Stanisław Wigura (ur.
9 kwietnia
1903
w Warszawie, zm.
11 września
1932
w katastrofie lotniczej pod Cierlickiem Górnym koło Cieszyna) – polski konstruktor lotniczy, inżynier i lotnik, współzałożyciel zespołu konstrukcyjnego
RWD
, wykładowca
Politechniki Warszawskiej
. Wraz z pilotem
Franciszkiem Żwirką
zwyciężył w międzynarodowych zawodach lotniczych
Challenge 1932
.
Urodził się w
Warszawie
9 kwietnia 1903. Od wczesnej młodości interesował się techniką i lotnictwem, był aktywnym
harcerzem
2 Warszawskiej Drużyny Harcerskiej. W
1920
, podczas
wojny polsko-radzieckiej
, służył ochotniczo w 8. pułku artylerii polowej. Po wojnie powrócił do nauki. Ukończył w
1922
roku
Gimnazjum im. Jana Zamoyskiego w Warszawie
[1] i rozpoczął studia na
Wydziale Mechanicznym
Politechniki Warszawskiej
. Był jednym z założycieli Sekcji Lotniczej Koła Mechaników Studentów Politechniki Warszawskiej, w której spotkał m.in.
Stanisława Rogalskiego
i
Jerzego Drzewieckiego
. W grudniu
1925
studenci Sekcji utworzyli warsztaty Sekcji Lotniczej, w których budowali samoloty. W
1926
Wigura i Rogalski opracowali swój pierwszy samolot WR-1 (nazwa pochodziła od ich inicjałów), zbudowany w 1927 roku.
W
1927
trójka konstruktorów: Rogalski, Wigura i Drzewiecki podjęła stałą współpracę, tworząc zespół konstrukcyjny
RWD
, nazwany tak od inicjałów założycieli. Wigura odpowiedzialny był w nim przede wszystkim za obliczenia konstrukcji. W
1928
zbudowali pierwszy samolot sportowy
RWD-1
, wyróżniony za oryginalną konstrukcję (powstał jeden egzemplarz). W
1929
roku Wigura ukończył Politechnikę, uzyskując dyplom inżyniera-mechanika. W tym samym roku uzyskał dyplom pilota sportowego w Aeroklubie Akademickim. Zespół RWD zaczął konstruować coraz bardziej udane samoloty - sportowy
RWD-2
z 1929 roku zbudowano w liczbie 4 sztuk, a jego rozwinięcie
RWD-4
z 1930 - w liczbie 9 sztuk. Samoloty te były aktywnie używane w polskim sporcie lotniczym początku lat trzydziestych, odnosząc pewne sukcesy.
W tym czasie Wigura zaczął też sam brać udział w sporcie lotniczym. Najbardziej znaczącym czynnikiem stała się jego przyjaźń ze starszym o 6 lat porucznikiem pilotem
Franciszkiem Żwirką
, w
1929
skierowanym przez władze wojskowe na stanowisko oficera łącznikowego przy Aeroklubie Akademickim.
Od tej pory Wigura najczęściej latał w załodze ze Żwirką, jako mechanik. Między 9 sierpnia a 6 września
1929
, na pierwszym egzemplarzu
RWD-2
, odbyli lot okrężny wokół Europy, długości prawie 5000 km, na trasie Warszawa-
Frankfurt
-
Paryż
-
Barcelona
-
Marsylia
-
Mediolan
-Warszawa. 6 października, również na
RWD-2
, zwyciężyli w I Locie Południowo-Zachodniej Polski. W lipcu 1930 Żwirko z Wigurą, na samolocie
RWD-4
, wzięli udział w międzynarodowych zawodach samolotów turystycznych
Challenge 1930
, lecz 25 lipca, po przymusowym lądowaniu w Hiszpanii, musieli się wycofać na skutek awarii silnika.
7 września 1930 Żwirko z Wigurą na
RWD-2
ponownie zwyciężyli w II Locie Południowo-Zachodniej Polski, na przełomie września i października na
RWD-4
zwyciężyli w III Krajowym Konkursie Awionetek, a na przełomie września i października
1931
na prototypie
RWD-5
- w IV Krajowym Konkursie Samolotów Turystycznych.
W międzyczasie Wigura z pozostałymi konstruktorami projektował nowe samoloty: łącznikowy
RWD-3
z 1930 (jeden egzemplarz), sportowy
RWD-7
, do bicia rekordu wysokości, z 1931 (jeden egzemplarz) i sportowy
RWD-5
z 1931, zbudowany w liczbie 20 sztuk i wsławiony lotem przez Atlantyk. W 1932 roku powstał nowoczesny samolot sportowy
RWD-6
, przeznaczony na zawody samolotów turystycznych
Challenge 1932
. Wytypowany do wzięcia udziału w Challenge'u, Żwirko na swojego mechanika wybrał Wigurę. W zawodach rozegranych w dniach 20-28 sierpnia 1932 załoga Żwirko i Wigura, na RWD-6, zajęła pierwsze miejsce, wygrywając z uważanymi za faworytów załogami niemieckimi oraz reprezentacjami pozostałych krajów i przynosząc wielki sukces polskiemu lotnictwu. Było to wspólne osiągnięcie pilota i konstruktora.
11 września 1932, lecąc na meeting lotniczy do
Pragi
, Franciszek Żwirko wraz ze Stanisławem Wigurą zginęli w katastrofie w lesie pod
Cierlickiem Górnym
koło
Cieszyna
na
Śląsku Cieszyńskim
, na terenie
Czech
. Przyczyną wypadku było oderwanie się skrzydła samolotu
RWD-6
podczas burzy (zobacz
Żwirkowisko
). Zostali pochowani w Alei Zasłużonych na
Cmentarzu Powązkowskim
w Warszawie.
Stanisław Wigura był odznaczony Krzyżem Kawalerskim
Orderu Odrodzenia Polski
i Złotym
Krzyżem Zasługi
.
Przypisy
- ↑ W: Smolna 30. Gimnazjum im. Jana Zamoyskiego Warszawa: PIW, 1989, w spisie absolwentów rocznika 1922 na s. 343, pozycja 35. oraz fotografia nr 40. po s. 224., gdzie również podano rok matury 1922.
Źródła