Liga Europy UEFA
2010/2011
Dyscyplina	piłka nożna
Organizator rozgrywek	UEFA
Data założenia	2009 ( 1971 [1])
Poprzednia nazwa	Puchar UEFA
Rozgrywki
Liczba drużyn	80 (I runda) 8 klubów dołącza po fazie grupowej
Zwycięzcy
Obecny zwycięzca	Atlético Madryt
Najwięcej zwycięstw	Inter Mediolan Juventus F.C. Liverpool F.C. (trzykrotnie)
Oficjalna strona internetowa

Liga Europy UEFA ( ang. UEFA Europa League)^[2] – międzynarodowe klubowe rozgrywki piłkarskie, organizowane przez Europejską Federację Piłkarską , w których biorą udział zespoły zajmujące czołowe lokaty w narodowych rozgrywkach najwyższego szczebla, z wyłączeniem drużyn biorących udział w Lidze Mistrzów . Utworzone zostały w 2009 roku jako kontynuacja Pucharu UEFA ( 1971 – 2009 ).

Historia rozgrywek

O Puchar UEFA rywalizowano po raz pierwszy w sezonie 1971/1972 . Powszechnie uważa się, że jest on kontynuacją Pucharu Miast Targowych . Europejska Federacja Piłkarska nie uznaje jednak tego drugiego za jej oficjalny turniej^[3].

Obowiązująca początkowo reguła "jedno miasto, jeden klub", pochodząca jeszcze z Pucharu Miast Targowych, została zniesiona w sezonie 1975 / 1976 , kiedy w rozgrywkach wzięły udział dwie drużyny z Liverpoolu – Liverpool F.C. i Everton F.C. Po reformach rozgrywek pucharowych w połowie lat 90. w Pucharze UEFA występowali także mistrzowie nisko notowanych federacji europejskich oraz dołączane są drużyny wyeliminowane z eliminacji i rozgrywek grupowych Ligi Mistrzów , a po likwidacji Pucharu Zdobywców Pucharów także zwycięzcy krajowych rozgrywek pucharowych (w Polsce – Puchar Polski ).

W sezonie 2009/2010 puchar został przekształcony w Ligę Europy UEFA^[4][5].

System rozgrywek

Puchar UEFA 1971–2004

Od pierwszego sezonu Pucharu UEFA kolejne rundy były rozgrywane systemem play-off w dwumeczach. W sezonie 1997 / 1998 po raz pierwszy dwumecz finałowy zastąpiono pojedynczym spotkaniem. Od sezonu 1994 / 1995 rozgrywano rundę kwalifikacyjną. W sezonie 1996 / 1997 po raz pierwszy w rozgrywkach brały udział drużyny, które odpadły w rundzie kwalifikacyjnej Ligi Mistrzów UEFA tego samego roku, od sezonu 1999 / 2000 do turniejów o Puchar UEFA dołączały zespoły zajmujące 3. miejsce w rundzie grupowej Ligi Mistrzów w tym samym sezonie.

Puchar UEFA 2004–2009

Od sezonu 2004/2005 rozgrywki o Puchar UEFA przeprowadzane były systemem pucharowo-grupowym. Preeliminacje, pierwsza oraz trzecia i każda kolejna runda rozgrywano w dwumeczach, których zwycięzcy awansowali dalej. Drugą rundą były rozgrywki grupowe, w których brało udział 40 zespołów podzielonych na 8 pięciozespołowych grup. Każda drużyna grała po jednym meczu z przeciwnymi drużynami; w sumie 2 mecze u siebie i 2 na wyjeździe. Do następnej rundy awansowały 32 zespoły:

• 24 zespoły z drugiej rundy – po 3 z każdej grupy;
• 8 zespołów, które zajęły 3 miejsca w grupach pierwszej rundy Ligi Mistrzów.

Rywalizowaly one w dwumeczach (przegrywający odpada) – po każdej z nich pozostawało: 16, 8, 4 i 2 drużyny, które rozgrywają mecz finałowy na stadionie wybranym przed rozpoczęciem sezonu przez UEFA.

Liga Europy UEFA

W 2008 roku zostały ustalone zasady przeprowadzania rozgrywek Ligi Europy UEFA, które obowiązują od sezonu 2009/2010 . Turniej składa się z fazy kwalifikacyjnej, grupowej i pucharowej.

Faza kwalifikacyjna

Kwalifikacje do Ligi Europy UEFA podzielone są na cztery rundy. Drużyny w nich startujące rozgrywają mecze w parach, na zasadach dwumeczu. Ogółem w fazie kwalifikacyjnej mogą wziąć udział 174 drużyny.

W pierwszej rundzie bierze udział 50 drużyn:

• 2 zdobywców pucharów z Andory i San Marino
• 16 wicemistrzów krajów zajmujących miejsca 35–51 w rankingu UEFA^[6],
• 29 trzecich drużyn z krajów zajmujących miejsca 22–51 w rankingu UEFA^[6],
• 3 drużyny, które zwyciężyły rankingi fair-play w 3 pierwszych krajach rankingu fair-play UEFA.

W drugiej rundzie bierze udział 80 drużyn:

• 25 zwycięzców dwumeczów pierwszej rundy,
• 24 zdobywców pucharów krajów zajmujących miejsca 28–51 w rankingu UEFA,
• 16 wicemistrzów krajów zajmujących miejsca 19–34 w rankingu UEFA,
• 6 trzecich drużyn z krajów zajmujących miejsca 16–21 w rankingu UEFA,
• 6 czwartych drużyn z krajów zajmujących miejsca 10–15 w rankingu UEFA,
• 3 piąte drużyny krajów zajmujących miejsca 7–9 w rankingu UEFA.

W trzeciej rundzie bierze udział 70 drużyn:

• 40 zwycięzców dwumeczów drugiej rundy,
• 12 zdobywców pucharów krajów zajmujących miejsca 16–27 w rankingu UEFA,
• 3 wicemistrzów krajów zajmujących miejsca 16–18 w rankingu UEFA,
• 6 trzecich drużyny krajów zajmujących miejsca 10–15 w rankingu UEFA,
• 3 czwarte drużyny krajów zajmujących miejsca 7–9 w rankingu UEFA,
• 3 piąte drużyny krajów zajmujących miejsca 4–6 w rankingu UEFA,
• 3 szóste drużyny krajów zajmujących miejsca 1–3 w rankingu UEFA.

W rundzie play-off (czwartej rundzie) bierze udział 74 drużyny:

• 35 zwycięzców dwumeczów trzeciej rundy,
• 15 zdobywców pucharów krajów zajmujących miejsca 1–15 w rankingu UEFA,
• 3 trzecie drużyny krajów zajmujących miejsca 7–9 w rankingu UEFA,
• 3 czwarte drużyny krajów zajmujących miejsca 4–6 w rankingu UEFA,
• 3 piąte drużyny krajów zajmujących miejsca 1–3 w rankingu UEFA,
• 15 drużyn, które odpadły w trzeciej rundzie kwalifikacyjnej Ligi Mistrzów UEFA.

Faza grupowa

W rundzie grupowej bierze udział 48 drużyn:

• 37 zwycięzców dwumeczów rundy play-off,
• 10 drużyn, które odpadły w rundzie play-off kwalifikacji Ligi Mistrzów UEFA,
• obrońca tytułu zwycięzcy Ligi Europy UEFA^[7].

Są one dzielone na 12 grup po 4 drużyny, w których wszystkie zespoły rozgrywają między sobą po dwa mecze.

• od sezonu 2012/2013 decyzja Komitetu Centralnego UEFA zdobywcy krajowych pucharów 6 najsilniejszych federacji (o ile nie zapewnili sobie udziału w Lidze Mistrzów UEFA) kwalifikują się do fazy grupowej bez eliminacji. (Decyzja Komitetu Centralnego podczas posiedzenia w Mińsku 5 października 2010 roku).

Faza pucharowa

W pierwszej rundzie pucharowej biorą udział 32 drużyny:

• 24 zdobywców dwóch pierwszych miejsc w każdej z grup fazy grupowej Ligi Europy UEFA,
• 8 zdobywców trzecich miejsc w każdej z grup fazy grupowej Ligi Mistrzów UEFA.

Są one dzielone na 16 par, w których drużyny rozgrywają między sobą dwumecze. Zwycięzcy awansują do kolejnej rundy i konsekwentnie – przez ćwierćfinały i półfinały – do finału, rozgrywanego na wybranym przez UEFA stadionie.

Mecze finałowe

Puchar UEFA

• 1971 / 1972 Tottenham Hotspur F.C. – Wolverhampton Wanderers F.C. 2:1 (0:0), 1:1 (1:1)
• 1972 / 1973 Liverpool F.C. – Borussia Mönchengladbach 0:0, 3:0 (2:0), 0:2 (0:2) (pierwszy mecz finałowy przerwany po 27 minutach z powodu ulewy i powtórzony następnego dnia)
• 1973 / 1974 Feyenoord Rotterdam – Tottenham Hotspur F.C. 2:2 (1:1), 2:0 (1:0)
• 1974 / 1975 Borussia Mönchengladbach – Twente Enschede 0:0, 5:1 (2:0)
• 1975 / 1976 Liverpool F.C. – Club Brugge 3:2 (0:2), 1:1 (1:1)
• 1976 / 1977 Juventus F.C. – Athletic Bilbao 1:0 (1:0), 1:2 (1:1) (zwycięstwo Juventusu dzięki bramce zdobytej na wyjeździe)
• 1977 / 1978 PSV Eindhoven – SEC Bastia 0:0, 3:0 (1:0)
• 1978 / 1979 Borussia Mönchengladbach – FK Crvena zvezda Belgrad 1:1 (0:1), 1:0 (1:0)
• 1979 / 1980 Eintracht Frankfurt – Borussia Mönchengladbach 2:3 (1:1), 1:0 (0:0) (zwycięstwo Eintrachtu dzięki bramkom zdobytym na wyjeździe)
• 1980 / 1981 Ipswich Town F.C. – AZ 67 Alkmaar 3:0 (1:0), 2:4 (2:3)
• 1981 / 1982 IFK Göteborg – Hamburger SV 1:0 (0:0), 3:0 (1:0)
• 1982 / 1983 RSC Anderlecht – SL Benfica 1:0 (1:0), 1:1 (1:1)
• 1983 / 1984 Tottenham Hotspur F.C. – RSC Anderlecht 1:1 (0:0), 1:1 (1:1, 1:1, 0:0), po dogrywce, karne 4:3
• 1984 / 1985 Real Madryt – Videoton Székesfehérvár 3:0 (1:0), 0:1 (0:0)
• 1985 / 1986 Real Madryt – 1. FC Köln 5:1 (2:1), 0:2 (0:1)
• 1986 / 1987 IFK Göteborg – Dundee United 1:0 (1:0), 1:1 (1:0)
• 1987 / 1988 Bayer Leverkusen – Espanyol Barcelona 0:3 (0:1), 3:0 (0:0, 3:0, 3:0), po dogrywce, karne 3:2
• 1988 / 1989 SSC Napoli – VfB Stuttgart 2:1 (0:1), 3:3 (2:1)
• 1989 / 1990 Juventus F.C. – Fiorentina 3:1 (1:1), 0:0
• 1990 / 1991 Inter Mediolan – AS Roma 2:0 (0:0), 0:1 (0:0)
• 1991 / 1992 Ajax Amsterdam – Torino Calcio 2:2 (1:0), 0:0 (zwycięstwo Ajaxu dzięki bramkom zdobytym na wyjeździe)
• 1992 / 1993 Juventus F.C. – Borussia Dortmund 3:1 (2:1), 3:0 (2:0)
• 1993 / 1994 Inter Mediolan – Austria Casino Salzburg 1:0 (1:0), 1:0 (0:0)
• 1994 / 1995 AC Parma – Juventus F.C. 1:0 (1:0), 1:1 (1:0)
• 1995 / 1996 Bayern Monachium – Girondins Bordeaux 2:0 (1:0), 3:1 (0:0)
• 1996 / 1997 Schalke 04 Gelsenkirchen – Inter Mediolan 1:0 (0:0), 0:1 (0:0, 0:1, 0:1),po dogrywce, karne 4:1
• 1997 / 1998 Inter Mediolan – Lazio Rzym 3:0 (1:0) (od 1998 jeden mecz finałowy)
• 1998 / 1999 AC Parma – Olympique Marsylia 3:0 (2:0)
• 1999 / 2000 Galatasaray SK – Arsenal Londyn 0:0, po dogrywce, karne 4:1
• 2000 / 2001 Liverpool F.C. – Deportivo Alavés Vitoria 5:4 (3:1, 4:4, 4:4), po dogrywce, złoty gol
• 2001/2002 Feyenoord Rotterdam – Borussia Dortmund 3:2 (2:0)
• 2002/2003 FC Porto – Celtic F.C. 3:2 (1:0, 2:2, 3:2), po dogrywce, srebrny gol
• 2003/2004 Valencia CF – Olympique Marsylia 2:0 (1:0)
• 2004/2005 CSKA Moskwa – Sporting CP 3:1 (0:1)
• 2005/2006 Sevilla FC – Middlesbrough F.C. 4:0 (1:0)
• 2006/2007 Sevilla FC - Espanyol Barcelona 2:2 (1:1) karne 3:1
• 2007/2008 Zenit Sankt Petersburg – Glasgow Rangers 2:0 (0:0)
• 2008/2009 Szachtar Donieck – Werder Brema 2:1 (1:1, 1:1, 2:1), po dogrywce

Liga Europy

• 2009/2010 Atlético Madryt – Fulham F.C. 2:1 (1:1, 1:1, 1:1), po dogrywce

Przypisy

Bibliografia

• Encyklopedia piłkarska FUJI, Katowice 1996-2003 (tom 18 Puchar UEFA; tom 23 Europejskie finały; tomy 26, 27, 29, 30 – Roczniki piłkarskie)

Zobacz też

• Puchar UEFA 2008/2009
• Liga Mistrzów UEFA
• Superpuchar Europy UEFA
• Puchar Miast Targowych
• Puchar Interkontynentalny
• Puchar Zdobywców Pucharów

Linki zewnętrzne

• Puchar UEFA na oficjalnych stronach Europejskiej Federacji Piłkarskiej
• Wszystkie mecze w historii PEMK, PEZP i PUEFA