Ignacy Pantaleon Prądzyński herbu
Grzymała
(ur.
20 lipca
1792
w
Sannikach
, zm.
4 sierpnia
1850
na wyspie
Helgoland
) –
generał wojsk polskich
.
Życiorys
Z pochodzenia Wielkopolanin (urodzony w Sannikach, w
Poznańskiem
), od
1807
w
wojsku Księstwa Warszawskiego
, uczestnik kampanii
1809
i
1812
(Wyprawa
Napoleona
na
Moskwę
). Za udział w
bitwie nad Berezyną
odznaczony Złotym Krzyżem
Orderu Virtuti Militari
. Uczestniczył w
bitwie narodów pod Lipskiem
w
1813
oraz obronie
Paryża
w roku
1814
. Został kawalerem
Legii Honorowej
. W następnym roku w stopniu majora przeszedł do służby w
armii Królestwa Polskiego
i dał się poznać jako wybitny inżynier wojskowy, autor m.in. projektu budowy
Kanału Augustowskiego
1822
-
1824
. W armii Królestwa Polskiego w kwatermistrzostwie generalnym, następnie wykładowca taktyki i fortyfikacji. Był odznaczony
Orderem św. Anny
II klasy z brylantami. [1]
Był członkiem
Związku Kosynierów
i jednym ze współzałożycieli
Towarzystwa Patriotycznego
(
1821
). Więziony (
1826
-
1829
) za przynależność do organizacji tajnych. W latach
1830
-
1831
, podczas
powstania listopadowego
podkomendant
Twierdzy Zamość
, następnie kwatermistrz generalny Sztabu Głównego i dowódca korpusu inżynierów. Wybitny strateg, rzecznik zdecydowanych działań zaczepnych.
Autor planów wojny z Rosją, częściowo wykorzystanych przez generała
Jana Zygmunta Skrzyneckiego
. Był też autorem planu koordynacji działań partyzanckich w
Królestwie Polskim
. Dowodził w wygranej
bitwie pod Iganiami
(
10 kwietnia
1831
). Po upadku powstania w latach
1832
-
1833
na zesłaniu w
Wiatce
. W
1834
powrócił do Królestwa Polskiego.
Schorowany, leczył się między innymi na wyspie
Helgoland
. Tam utonął w trakcie kąpieli morskiej[2] i tam też został pochowany. Był jednym z najbardziej utalentowanych generałów polskich I połowy
XIX wieku
, autorem około 60 prac z dziedziny wojskowości oraz cennych dla historyka obszernych pamiętników m.in. O sztuce wojennej - Kurs taktyki (
1822
-
1823
) oraz Czterej ostatni wodzowie polscy przed sądem historii (
1865
).
Przypisy
- ↑ Xsięga pamiątkowa w 50-letnią rocznicę powstania roku 1830 zawierająca spis imienny dowódzców i sztabs-oficerów, tudzież oficerów, podoficerów i żołnierzy Armii Polskiej w tymż roku Krzyżem Wojskowym „Virtuti Militari” ozdobionych,
Lwów
1881
, s. 2.
- ↑
E. Callier
, Bitwy i potyczki stoczone przez wojsko polskie w roku 1831, Drukarnia Dziennika Poznańskiego,
Poznań
1887
, s. 120.
Bibliografia
Zobacz też