Związek zawodowy
Związek zawodowyZwiązek zawodowy –
organizacja społeczna
zrzeszająca na zasadzie dobrowolności ludzi pracy najemnej. Podstawowym zadaniem związków zawodowych jest obrona interesów pracowników i działanie na rzecz poprawy ich sytuacji ekonomicznej i społecznej. Związki próbują więc przeciwdziałać zwolnieniom, kontrolują przestrzeganie
kodeksu pracy
przez pracodawców, zabiegają o wyższe pensje i lepsze warunki pracy dla pracowników. Często prowadzą również działalność samopomocową (np. fundusze strajkowe), edukacyjną (np. kursy przekwalifikowujące) i oświatową (np. kampanie informacyjne o prawach przysługujących pracownikom). Związki zawodowe nie muszą się kierować dobrem firmy, w której pracują przez co czasem firma z powodu negatywnych działań może upaść lub ponieść dotkliwe straty zarówno finansowe ale też wizerunkowe. Związki zawodowe powstały w Wielkiej Brytanii w roku
1824
. Związki zawodowe w PolsceW Polsce, zgodnie z ustawą z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych, związek zawodowy jest dobrowolną i
samorządną
organizacją
ludzi pracy
, powołaną do reprezentowania i obrony ich praw, interesów zawodowych i socjalnych. Jest on niezależny w swojej działalności statutowej od
pracodawców
,
administracji państwowej
i
samorządu terytorialnego
oraz od innych organizacji, a organy państwowe, samorządu terytorialnego i pracodawcy obowiązani są traktować jednakowo wszystkie związki zawodowe. Założenie i członkostwoZwiązek zawodowy powołuje co najmniej 10 osób, którym prawo nadaje taką możliwość. Zanim zostanie dokonana rejestracja członkowie związku muszą uchwalić
statut
, wybierany jest także komitet założycielski w liczbie od 3 do 7 osób. Następnie składany jest wniosek o rejestrację w
Krajowym Rejestrze Sądowym
. Związek zawodowy oraz jego jednostki organizacyjne wskazane w statucie nabywają
osobowość prawną
z dniem zarejestrowania Prawo tworzenia lub wstępowania do związków zawodowych mają: - pracownicy bez względu na podstawę
stosunku pracy
- członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych
- osoby wykonujące pracę na podstawie
umowy agencyjnej
, pod warunkiem, że nie są pracodawcami
- osoby wykonujące pracę nakładczą – w związkach zawodowych działających w
zakładzie pracy
, z którym nawiązały umowę o pracę
-
osoby bezrobotne
– na zasadach określonych statusami związków
- osoby skierowane do odbywania służby zastępczej w danym zakładzie
-
emeryci
lub
renciści
Statut związku zawodowego powinien w szczególności zawierać: - nazwę związku,
- siedzibę związku,
- terytorialny i podmiotowy zakres działania,
- cele i zadania związku oraz sposoby i formy ich realizacji,
- zasady nabywania i utraty członkostwa,
- prawa i obowiązki
członków
,
- strukturę organizacyjną związku ze wskazaniem, które z jednostek organizacyjnych związku mają osobowość prawną,
- sposób reprezentowania związku oraz osoby upoważnione do zaciągania zobowiązań majątkowych w imieniu związku,
- organy związku, tryb ich wyboru i odwołania, zakres ich kompetencji oraz okres kadencji,
- źródła finansowania działalności związku oraz sposób ustanawiania składek członkowskich,
- zasady uchwalania i zmian statutu,
- sposób rozwiązania związku i likwidacji jego
majątku
.
Uprawnienia związków zawodowychNikt nie może ponosić ujemnych następstw z powodu przynależności do związku zawodowego lub pozostawania poza nim albo wykonywania funkcji związkowej. W szczególności nie może to być warunkiem nawiązania stosunku pracy i pozostawania w zatrudnieniu oraz awansowania pracownika. Ponadto: - prawo reprezentowania interesów pracowniczych na forum międzynarodowym,
- współuczestnictwo w tworzeniu korzystnych warunków pracy, płacy i wypoczynku,
- prawo tworzenia ogólnokrajowych zrzeszeń (federacji) związków zawodowych,
- opiniowanie założeń i projektów aktów w zakresie objętym zadaniami tego związku,
- opiniowanie dokumentów konsultacyjnych
Unii Europejskiej
w zakresie zadań objętych zadaniami związków zawodowych,
- występowanie z wnioskami o wydanie lub zmianę ustawy albo innego aktu prawnego w zakresie spraw objętych zadaniami związku zawodowego,
- prowadzenie rokowań zbiorowych,
- zawieranie
układów zbiorowych pracy
i innych porozumień przewidzianych przepisami
prawa pracy
- kontrola nad przestrzeganiem prawa pracy,
- uczestnictwo w nadzorze nad przestrzeganiem przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.
Likwidacja związku zawodowegoWykreślenie związku zawodowego z KRS, czyli jego likwidacja, może nastąpić z następujących względów: - złamania prawa przez związek zawodowy,
- reprezentowania przez związek zawodowy mniej niż 10 pracowników przez okres dłuższy niż 3 miesiące,
- likwidacja zakładu pracy równoznaczna jest z likwidacją związku zawodowego.
KrytykaZwiązki zawodowe są często krytykowane, szczególnie przez ekonomistów i organizacje pracodawców. Np.
PKPP Lewiatan
wylicza następujące problemy jakie według tej organizacji stwarzają w gospodarce związki zawodowe[1]: - sugerują, że wzrost płac prowadzi do silnej gospodarki, podczas gdy jest odwrotnie
- deformują rynek pracy przez podwyższanie
płacy minimalnej
, co powoduje, ze praca osób niewykwalifikowanych staje się nieopłacalna i rośnie wśród nich bezrobocie
- nacisk na wcześniejsze emerytury zmniejsza podaż na rynku pracy i w efekcie prowadzi do ubóstwa społeczeństwa
- wysokie świadczenia społeczne działają demotywująco
- pakiety socjalne utrudniają dostosowanie struktury zatrudnienia do potrzeb firmy, zmniejszają dochody firmy i hamują wzrost wydajności pracy
- zatrzymały się z myśleniem o gospodarce w poprzedniej epoce. Bronią np. sztywnych nieżyciowych przepisów o rozliczaniu czasu pracy
- zamiast budować etos przedsiębiorczości i pracowitości przedstawiają pracodawców jako "krwiopijców".
Przypisy Zobacz też Linki zewnętrzneArtykuł uwzględnia stan prawny na 13 stycznia 2010. .
Inne hasła zawierające informacje o "Związek zawodowy":
Rodzimy Kościół Polski
...
Nadciśnienie tętnicze
...
Oddychanie komórkowe
...
Vytautas Landsbergis
...
Koszykówka
...
Fosforan wapnia
...
Iwan IV Groźny
...
Uniwersytet Witolda Wielkiego
...
Kwas fosforowy
...
Dwudziestolecie międzywojenne na świecie
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Związek zawodowy":
204 Kryzys europejskiej myśli demokratycznej (plansza 14)
...
009. Imperium Macedońskie (plansza 3)
...
218b Sprawa polska podczas II wojny światowej (plansza 4)
...
|