pomnik
pomnik - dzieło rzeźbiarskie lub rzeźbiarsko-architektoniczne, wzniesione dla upamiętnienia osoby lub zdarzenia historycznego.
Forma pomnika może być różna – najczęściej jest to posąg lub grupa rzeźb na cokole, może być nim jednak również kolumna, obelisk, naturalny głaz – kamień pamiątkowy, a nawet sztucznie usypane wzgórze (kopiec) lub budynek. Pojęcie "pomnik" w języku polskim jest dość wieloznaczne i szerokie, niekiedy jest poprzez nie – niewłaściwie – rozumiany nagrobek lub rzeźba plenerowa.
Historia
Podstawowe typy pomników rozwinęły się już w starożytności. Najbardziej charakterystycznymi typami pomników wyrastającymi z kultury greko-rzymskiej są pomnik konny i kolumna. Najczęstsze w antyku były wolno stojące rzeźby figuralne (stojące lub siedzące), o przenikających się niekiedy funkcjach memoratywnych i kultowych. W średniowieczu znaczenie pomnika zostało zredukowane, figury mogące mieć częściowe znaczenie memoratywne spotykamy niemal wyłącznie we wnętrzach kościołów.
Wraz z odrodzeniem następuje powrót do wzorców antycznych. W Italii pojawiają się liczne pomniki konne (Donatello – "Gattamelata" oraz Verrocchio – "Bartolomeo Colleoni") oraz stojące, sławiące wielkich wodzów i władców; również pomniki papieskie. Odradzają się memoratywne kolumny, często z posągiem na szczycie (np. Kolumna Zygmunta III Wazy). Stopniowo, w epoce baroku, pomniki uzyskują rozbudowane formy, zwłaszcza poprzez wzbogacanie warstwy cokołu. Schemat pomnika składającego się z rzeźby na cokole utrwala XIX wiek.
W końcu modernizm zrywa z tą tradycyjną formą, co objawiło się m.in. w redukcji cokołu (patrz np: pomniki realizowane przez Auguste Rodina. W formie rzeźb i samych pomników odbijały się kolejne kierunki (kubizm, futuryzm, konstruktywizm.
Lata powojenne przyniosły zmiany w rozumieniu pomnika, który przekroczył granice bryły, zaczął wchłaniać przestrzeń i obserwatora (koncepcja formy otwartej Oskara Hansena). Ważniejsze realizacje: Gustawa Zemły "Pomnik Powstańców Śląskich" w Katowicach, Wiktora Tołkina "Pomnik Ofiar Majdanka w Lublinie" czy Adama Haupta i Franciszka Duszenki "Pomnik Pomordowanych w Treblince". Za sprawą m.in. Władysława Hasiora w pomniki wprzęgnięte zostały żywioły – ogień, wiatr, woda (np. "Ogniste Ptaki" w Koszalinie, "Żelazne Organy" w Czorsztynie czy "Prometeusz Rozstrzelany" w Zakopanem).
Inne hasła zawierające informacje o "pomnik":
Linz
...
Romas Kalanta
...
Kauen
utworzono nowe muzeum. Dopiero po odzyskaniu przez
Litwę
niepodległości, w
1991
utworzono pomnik upamiętniający 30.000 ofiar
getta
i KL Kauen. Nie istnieje muzeum poświęcone ...
Wittenberga
zaczęło też pielęgnować pamięć o swojej reformatorskiej przeszłości. W 1821 wystawiono Lutrowi pomnik. W 1830 zasadzono nowy dąb Luthereiche. W 1858 r. zrekonstruowano historyczne ...
Karl Philipp Schwarzenberg
...
Klemens Maria Hofbauer
kościołów w tym w Warszawie przy ul. Karolkowej.W Warszawie również wystawiono mu pomnik w pobliżu kościoła sakramentek na Nowym Mieście.W
Kostrzynie nad Odrą
(kościół ...
Hans Christian Ørsted
...
Kopiec Kościuszki
50.055, 19.89306
Kopiec Kościuszki w KrakowieKopiec Kościuszki w KrakowieKopiec Kościuszki w Krakowie (
2006
)Miejsce
Kraków
Polska
Typ pomnika
kopiec
Rozpoczęcie budowy
15 września
1820
Ukończenie budowy
25 października
1823
Kopiec Kościuszki z
kaplicą bł. ...
David Garrick
to Drury Lane Theatre, który ułożył jego przyjaciel
Samuel Johnson
i wybudował pomnik Szekspira.Garrick poznał wówczas
Evę Marie Veigel
(1724-1822), niemiecką tancerkę, która wyemigrowała ...
Orlęta Lwowskie
...
Inne lekcje zawierające informacje o "pomnik":
056. Państwa Europy i ich mieszkańcy – część 1 (plansza 3)
jest Albańczykiem.
W Albanii mówi się po albańsku.
Stolicą Albanii jest Tirana.
Symbolem miasta jest pomnik Skanderbega.
...
103 Wielkie zmiany (plansza 11)
...
050. Lucerna (plansza 11)
...
|