Benzyna
BenzynaBenzyna – jeden z głównych rodzajów
paliwa
stosowanego do
napędu
samochodów
,
samolotów
i niektórych innych urządzeń posiadających
silnik spalinowy
. Stosowana także jako
rozpuszczalnik
. Z
chemicznego
punktu widzenia, głównymi składnikami benzyn są
węglowodory alifatyczne
o liczbie atomów węgla od 5 do 12. Występują również śladowe ilości
węglowodorów nienasyconych
, oraz
aromatycznych
. Benzyna dostarcza energii silnikowi poprzez
spalanie
się, czyli
reakcję chemiczną
z
tlenem
pochodzącym z
atmosfery
. Ze względu na to, że benzyna jest w silnikach spalana w bardzo krótkich cyklach, proces ten musi przebiegać maksymalnie szybko i równomiernie w całej objętości cylindrów silnika. Osiąga się to poprzez
mieszanie
benzyny z
powietrzem
przed wstrzyknięciem jej do cylindrów, tworząc tzw. mieszaninę paliwowo-powietrzną, czyli zawiesinę (mgłę) bardzo drobnych kropelek benzyny w powietrzu. Bardzo istotny wpływ na przebieg tego spalania ma też
skład chemiczny
benzyny. Zdolność do dobrego spalania benzyny w warunkach panujących w silnikach określa się za pomocą
liczby oktanowej
. Benzynę produkuje się w wyniku
rektyfikacji
ropy naftowej
. Jej skład jest zależny od wyjściowego składu ropy i warunków rektyfikacji. W celu poprawy własności benzyny jako paliwa do silników dodaje się niewielkie ilości (poniżej 1%) wybranych związków chemicznych, nazywanych
środkami przeciwstukowymi
. Od
lat 30. XX w.
do połowy
lat 80.
najczęściej dodawanym w tym celu związkiem był
tetraetyloołów
(czteroetylek ołowiu), a utworzone w ten sposób paliwo nazywa się
etyliną
. Jego spalanie powodowało jednak emisję do środowiska silnie toksycznych i rakotwórczych tlenków ołowiu. W związku z tym, w połowie lat 80. opracowano nowe rodzaje benzyn - tzw. benzyny bezołowiowe. Do benzyn tych dodaje się kilka procent węglowodorów aromatycznych oraz
eterów
z grupami aromatycznymi. Dodatek tych związków poprawia skutecznie liczbę oktanową, ale związki te nie spalają się całkowicie w komorze silnika i dlatego muszą być "dopalane" na
katalizatorach
platynowych
umieszczanych w układzie wydechowym samochodów. Benzyna jest też stosowana jako
rozpuszczalnik
. W handlu jako rozpuszczalnik występuje ona w dwóch rodzajach: - Benzyna ekstrakcyjna - jest to benzyna lekka (zawierająca węglowodory o liczbie atomów węgla od 5 do 7), którą odrzuca się w procesie otrzymywania benzyny paliwowej, ze względu na zbyt niską temperaturę wrzenia. Oczyszcza się ją przez płukanie (
ekstrakcję
) z wodą i stąd pochodzi jej nazwa.
- Benzyna lakowa - jest to benzyna ciężka (zawierająca węglowodory o liczbie atomów węgla od 10 do 15-16), którą odrzuca się w procesie otrzymywania benzyny paliwowej ze względu na zbyt wysoką temperaturę wrzenia. Nazwa ta pochodzi od tego, że jest stosowana jako rozcieńczalnik do lakierów (także
farb
i innych wyrobów ftalowych i olejnych, bitumicznych oraz pokostów); nie ma nic wspólnego natomiast z produkcją
laku
do pieczęci, który jest mieszaniną naturalnych pochodnych przemysłu drzewnego (m.in.
terpentyny
,
kalafonii
), dodatków mineralnych (
kreda
itp.) i barwników.
Na świecie ceny paliwa na przestrzeni lat są bardzo różne, długoterminowo rosnące. Oprócz przyczyn podażowo-popytowych zależą od czynników politycznych (polityka fiskalna), ekonomicznych (np. kryzys lat 70.). W Polsce powojennej ceny te odzwierciedlają przede wszystkim aktualną wartość nabywczą złotówki, w drugiej kolejności aktualną politykę redystrybucyjną władz (PRL). Kontrolowane urynkowienie i system koncesji - III RP. (Stąd, wartość informacyjna o samym paliwie w historii liczbowych cen w Polsce - jest zerowa.) WłaściwościWłaściwości benzyny różnią się w zależności od składu i zawierają się w przedziałach[1]: -
ciepło parowania
: 315–350 kJ/kg
-
gęstość
: 0,72–0,76 kg/dm3
-
wartość opałowa
: 42–44 MJ/kg w stanie ciekłym, 3660–3860 kJ/m3 w przypadku mieszanki stechiometrycznej
- stała stechiometryczna paliwa: 14,9 kgpowietrza / kgpaliwa
Przypisy Zobacz też
Inne hasła zawierające informacje o "Benzyna":
Przemysł chemiczny
...
Niezależny Samorządny Związek Zawodowy "Solidarność"
...
1979
Hübner
,
Zbigniew Raszewski
,
Igor Przegrodzki
,
Tadeusz Baird
,
Teresa Żylis-Gara
29 lipca
podwyżka cen paliwa: Benzyna i olej napędowy droższe o 2 zł za litr.na Wybrzeżu powstał ...
Wrocław
(
1931
) – prace badawcze nad wysokociśnieniowym uwodornianiem węgla do węglowodorów ciekłych –
Benzyna syntetyczna
(metoda Bergiusa), scukrzaniem drewna (hydroliza celulozy)
Otto Stern
(
1943
) – fizyk, ...
Terpentyna
...
Dobra komplementarne
...
Konserwatywny liberalizm
...
Olej napędowy
...
Akcyza
energia elektryczna),procencie maksymalnej ceny detalicznej (wyroby tytoniowe),procencie
ceny
wyrobu (tylko wyroby „niezharmonizowane”).Przykładowo: Benzyna silnikowa podlega stawce 1565 zł/1000 l w, wódka – 4960 zł/100 ...
Borelioza
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Benzyna":
Użytkowanie i zagrożenia wód słodkich (plansza 20)
...
Użytkowanie i zagrożenia wód słodkich (plansza 22)
rtęć, kadm, cynk, miedź)
pestycydy, detergenty
kwaśne deszcze
nawozy sztuczne (azotany, fosforany, siarczany) i naturalne (gnojowica)
fenole
Benzyna, nafta, ropa naftowa, oleje, smary
substancje organiczne nietoksyczne
wody podgrzane
Substancje chemiczne — organiczne ...
Energia mechaniczna (plansza 2)
mechaniczna?
Aby samochód mógł poruszać się, w jego silniku musi być spalana Benzyna
Skrzydła wiatraka poruszają się tylko pod wpływem wiatru
Człowiek jest zdolny ...
|