|
Pełna nazwa | Żydowski Klub Sportowy Hasmonea we Lwowie |
Przydomek | Hasmonejczycy |
Barwy | |
Data założenia |
czerwiec
1908
|
Adres | nieaktualne |
Stadion | za rogatką Łyczakowską, Krzywczyce,
Lwów
|
|
Hasmonea Lwów – nieistniejący już obecnie żydowski
klub
piłkarski
, założony we
Lwowie
w
1908
przez społeczność pochodzenia
żydowskiego
. Jego nazwa pochodziła od
Hasmoneuszy
(starożytnej dynastii rządzącej w
Judei
). W
okresie międzywojennym
jedna z czterech
pierwszoligowych
drużyn (obok
Pogoni
,
Czarnych
i
Lechii
) z tego miasta. Klub przez dwa sezony grał w polskiej I lidze: w
1927
zajmując 11 miejsce, a w
1928
- 13 miejsce (co oznaczało spadek). Znanym zawodnikiem klubu był
Zygmunt Steuermann
.
Hasmonea jest często określana jako najlepszy, a z pewnością największy żydowski klub sportowy w historii polskiego futbolu.
Historia
Klub powstał z inicjatywy kilkunastu członków ŻTGS Dror (żydowskiej organizacji w założeniach podobnej do
Sokoła
) w czerwcu
1908
roku jako Klub Sportowy Hasmonea, a pierwszym prezesem obrano Adolfa Kohna. Początkowo działalność klubu ograniczała się do organizowania okazjonalnych meczów i spotkań mających na celu uściśnienie związków w społeczności żydowskiej miasta. Klub sukcesywnie kontynuował nabór nowych zawodników oraz podnosił ich sprawność, siedzibą rozrastającego się klubu obrano błony janowskie. W
1910
austriacki związek piłkarski (Lwów należał wtedy do
Austro-Węgier
) zakwalifikował Hasmonejczyków do drugiej klasy piłkarskiej cesarstwa, a w trzy lata później klubu liczył cztery drużyny piłki nożnej oraz ponad pięćdziesiąt lekkoatletów.
Dużą rolę w promowaniu piłki nożnej wśród społeczności wyznania mojżeszowego miało święto Lag-baomer, którego pierwsza edycja we Lwowie odbyła się w 1913 na wypożyczonym stadionie
Pogoni Lwów
. Na oczach kilkutysięcznej widowni odbywały się defilady sportowców oraz mecz piłkarski pomiędzy Hasmonejczykami a Makabi Kraków. Druga edycja tego żydowskiego święta sportu odbyła się w
1914
.
Po
I wojnie światowej
klub reaktywowano w
1919
jako Żydowski Klub Sportowy, do przedwojennej nazwy powrócono na walnym zebraniu 19 lutego
1922
. Równocześnie coraz poważniej brano pod uwagę budowę własnego stadionu, gdyż wojsko nie zgodziło się na ponowne objęcie błoni janowskich. Wybór padł na Krzywczyce, gdzie wydzierżawiono (wiosną
1920
roku) ziemię za rogatką Łyczakowską. Oddanie nowego stadionu do użytku znacznie opóźnił wybuch
wojny polsko-bolszewickiej
w tym samym roku. Prace dokończono latem
1923
roku, a oficjalne otwarcie nastąpiło
7 lipca
, któremu towarzyszyło gościnne spotkanie z
węgierskim
Vivo SC Budapeszt. Poza nowym obiektem sportowym klub wzbogacił się o kilku wartościowych piłkarzy jak Szymon Birnbach, Fluhr i Zucker z
Pogoni Lwów
czy
Zygmunt Steuermann
z Korony Sambor. Po czasie powstają także nowe sekcje:
tenisa stołowego
i
hokejowa
.
W
1923
Hasmonea przystąpiła do rozgrywek drugiej edycji lwowskiej klasy A ostatecznie zajmując czwarte miejsce na sześć drużyn. Klub dysponował sporym jak na owe czasy budżetem i dlatego postanowiono zatrudnić nowego trenera. W
lutym
1924
Maurycy Szlesser, wiceprezes Hasmonei, udał się w tym celu do
Wiednia
, gdzie zatrudnił Friedricha Konusa Kerra, gracza WAC i Hakoah Wiedeń, siedmiokrotnego
reprezentanta Austrii
w latach 1916-1918. Pod jego wodzą klub rozegrał kilka spotkań z zagranicznym klubami, a także ze stołecznymi
Polonią
(1:2) i
Legią
(4:1) w
Warszawie
. Po zwolnieniu w
1925
Friedrich Kerr rozpętał aferę pisząc list do gazety "Nowy wiek" oskarżający Hasmoneę,
Pogoń
,
Czarnych
i
Spartę
o zawodowstwo, zdarzenie to pośrednio przyczyniło się do powstania
Ligi Polskiej
w
1927
roku. Tuż po odejściu Kerra klub zdobył puchar lwowskiego Okręgowego Związku Piłki Nożnej, a
30 września
1925
roku Hasmonejczycy przyczyniła się do złagodzenia stosunków polsko-ukraińskich rozgrywając, po jedenastoletniej przerwie, pierwszy oficjalny mecz drużyny polskiej z ukraińską (
Ukraina Lwów
) wygrywając 4:1. W
1926
PZPN
ukarał dziewięciu zawodników Hasmonei za rzekome zawodowstwo, trzech z nich zrezygnowało i odeszło z klubu. W tym samym roku również trzech zawodników (
Zygmunt Steuermann
, Izydor Redler, Ludwik Schneider) "biało-niebieskich" zadebiutowało w
reprezentacji Polski
w meczu z
Turcją
, a
Steuermann
strzelił 3 bramki.
Sezon 1927
W
1927
roku Hasmonea zadebiutowała jako jeden z założycieli w rozgrywkach Ligi Polskiej. Wynik pierwszego meczu (1:7 z
Pogonią Lwów
) został unieważniony z powodu niedopięcia formalności. Podobne kontrowersje wzbudził mecz z
Wartą Poznań
wygrany przez Lwowian 7:5, na który nie dotarł sędzia, którego zastąpił miejscowy Lwowianin. Ostatecznie Warta zrzekła się wszelkich pretensji dopiero w kwietniu
1928
roku.
- Wyniki spotkań Hasmonei Lwów w Lidze Polskiej w
sezonie 1927
Sezon 1928
Kolejny sezon był w wykonaniu Hasmonejczyków jeszcze słabszy niż poprzedni. Znów Hasmonea popadła w konflikt z PZPN. Ogniwem tego stało się "lekceważenie zobowiązań pieniężnych" wobec PZPN. Nie bez znaczenia okazała się także decyzja gminy żydowskiej o zakazie uprawiania sportu w trakcie meczu derbowego z Czarnymi Lwów 23 września. Piłkarze Hasmonei w pierwszej minucie tego spotkania opuścili boisko, a mecz został sklasyfikowany jako walkower z korzyścią dla Czarnych. Konflikt z PZPN rozpoczął się w końcówce sezonu, wszystkie spotkania Hasmonei zostały uznane za walkower dla przeciwników.
- Wyniki spotkań Hasmonei Lwów w Lidze Polskiej w
sezonie 1928
Następne lata
Po degradacji do klasy A zarząd postanowił przeorganizować działalność klubu. Po pierwsze zrezygnowano z poświęcania sekcji piłkarskiej największej uwagi. Od
1929
roku na powrót wskrzeszono święto Lag-baomer. Dwukrotnie zmieniano siedzibę, spłacono długi narosłe w trakcie ligowych występów. W
1930
roku Hasmonea wstąpiła do Wszechświatowego Związku "Makkabi". Coraz lepiej miała się sekcja popularnego ping-ponga, która w
1932
zajęła 3. miejsce, a rok później zdobyła drużynowe mistrzostwo Polski. Najlepszym zawodnikiem tenisa stołowego w Hasmonei był
Alojzy "Alex" Ehrlich
, ćwierćfinalista mistrzostw świata w
1933
, brązowy medalista z
1935
oraz srebrny z
1936
,
1937
i
1939
. Do tragedii doszło w
1932
, kiedy to spłonął (po umyślnym podpaleniu) stadion klubowy. Z tego powodu obchody dwudziestopięciolecia istnienia odbyły się na stadionie Czarnych, a wkrótce ŻKS opuszczają niektórzy działacze oraz piłkarze jak:
Steuermann
, Izydor Redler, Ludwik Schneider i inni. Przybyli na ich miejsce młodzi zawodnicy mieli już grać na nowym stadionie, którego budowa trwała na terenach pilichowskich, nie została jednak ukończona aż do wybuchu
II wojny światowej
.
Bibliografia
Linki zewnętrzne