Ilustracja okładki powieści.
Mapa ilustrująca trasę podróży, umieszczona we francuskim wydaniu.
Powrót Fileasa Fogga, oryginalna ilustracja z pierwszego francuskiego wydania z 1872 roku.
W osiemdziesiąt dni dookoła świata (
fr.
Le tour du monde en quatre-vingt jours) to najpopularniejsza jednotomowa
powieść
francuskiego pisarza
Juliusza Verne'a
, która została opublikowana po raz pierwszy w
1872
roku w cyklu
Niezwykłe podróże
.
Pierwszy polski przekład, dokonany przez
Józefa Grajnerta
, został wydany w
1873
roku. Tłumaczenie
Zbigniewa Florczaka
osiągnęło nakład 788620 egzemplarzy[1].
Treść
Głównym bohaterem opowieści jest
angielski
dżentelmen
–
Phileas Fogg
, znany jako stateczny, bogaty acz skromny samotnik. Zaskoczeniem dla wszystkich jest zdarzenie, podczas którego zakłada się o 20.000
funtów szterlingów
ze swoimi znajomymi z gry w
wista
, że objedzie świat wokoło w ciągu 80 dni. W podróż rusza z nowo najętym, francuskim służącym – Passepartout (w przekładach polskich – Obieżyświat). Po piętach depcze im angielski
policjant
– Fix, który jest przekonany, że to Phileas Fogg jest sprawcą kradzieży znacznej kwoty pieniędzy z
londyńskiego
banku
.
Podróż, odbywana za pomocą wielu środków lokomocji (pociągi - w tym słynny
Orient Express
,
statki parowe
, wierzchem na
słoniu
czy za pomocą
bojera
) urozmaicona jest przygodami, które przeszkadzają w punktualnym dotarciu do celu. Spośród licznych przypadków można wspomnieć jak Fogg ratuje Audę, wdowę po hinduskim maharadży od rytuału
sati
, przeżywa napad
Indian
na pociąg w czasie podróży przez
Stany Zjednoczone
, radzi sobie z brakiem paliwa na statku. Również Fix wielokrotnie utrudnia Foggowi podróż, m.in. rozdzielając go na pewien czas ze swoim asystentem.
Punktem kulminacyjnym książki jest
paradoks
czasowy, związany z przekroczeniem
międzynarodowej linii zmiany daty
. Pewien zwycięstwa Fogg, już na angielskiej ziemi, zostaje zatrzymany przez Fixa i spędza ostatnią, kluczową dla wygrania zakładu noc w areszcie. Następnego ranka okazuje się, że prawdziwi złodzieje zostali zatrzymani. Fogg, pewien że przegrał, zostaje zaskoczony informacją, że wskutek podróży dookoła świata zyskał jeden dzień, dzięki któremu zjawia się w klubie Reforma dokładnie na oznaczoną godzinę i wygrywa zakład. Książka kończy się małżeństwem Fogga i Audy.
Pochodzenie książki i adaptacje
Bezpośrednim bodźcem, który skłonił
autora
do napisania powieści, było otwarcie w
1869
Kanału Sueskiego
. Połączył on
Morze Śródziemne
z
Morzem Czerwonym
i wyeliminował potrzebę opływania
Afryki
.
Za życia
Verne'a
niezwykle popularna (a dla autora dochodowa) była
sztuka
teatralna
na motywach powieści, wystawiana w
Paryżu
z niezwykłym rozmachem i z udziałem żywych
zwierząt
(m.in.
słonia
).
Wraz z wynalezieniem
filmu
pojawiły się liczne adaptacje filmowe, zazwyczaj istotnie różniące się fabułą od
literackiego
pierwowzoru (np. w filmie Coracci'ego z
2004
r. głównym bohaterem jest Passepartout, grany przez
Jackie Chana
.)
Bohaterowie
-
Phileas Fogg
jest Anglikiem mieszkającym w Londynie na ulicy Saville Row Burlington Garden pod numerem 7. Nie bywał na giełdzie. Posiadał spory majątek. Wygrane z gry w wista przeznaczał na cele dobroczynne. Jego ulubionymi zajęciami były gra w
wista
oraz czytanie gazet. Zatrudniał zawsze jednego służącego. Był bardzo dokładny.
- Fix - agent
- Obieżyświat, służący Phileasa Fogga. Pracował jako śpiewak, cyrkowiec, nauczyciel gimnastyki, sierżant straży pożarnej.
- James Forster, były służący u Phileasa Fogga. Został zwolniony za to, że podał swojemu panu wodę do golenia o 2 stopnie za chłodną.
- Auda, piękna, mądra, skromna hinduska. Została uratowana przez Fogga i Obieżyświata. Podróżowała z nimi aż do Europy.
Ciekawostki
- Nazwisko głównego bohatera – Fogg – pochodzi od angielskiego słowa fog, czyli
mgła
.
Zobacz też
Linki zewnętrzne
Przypisy