zjawisko
Zjawisko, fenomen (gr. phainomenon obserwowany) – pojęcie filozoficzne oznaczające to, co dane jest w poznaniu zmysłowym, a więc obrazy, dźwięki, zapachy, smaki itd.
Historia i filozofia nauki
Jednym z celów filozofii i nauki antycznej Grecji było, wg Duhema, "uratowanie zjawisk", czyli takie wytłumaczenie działań natury, które będzie w zgodzie z tezami kosmologicznymi powszechnie uznanymi. Było to szczególnie widoczne w astronomii, gdzie wprowadzano skomplikowane hipotezy (np. istnienie deferentów) aby, w zgodzie z obserwowanymi zjawiskami, zachować koherencję m.in. teorii geocentrycznej.
Według Galileusza zjawiska są jedynym przedmiotem nauki. W filozfii nauki pojęcie "zjawiska" bywa utożsamiane z pojęciem "zdarzenia".
W XX wieku, filozofowie brytyjscy (G. E. Moore, Bertrand Russell, A. J. Ayer) używali pojęcia sense data, "dane zmysłowe", które to pojęcie określać miało to co "widzimy naprawdę". Uważano, że naiwnością jest twierdzenie, że obserwujemy rzeczy jako takie; w rzeczywistości obserwujemy wyłącznie dane zmysłowe, i tylko je. Pojęcie to jest dziś odrzucone (m.in. dzięki krytyce zaproponowanej przez J. L. Austina w Sense and Sensibilia w 1962 roku). Zastąpiono je po części pojęciem qualii.
Filozofia fenomenu
Zjawiska często przeciwstawiane są nieobserwowalnej, ale dostępnej rozumowo rzeczywistości (Platon) bądź istocie rzeczy lub jako "rzecz dla nas" – niepoznawalnym rzeczom samym w sobie przez Immanuela Kanta.
W fenomenologii fenomen to to, co podmiotowi poznania jawi się bezpośrednio i naocznie - fenomenem może być nie tylko konkretny zespół spostrzeżeń zmysłowych, ale też konkretny dany zespół spostrzeżeń wewnętrznych.
Zobacz też
Bibliografia
Inne hasła zawierające informacje o "zjawisko":
Biegun północny
biegun magnetyczny znajdował się w miejscu dzisiejszego północnego. Przyjmuje się, że to zjawisko występuje w momencie, gdy
niklowo
-
żelazna
część zewnętrzna jądra Ziemi zostaje zaburzona ...
Oddychanie komórkowe
...
Autorytet
...
Dwudziestolecie międzywojenne na świecie
się rozszerza.
James Chadwick
– odkrył neutron prowadząc badania nad budową atomu oraz zjawisko rozszczepienia jądra atomowego. Było to jedno z najważniejszych odkryć w dziedzinie ...
Wskaźnik
matematyce
: znak służący do rozróżnienia pojęć oznaczonych tym samym symbolem, indeksw
socjologii
: zjawisko lub informacja wskazująca na interesujące badacza zjawisko społeczne, z pozoru często ...
Hans Christian Ørsted
...
Świadomość społeczna
wilków, synchronizacja lotu stada - klucza lecących ptaków ) są oparte o zjawisko tzw. sprzężenia kwantowego.Ludzie którzy: { idą razem na wojnę, ludzie którzy ...
Anomalia grawitacyjna w Karpaczu
Anomalia grawitacyjna w Karpaczu – zjawisko rejestrowane w
Karpaczu
Górnym na ul. Strażackiej, polegające na pozornym przemieszczaniu ...
Teatr Nasz
Jadwiga Kuta zajęła drugie miejsce
1993
rok „Wytrych" – nagroda jeleniogórskich dziennikarzy „Za zjawisko artystyczne, odwagę i aktywność” w 1992 roku dla Jadwigi i Tadeusza ...
1977
...
Inne lekcje zawierające informacje o "zjawisko":
128. Ruchy roślin i ich przyczyny (plansza 15)
w ciele owada pobudzają włoski gruczołów do produkcji soków trawiennych, czyli wywołują zjawisko chemonastii.
...
Zagrożenia gleb (plansza 24)
...
128. Ruchy roślin i ich przyczyny (plansza 4)
elastyczne ściany komórkowe prowadzi do zmniejszenia jej rozmiarów. Wyższy poziom turgoru powoduje zjawisko odwrotne, czyli zwiększa rozmiary komórki. Mechanizm turgorowi stanowi ważny element w ...
|