaniowych i Kościołów na terenie RP zawiera Rejestr kościołów i innych związków wyznaniowych
MSWiA
.
Przypisy
Linki zewnętrzne
Rejestr kościołów i innych związków wyznaniowych