Bracia Orville Wright (
19 sierpnia
1871
-
30 stycznia
1948
) i Wilbur Wright (
16 kwietnia
1867
-
30 maja
1912
), amerykańscy pionierzy
lotnictwa
. Uważani są powszechnie za konstruktorów pierwszego udanego
samolotu
.
Bracia Wright dorastali w
Dayton
w stanie
Ohio
w
USA
, gdzie od
1892
prowadzili wytwórnię i warsztaty
rowerów
Wright Cycle Company. Przejawiali przy tym zainteresowanie problematyką zbudowania maszyny latającej cięższej od powietrza, bazując na doświadczeniach wczesnych pionierów lotnictwa, jak
Otto Lilienthal
.
Podobnie jak Lilienthal, bracia Wright początkowo budowali szybowce, sterowane za pomocą skręcania części skrzydeł (wing warping). W
1900
r. w celu kontynuowania eksperymentów lotniczych przenieśli się do
Kitty Hawk
w
Karolinie Północnej
, w której okolicy panowały dobre warunki do testów w postaci silnych wiatrów.
23 marca
1903
złożyli wniosek o
patent
(przyznany 22 maja 1906, U.S. patent number 821,393) na swój sposób sterowania maszynami latającymi, stworzony przy pomocy i finansowym udziale
Alexandra G. Bella
.
Również w 1903 roku zbudowali swój pierwszy samolot -
Wright Flyer
, napędzany silnikiem spalinowym zbudowanym przez ich pracownika Charlie Taylora.
14 grudnia
1903 Wilbur Wright dokonał pierwszej próby lotu ze wzniesienia, na odległość 36 metrów, nie do końca udanej i zakończonej lekkim uszkodzeniem samolotu. Następne próby miały miejsce
17 grudnia
1903. Tego dnia, ok. godziny 10.35, Orville Wright wzbił się w powietrze na samolocie i dokonał lotu na odległość 39 metrów (120 stóp), trwającego 12 sekund. W czwartym locie tego dnia, Wilbur Wright przeleciał 279 metrów w 59 sekund. Za pierwszy lot samolotu uznawany jest zazwyczaj pierwszy lot Orville'a 17 grudnia, lecz są również argumenty, aby uznać pierwszeństwo lotu Wilbura z 14 grudnia, a zwłaszcza pierwszego w pełni udanego sterowanego lotu na odległość 279 m.
Sukces braci Wright wiązał się z:
- dogłębnym przeanalizowaniem aerodynamiki (zwł. powstawania
siły nośnej
),
- rozwiązaniem skutecznych metod sterowania,
- użyciem niezbyt ciężkiego i stabilnie pracującego silnika.
Trzeba też podkreślić, iż przyjęty układ konstrukcyjny samolotu był
niestateczny
, co stwarzało wyzwanie dla pilota, a jednak bracia Wright poradzili sobie i z tym problemem.
Po próbach w Kitty Hawk bracia Wrights powrócili do Dayton, gdzie w
1904
kontynuowali próby na polu wzlotów Huffman Prairie. Ponieważ pierwszy samolot Wrightów był zbyt słaby, aby sam wystartować w warunkach braku sprzyjającego przeciwnego wiatru, tym razem bracia startowali z pomocą
katapulty
. Pod koniec roku bracia Wright doszli do lotów o długości 5 minut. W 1904 i 1905 przeprowadzili oni ponad 80 lotów z Huffman Prairie.
5 października
1905
Wilbur odbył lot o długości 39 minut, pokonując 24 1/2
mili
. Pokazom tym asystowali sąsiedzi i miejscowa prasa.
Samolot braci Wright, 17 grudnia 1903
Bracia stali się sławni jednak dopiero w latach 1908-1909, kiedy Wilbur zademonstrował samolot w Europie, a Orville zaprezentował go
Armii USA
w Forcie Myer.
14 maja
1908
bracia Wright dokonali pierwszego lotu z pasażerem (był nim Charlie Furnas).
17 września
1908, podczas prezentacji samolotu wojsku, doszło do katastrofy na skutek urwania się śmigła - śmierć poniósł oficer Thomas Selfridge, stając się pierwszą ofiarą wypadku lotniczego, natomiast Orville został ranny. Pod koniec 1908 Wilbur Wright we Francji zabrał na pokład samolotu pierwszą pasażerkę, panią Hart O. Berg. 29 września 1909 roku Wilbur samolotem
Flyer III
okrążył
Statuę Wolności
w
Nowym Jorku
.
Również w 1909 bracia Wright wygrali pierwszy kontrakt na dostawę samolotów dla sił zbrojnych USA, kiedy to zbudowali dwumiejscowy samolot zdolny do godzinnego lotu ze średnią prędkością 40 mil na godzinę. Oprócz fabryki w Dayton, rozpoczęli również budowę samolotów Flyer w Niemczech.