Polskie synopsy Ewangelii zaczęły ukazywać się dopiero w XX wieku. Trzy
synopsy
powstały w Kościele Rzymskokatolickim, jedna ma charakter świecki. Dwukrotnie na potrzeby synopsy powstało osobne tłumaczenie i dwa razy został wykorzystany przekład już istniejący.
Niektóre przekłady Nowego Testamentu korzystały też ze spisu
perykop
opracowanego synoptycznie np.
przekład Seweryna Kowalskiego
(1956), przy czym zestawienie synoptyczne przygotował Zenon Ziółkowski.
Synopsa ks. Eugeniusza Dąbrowskiego
Synopsa łacińsko-polska czterech ewangelii (Pallotinum, Poznań 1955) to pierwsze zestawienie nazwane synopsą w polskiej biblistyce. Jego autorem był ks.
Eugeniusz Dąbrowski
, który wykorzystał tekst Nowego Testamentu w
swoim przekładzie
. Była to synopsa dwujęzyczna: po jednej stronie (formatu A4) znajdował się przekład łaciński
Wulgaty
, po drugiej - przekład polski.
Jak twierdził bp.
Kazimierz Romaniuk
, kolejność poszczególnych perykop budzi już obecnie - po wielu studiach z zakresu krytyki form - wiele zastrzeżeń.[1]
Synopsa bp Kazimierza Romaniuka
Synopsa polska czterech ewangelii (Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej, Wrocław 1985) to poręczne zestawienie opracowane przez biskupa
Kazimierza Romaniuka
. Synopsa ma być wg autora przydatna w pracach kaznodziejsko-katechetycznych.[1] Bp Romaniuk wykorzystał swoje tłumaczenie Nowego Testamentu (wydanie III, Poznań 1984), które później stało się podstawą
Biblii Warszawsko-Praskiej
.
Synopsa Michała Wojciechowskiego
Synopsa czterech Ewangelii w nowym przekładzie polskim (Vocatio, Warszawa 1997) została przygotowana przez świeckiego teologa, prof. dr hab.
Michała Wojciechowskiego
. Książka zawiera 367 tablic z odnośnikami, zgrupowanych w 18 częściach odpowiadających etapom życia Jezusa i głównym sekcjom Ewangelii. Ogólny schemat zainspirowany grecką synopsą
Kurta Alanda
, z modyfikacjami niezbędnymi z punktu widzenia polskiego biblisty. Według autora, nowy przekład jest bardziej dosłowny niż inne współczesne, co lepiej zachowuje siłę i piękno oryginału.[2]
Synopsa Krzysztofa Sykty
Zestawienie synoptyczne ewangelii wg Łukasza, Marka oraz Mateusza w nowym przekładzie świeckim powstało w 1997, od 2002 kolejne wersje publikuje portal
Racjonalista.pl
. Jego autorem jest Krzysztof Sykta. W przeciwieństwie do innych synops, ta nie zawiera miejsc paralelnych w
Ewangelii wg św. Jana
. Początkowo podstawą dla synopsy był tekst
Biblii Warszawskiej
; następnie opierając się na tekstach greckich autor stworzył przekład własny, który poprawiony jest na bieżąco.
Jak twierdzi Sykta we wprowadzeniu do synopsy: W efekcie powstało tłumaczenie, które nazwać można pierwszym przekładem świeckim, nie skażonym katolicką lub jakąkolwiek inną dogmatyką. Powstał przekład maksymalnie oczyszczony z późniejszych dodatków (w tym również, a raczej przede wszystkim, z dodatków i zniekształceń polskich tłumaczy), przekład, który ujawnił tychże wstawek znacznie więcej, dzięki dokładnemu zestawieniu poszczególnych zdań.[3]
Zobacz też
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 Kazimierz Romaniuk, Synopsa polska czterech ewangelii: Wstęp, Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej, Wrocław 1985, s. 5-6
- ↑
Opis na stronie wydawcy
- ↑
Wprowadzenie do synopsy - racjonalista.pl