Ujście rzeki Indus, solniska Rann of Kutch oraz przybliżone położenie dolnego biegu wyschniętej rzeki Saraswati.
Pokazany na zdjęciu satelitarnym fragment jest częścią indyjskiego stanu Gujarat
Saraswati – nazwa wyschniętej ok. 2500-2000 r. p.n.e. rzeki w zachodnich
Indiach
w pobliżu współczesnej granicy z
Pakistanem
w stanie
Gujarat
, na wschód od rzeki
Indus
. Wypływała z lodowców
Himalajów
i wpadała do
Morza Arabskiego
w miejscu, gdzie dziś jest solnisko
Wielki Rann
na spornym terytorium pomiędzy
Pakistanem
a
Indiami
. W dolnym biegu miała prawdopodobnie nawet od 3 do 10
km
szerokości. Podejrzewa się, że rzeka wyschła w wyniku
ruchów tektonicznych
Ziemi, które mogły spowodować takie zmiany
koryta
, że wody Saraswati przejęły inne rzeki. Współczesna rzeka Saraswati, która również zasila bagna Rann of Kutch, jest znacznie mniejsza i znajduje się jeszcze dalej na wschód, natomiast korytem antycznej Saraswati płynie okresowa rzeka Ghaggar-Hakra.
Wzdłuż jej biegu powstała większość osiedli
cywilizacji doliny Indusu
zwanej też – od nazwy jednego z jej ośrodków – kulturą
Harappy
. Wbrew wcześniejszym teoriom, zakładającym wyparcie tej kultury przez
Ariów
nacierających z zachodu ok.
XVIII w. p.n.e.
, obecnie podejrzewa się, że to właśnie zanik Saraswati spowodował upadek ośrodków miejskich
cywilizacji Indusu
.
Ani zdjęcia satelitarne, ani badania
paleobotaniczne
, ani szczegółowa analiza zapisów historycznych nie dają precyzyjnej odpowiedzi o dokładnym przebiegu Saraswati, zwłaszcza że jej koryto, a także koryta sąsiednich rzek zmieniały się wielokrotnie w odległej starożytności.
Rzeka ta należy do świętych rzek
hinduizmu
.
Zobacz też
Linki zewnętrzne