Opera seria, czyli opera poważna - jeden z dwóch podstawowych gatunków
opery
, obok
opery komicznej
. Jej powstanie wiąże się z Neapolem. W operze seria muzyka dominuje nad słowem, zawiera ona liczne arie, często z akompaniamentem orkiestry, występują pieśniowe cabatiny, ansamble, chóry.
Do czasów
Mozarta
opera seria posiadała swe kanoniczne rozwiązania muzyczne. Były to równomierne rozstawy arii i ich budowa, muzyka baletowa, odpowiednio zbudowane wątki, odpowiednio zaprojektowane postacie. W operze
Don Giovanni
Mozart łączy kanony komiczne z poważnymi, wszelako sam umieścił ją w katalogu opera buffa. Najważniejszą operą seria Mozarta jest za to napisana w 1781 r.
Idomeneusz, król Krety
.
Pierwszą znaną polską operą poważną są Ruiny Babilonu
Karola Kurpińskiego
, najbardziej znane to jednak
Halka
i
Straszny dwór
Stanisława Moniuszki
. Za najwybitniejsze opery seria w Polsce uważa się dzieła
Karola Szymanowskiego
(
Król Roger
) i
Krzysztofa Pendereckiego
(
Diabły z Loudun
).
Poza operą seria i
dramma giocoso
formą pośrednią jest
opera semiseria
(opera półpoważna), której przykładem jest
Sroka złodziejka
Rossiniego
.