Poniżej przedstawiony został zarys sztuki
Japonii
.
Architektura
W Japonii tradycyjnym
materiałem budowlanym
było
drewno
. Za sprawą odkryć
archeologicznych
wczesnych
osad
z okresu kultur
Jōmon
(Sannai maruyama w regionie Tohoku) oraz
Yayoi
(Harunotsuji, Yoshinogari na Kiusiu), a także wydobytych z
kofunów
, pochodzących z późniejszego okresu
Kofun
terakotowych
figur
haniwa
(IV–V w.), możliwym stało się zrekonstruowanie najdawniejszych przykładów architektury Wysp Japońskich z okresu poprzedzającego wpływy buddyjskie, podobnych do ówczesnych kultur rejonu
Azji Południowo-Wschodniej
i
Oceanii
. Owe charakteryzujące się prostotą kształtu i
konstrukcji
chaty oraz zabudowania gospodarskie występowały jako jamowe, naziemne oraz na palach. Pierwszy typ stanowił zagłębioną na około metr
ziemiankę
(tateana-jūkyo) budowaną na planie koła,
elipsy
, prostokąta, względnie kwadratu z zaokrąglonymi narożami, przykrytą często sięgającym ziemi siodłowym, krytym strzechą dachem w postaci słomy, kory, sitowia lub trawy oraz centralnie położonym otwartym paleniskiem (jiro).
Naiku – wewnętrzna część chramu Ise
Pod koniec okresu Kofun i dużej części okresu
Heian
powstawały naziemne domy (heichi-jūkyo) ze ścianami w postaci bali na planie prostokąta, z podłogami
ziemnymi
, bądź wyłożonymi płytami kamiennymi oraz zagłębieniem paleniskowym (irori), które na wsiach przetrwało do czasów współczesnych. Na palach wznoszono przede wszystkim
spichlerze
(kura), których uniesione podłogi łączyły z podłożem wykonane częstokroć z jednego kawałka drewna kilkustopniowe schody.
Taki typ naturalnego budownictwa stał się wzorem dla architektury pierwszych szintoistycznych chramów z
Wielkim Chramem Ise
na czele. Jego wyniosłą, surową formę, podkreśla kryty strzechą dach oraz skrzyżowane ponad
kalenicą
skrajne
krokwie
(chigi). Inne, jak chram
Izumo Taisha
, naśladowały styl domostw naczelników
szczepu
. Obowiązkową cechę wszystkich chramów shintō stanowi
brama
torii
, której najsłynniejszym przykładem jest ta z
chramu Itsukushima
.
Wnętrze w stylu japońskim (washitsu)
Okres Kofun charakteryzował się wznoszeniem różnej wielkości kurhanów w kształcie dziurki od klucza, od których przyjęto jego nazwę. Największym spośród nich jest Daisen-kofun w mieście
Sakai
.
Wraz z nadejściem buddyzmu rzemieślnicy z Korei zaszczepili chiński styl (kara-yō) wielkich świątyń (tera), tak jak w pochodzącym z okresu
Asuka
(607 r.) kompleksie
Hōryū-ji
nieopodal
Nary
, zawierającym najstarsze drewniane budynki świata. Ten model "świątyni buddyjskiej o siedmiu pawilonach" (shichidō-garan) architektury sakralnej, składał się z budynków usytuowanych na kamiennych fundamentach i
cokołach
, w oparciu o prostokątny plan obiektów, wykonanych w konstrukcji
słupowo
-
belkowej
, której niektóre elementy, jak np.
kapitele
(
dougong
), rzeźbiono i dekorowano okuciami, często pokrywając je jaskrawą,
cynobrową
farbą, a ściany bielonym
tynkiem
.
Dachy, najczęściej
półszczytowe
(irimoya) kryte były
gontami
, ceramicznymi
dachówkami
bądź metalowymi płytkami, przy czym
okapy
były uniesione elegancko w górę. Zespół garan to: otaczające dziedziniec
krużganki
(kairo), brama (mon), główny tzw. złoty pawilon (kondō, hondō lub amida-dō),
audytorium
(kōdō),
skarbiec
(kyōzō), dom dzwonów (shorō), mnisze
cele
(sōbō) oraz skrywająca
relikwie
pagoda (tō). Odporna sejsmicznie, a wywodząca się od indyjskiej
stupy
japońska pagoda z kwadratowym
rzutem
była trzy lub stosownie do koncepcji pięciu
żywiołów
pięciopoziomowa z typowym dla niej dekorowanym
masztem
(sorin). Z uwagi na topografię terenu Japończycy zmodyfikowali symetryczny chiński wzór tworząc rodzimy styl wayō, z charakterystycznym łukowym
szczytem
karahafu,
ornamentem
onigawara, oknem katō-mado czy
flizą
shibi, a także styl Wielkiego Buddy (daibutsuyō), którego najznamienitszym przykładem pozostaje największy drewniany budynek globu – świątynia
Tōdai-ji
w Narze.
Kamienny ogród zen w świątyni Ryōan-ji w Kioto
Chińska architektura wywarła również wpływ na wygląd
arystokratycznych
siedzib oraz cesarskich
pałaców
, jak w nieistniejącym już pałacu Heijō w Narze. Natomiast ujmujący lekkością Pawilon Feniksa świątyni Byōdō-in w
Uji
reprezentuje powstały w okresie
Heian
dworski
styl Shinden-zukuri, który charakteryzował się rozległą zabudową
parterowych
, stojących na niskich palach (engawa) pawilonów połączonych krużgankami (zashiki) tak, że jej całość przenikała się z okalającym ją ogrodem. Tak wyewoluował tradycyjny, lekki i przestronny japoński
dom
, powstały z myślą o kontakcie ze światem zewnętrznym, z charakterystycznymi po dziś dzień elementami, takimi jak:
żaluzjowe
okna, przesłony sudare, przesuwne
drzwi
i
ścianki
fusuma
czy
parawany
pozwalające
elastycznie
kształtować przestrzeń wnętrza. Równocześnie wyłoniło się nierzadko nawet dwu lub trzypiętrowe, określane wspólnym mianem minka budownictwo plebejskie, w tym nawiązujące do pierwotnych chat wiejskie nōka (np. wieś Shirakawa w pref. Gifu) oraz mieszczańskie machiya (np. dzielnica Gion w Kioto). Dla okresu Edo typowymi były parterowe, budowane na planie litery L wiejskie domy chiiori.
Siedziba władz metropolitalnych w Tokio, arch. Kenzō Tange
W XV w. ceremonia herbaciana oraz idee zen ukształtowały
minimalistyczne
wnętrze pawilonu herbacianego w nowym operującym grą światła i ceni stylu shoin, będącym podstawą typowego do czasów obecnych japońskiego pomieszczenia (washitsu), a za którego koronne przykłady uchodzą te z zamku Nijō oraz cesarskiej willi Katsura w Kioto, gdzie znajduje się też
Złoty Pawilon
– jedna z
ikon
architektury kraju.
Wówczas to utrwaliło się pokrywanie podłóg matami
tatami
z sitowia, a do konstrukcji przepierzeń dzielących pomieszczenia, oprócz starych fusuma, zaczęto stosować lżejsze
shōji
z półprzeźroczystego papieru japońskiego. Ponadto, we wnętrzu wydzielano charakterystyczną wnękę –
alkowę
(tokonoma), do eksponowania w niej kompozycji roślinnych oraz zwojów kaligrafii czy malarstwa. W wykonywanym bez użycia gwoździ i im podobnych łączników tradycyjnym budownictwie rolę tę pełniły wyrafinowane
połączenia ciesielskie
, a odpowiedzialnymi za całość twórcami byli rzemieślnicy daiku (stolarze).
Służąca
kontemplacji
i dziś szeroko praktykowana sztuka ogrodowa przybyła wraz z buddyzmem w VI w. z Chin. W oparciu o nią Japończycy wykształcili własne style, z których zasadnicze to: imitujący górski krajobraz – tsukiyama, kamienny
karesansui
i otaczający pawilon herbaciany cha-niwa. Będący często ich połączeniem, wymagający przemyślnego zaprojektowania
ogród japoński
to przede wszystkim miniaturowe, przydomowe tsubo-niwa z charakterystycznymi elementami jak np. kamienna latarnia
ishi-dōrō
. Do najsłynniejszych ogrodów należą: Kōraku-en w Okayamie, Kenroku-en w Kanazawie oraz przyświątynny w
Ryōan-ji
w Kioto.
Obfitujący w wojnę XVI w. zapoczątkował wznoszenie przez
daimyō
obronnych
zamków
z otaczającymi je
fosami
, wysokimi kamiennymi murami i cokołami oraz usytuowanych na nich wielopiętrowych, wzorem pagód,
donżonów
(tenshu), celem podkreślenia prestiżu właścicieli, z których jednym z najznamienitszych był
zamek Himeji
.
Pod koniec XIX w. na fali modernizacji epoki Meiji do Japonii zawitała europejska tradycja architektoniczna, która znalazła zastosowanie przede wszystkim w budownictwie użyteczności publicznej. Dominował wtenczas
neogotycki
styl wiktoriański zaszczepiony przez angielskiego architekta Josiaha Condera (
1852
-
1820
) i jego uczniów na czele z
Kingo Tatsuno
(
1854
-
1919
) oraz
eklektyczny
japońsko-europejski styl giyōfū.
Po II wojnie światowej odbudowa kraju z jej zniszczeń dała bodziec do tworzenia nowoczesnej, opartej na betonie, stali i szkle architektury
modernistycznej
przybierającej czasami, jak w przypadku
metabolizmu
skrajnie odważną postać. Wśród odnoszących międzynarodowe sukcesy architektów obecni są laureaci prestiżowej
Nagrody Pritzkera
:
Kenzō Tange
(
1913
-
2005
),
Fumihiko Maki
(
1928
) oraz
Tadao Ando
(
1941
), którzy często w nowoczesnej formie z powodzeniem nawiązują do tradycyjnych elementów japońskiej architektury.
Literatura
Fundamentalny wpływ na wierzenia shintō oraz narodową
tożsamość
Japończyków wywarły dzieła pochodzące z
VIII wieku
,
Kojiki
(Kronika dawnych wydarzeń) oraz
Nihon shoki
(Kronika japońska), w których historia przenika się z
mitami
. W tym samym czasie powstało również
Man'yōshū
(Dziesięć tysięcy liści), będący zbiorem czterech i pół tysiąca
wierszy
, głównie w formie krótkich
pieśni
tanka
, autorstwa cesarzy,
arystokratów
oraz zwykłych ludzi. Okres
Heian
ok.
1000
roku, był czasem szczególnie wielkiego rozwoju
literatury
. Wówczas to powstały najstarsze formy
powieściowe
świata, a więc nikki (
pamiętniki
) oraz
monogatari
(opowieści). Najwybitniejsze z nich są dziełem dam cesarskiego dworu: Sei Shōnagon autorki Makura-no sōshi (Notatnik osobisty) oraz
Shikibu Murasaki
, której składająca się z 54 rozdziałów książka
Genji monogatari
(Opowieść o księciu Genji) zaliczana jest do światowej klasyki literatury.
Później nastąpił upadek literatury, która począwszy od
XIV wieku
przez cztery stulecia znajdowała się w cieniu wojny. Mimo to jedna z nich między rodami
Taira
i Minamoto stała się inspiracją do stworzenia klasycznego dzieła Heike monogatari (Opowieści o rodzie Heike). Ów napisany
prozą
poemat
wykorzystał później
Motokiyo Zeami
(1363–1444) do pisania swych poruszających
dramatów
dla
teatru
nō
. W okresie
Edo
zasłynął szczególnie
Chikamatsu Monzaemon
(1653–1725), twórca
obyczajowych
tragedii
oraz dramatów historycznych dla teatru
kabuki
, jak również
lalkowego
bunraku
. W tym samym czasie tworzył
Ihara Saikaku
(1642–1692), spod
pióra
którego wyszły popularne opowieści
satyryczne
, traktujące o czarnych charakterach z ukiyo czyli "przepływającego świata". Wtedy również powstały najwybitniejsze dzieła poezji haiku, którą do doskonałości przywiódł wędrowny samuraj i wyznawca zen
Bashō Matsuo
(1644–1694). Do pozostałych mistrzów
gatunku
należą:
Yosa Buson
(1716–1784) i
Issa Kobayashi
(1763–1828).
Otwarcie się Japonii na świat w okresie Meiji, wywarło wpływ również na literaturę, która czerpała zachodnie wzorce. Szczególnie dużą popularnością cieszyły się
realistyczne
nowele
i powieści takich pisarzy, jak
Ōgai Mori
(1862–1922),
Sōseki Natsume
(1867–1916),
Ryūnosuke Akutagawa
(1892–1927) czy Nagai Kafū (1879–1959), autora
sentymentalnych
opisów ginącego Przepływającego świata. Po II wojnie światowej nastąpił
renesans
literatury japońskiej, której twórcy zdobyli światowy rozgłos. Do najwybitniejszych należą:
Jun'ichirō Tanizaki
(1886–1965) (Siostry Makioka),
Yukio Mishima
(1925–1970) (Morze płodności),
Kōbō Abe
(1924–1993) (Czwarta epoka,
Kobieta z wydm
),
Shūsaku Endō
(1923–1996) (Samuraj),
Haruki Murakami
(ur. 1949) (Norweski las, Kronika ptaka nakręcacza) oraz laureaci
Nagrody Nobla
:
Yasunari Kawabata
(1899–1973) (Kraina śniegu, Tysiąc żurawi, Głos góry) oraz
Kenzaburō Ōe
(1935-) (Sprawa osobista).
Manga
, a więc japoński
komiks
, jest dla wielu najsłynniejszym symbolem współczesnej sztuki japońskiej.
Teatr i taniec
Teatr
Kabukiza w tokijskiej dzielnicy
Ginza
Fundamentem
powstałego w
XIV wieku
teatru nō były tradycyjne
tańce
, takie jak
kagura
, sakralny taniec w
maskach
; wywodzące się z Chin dworskie tańce
bugaku
i
gagaku
oraz ludowe
dengaku
i przede wszystkim
sarugaku
, taniec małp. Teatr nō wzniósł się na artystyczne wyżyny doskonałości za sprawą Kanami Kiyotsugu (1333–1384), jak również jego syna Zeami Motokiyo. W granych przez trzech, przyodzianych we wspaniałe
kostiumy
aktorów
sztukach nō,
repertuar
stanowiły dzielące się na pięć grup poematy, których
treścią
były opowieści o
bogach
,
wojownikach
, szaleńcach, kobietach i
demonach
. Z czasem w okresie Edo teatr nō stał się
elitarną
sztuką zastrzeżoną dla samurajów.
Mimo to na początku
XVII wieku
tancerka, niejaka Okuni (1572?-1613), zademonstrowała mieszkańcom Kioto nowy rodzaj tanecznego dramatu. Owa forma teatralna, którą nazwano kabuki zdobyła w okresie Edo błyskawiczną popularność. Później jednak siogunat zabronił kobietom występowania na
scenie
, w związku z czym w kabuki wszystkie role odgrywali mężczyźni. Tym co odróżnia poruszające bieżące sprawy kabuki od nō jest ekspresja, szybka
akcja
, krzykliwe kostiumy i dekoracje oraz
efekty specjalne
. Kabuki stanowi również podstawę dla jednego z najlepszych na świecie teatru lalek bunraku. Przez stulecia teatr i taniec były ze sobą nierozerwalnie związane. Obecnie wzorowany na kabuki tradycyjny taniec japoński, a więc nihon buyo, uprawiają głównie kobiety. Zachowały się również tradycyjne tańce ludowe, wśród których szczególnie słynne są te z wyspy
Sadō
. Współcześnie dużym uznaniem cieszy się
balet
i
taniec nowoczesny
, w którym międzynarodową sławę zyskał
butō
, stworzony przez
choreografa
Hijikatę Tatsumiego (1928–1986).
Muzyka
Bębniarze
taiko
z prefektury Aichi
Już od tysiąca lat uroczystościom cesarskim, shintō i buddyjskim towarzyszy wielka
orkiestra
gagaku, wykorzystująca
instrumenty
takie jak:
biwa
(rodzaj dużej
lutni
),
koto
(13-
strunowa
cytra
),
flety poprzeczne
i
perkusja
, w skład której wchodzą
bębny
tsuzumi
oraz wielki
taiko
. Stworzone przez buddyjskich mnichów, stylizowane i zawodzące shōmyō stało się najpopularniejszym stylem śpiewu w dawnej Japonii, mającym wpływ m.in. na teatr
nō
i
kabuki
.
W okresie Edo biwa została stopniowo wyparta przez pochodzącą z Chin 3-strunową lutnię
shamisen
. W tym samym czasie pojawił się także
shakuhachi
, bambusowy
flet
, będący wciąż cenionym instrumentem muzycznym.
Muzyka zachodnia przybyła do Japonii za sprawą Portugalczyków w XVI w., a następnie ponowną falą w okresie Meiji, kiedy popularność wśród wielkich rodów zdobyła muzyka wojskowych orkiestr. Współcześnie Tokijska Orkiestra Symfoniczna należy do najlepszych na świecie, a do najwybitniejszych twórców zachodniej muzyki zaliczają się,
dyrygent
Seiji Ozawa
(1935-) czy
pianistka
Mitsuko Uchida (1948-).
Malarstwo
Wielka fala z Kanagawy, ukiyoe Katsushiki Hokusaia
Powstałe w
VII wieku
malowidła naścienne głównego pawilonu świątyni
Hōryūji
niepodal Nary, reprezentujące chiński styl i buddyjską tematykę, należą do najstarszych w Japonii. Później w okresie Heian rozpowszechniło się malarstwo
krajobrazowe
,
portretowe
oraz przedstawiające życie dworskie. Ozdabiały one
parawany
, przesuwne drzwi jak również
zwoje
kakemono
. Owa sztuka charakteryzująca się pięknymi szczegółami i żywymi barwami, zyskała później miano yamato-e (obrazy japońskie), aby odróżnić je od czarno-białego kara-e w chińskim stylu.
Wraz z ekspansją zen, szkoła kara-e z charakterystycznym rysunkiem w tuszu, zwanym
suiboku-ga
, zyskiwała na popularności, aby w
XV wieku
osiągnąć szczyt rozwoju. Jej najwybitniejszym przedstawicielem był mnich
Sesshū Tōyō
(1420–1506), autor przełomowych krajobrazów malowanych z rzeczywistości. Koniec
XVII wieku
stanowił zarazem początek popularności konkurencyjnej szkoły
Kanō
łączącej elementy kara-e i yamato-e. Wnętrza licznych samurajskich domów, jak i zamków panów feudalnych upiększyły wówczas wspaniałe dzieła szkoły Kanō, której najznakomitszymi twórcami byli
Motonobu Kanō
(1476–1559) i Eitoku (1543–1590).
Rosnące zapotrzebowanie na malarstwo i sztukę dekoracyjną przyniosło rozkwit wielu nowych szkół i kierunków. Jedną z nich była rinpa, której przedstawiciel Ogata Kōrin (1657–1716) zasłynął kompozycjami kwiatów na tle złoconych, parawanowych drzwi i ścian. Natomiast wybitny twórca ze szkoły Kanō
Moronobu Hishikawa
(1618–1694) został pierwszym mistrzem
drzeworytu
ukiyo-e
, czyli "obrazów przepływającego świata".
W XIX-wiecznej Europie sensację wzbudziły dzieła takich mistrzów ukiyo-e jak:
Utamaro Kitagawa
(1753–1806),
Hokusai Katsushika
(1760–1849),
Hiroshige Andō
(1797–1858).
Z drzeworytów tych wyewoluowała później manga. Otwarcie się na świat w okresie Meiji dało impuls do poznania zachodniej sztuki, której pierwszą szkołę w Japonii założył
Seiki Kuroda
(1866–1924). Odtąd nastąpił rozdział na kierunek nihonga (malarstwo japońskie) oraz yōga (malarstwo zamorskie).
Film
Początek japońskiej
kinematografii
dały krótkie obrazy z
1896
przedstawiające teatr kabuki, którego aktorzy i tematyka dominowały przez kolejne 10 lat w setkach im podobnych, krótkometrażowych
filmów
. W latach 20. pojawili się tacy reżyserzy, jak:
Kenji Mizoguchi
(1898–1956) i
Yasujirō Ozu
(1903–1963), którzy stworzyli arcydzieła światowego kina. W
1951
Oscara
, a także
Złotego Lwa
na
festiwalu
w
Wenecji
zdobył film
Rashōmon
Akiry Kurosawy
(1910–1998), wprowadzając tym samym kinematografię japońską na międzynarodową scenę.
W następnym roku film Życie Oharu Mizoguchiego, opowiadający o upadłej arystokratce z
XVII wieku
zdobył Srebrnego Lwa. Ów wyczyn powtórzył rok później z filmem
Opowieści księżycowe
. Do dzisiaj wysoko ceniony jest przejmujący obraz z
1953
Tokijska opowieść
w reżyserii Yasujirō Ozu. W
1954
Wrota piekieł w reżyserii
Teinosuke Kinugasy
(1896–1982) wywalczyły Oscara oraz
Złotą Palmę
w
Cannes
, a drugą nagrodę w Wenecji za
Siedmiu samurajów
zdobył Kurosawa. Natomiast Oscar z
1955
za film
Musashi Miyamoto
oraz Złoty Lew (
1958
) za Rykszarza dla
Hiroshiego Inagakiego
(1905–1980), były ukoronowaniem okresu, w którym japoński film święcił największe sukcesy, zaznaczając trwały ślad w światowej kinematografii.
W
latach 60.
, a zwłaszcza
70.
dał o sobie znać głęboki kryzys japońskiego kina. Z tego okresu największy rozgłos osiągnął film
Nagisy Ōshimy
pt.
Imperium zmysłów
(
1976
). Początek
lat 80.
przyniósł odrodzenie i kolejne światowe tryumfy: Złote Palmy dla Kurosawy w
1980
za
Sobowtóra
oraz
Shōhei'a Imamury
(1926–2006) w
1983
za Balladę o Narayamie , który powtórzy ten sam sukces z filmem Węgorz w
1997
. W tym samym roku Złotego Lwa wywalczył
Takeshi Kitano
(1947-) za obraz
Hana-bi
. W
2002
Złotego Niedźwiedzia
otrzymał
Hayao Miyazaki
(1941-) za film pt.
Spirited Away: W krainie bogów
. Wciąż niesłabnącą popularnością głównie wśród młodych widzów na całym świecie cieszą się inspirowane przez mangę japońskie
filmy animowane
–
anime
.
Rzemiosło
Barwna porcelana kakiemon
Pomimo gwałtownego uprzemysłowienia oraz modernizacji, w Japonii zachowało się wiele tradycyjnych
rzemiosł
, przekazywanych z pokolenia na pokolenie. Ich przetrwanie było w dużej mierze możliwe dzięki utrzymującemu się wciąż zapotrzebowaniu na przedmioty
sztuki użytkowej
, jak również za sprawą licznych tradycyjnych świąt i festiwali.
Szczególnie stara, bo pamiętająca czasy
neolitu
, jest japońska
ceramika
, którą od
VI wieku
wykonywano według metod chińskich i koreańskich. Niemniej jednak swą uznaną dziś wysoką jakość osiągnęła w
XIV wieku
, kiedy po okresie izolacji Japonia odnowiła kontakty z Chinami, a ośrodkiem jej produkcji stało się miasto
Seto
, położone nieopodal Nagoi. Natomiast wyroby z takich miejsc, jak: Karatsu czy
Hagi
, a także ceramika
raku
rozwinęły się pod wpływem ceremonii parzenia herbaty.
W
XVII wieku
w Aricie na Kiusiu zaczęto wytwarzać naczynia z
porcelany
: słynną biało-niebieską, barwną
imari
(także zw. arita-yaki) oraz
kakiemon
, które obok ceramiki z
Satsumy
są najbardziej charakterystycznymi rodzajami japońskiej porcelany. Pod koniec tego samego stulecia szczyt rozwoju i popularności osiągnęły wyroby wykonane z
laki
, ozdabiane dodatkowo
masą perłową
czy płatkami złota oraz pięknie malowane. Dziś rzemieślnicy z prefektury Ishikawa, doliny Kisoji oraz Okinawy nadal wytwarzają różnego rodzaju pudełka, szkatułki, puszki, miski, czarki oraz
bibeloty
i ozdoby, które jednak z uwagi na pracochłonność są bardzo drogie. Pokrywane laką lub też nie, są liczne przedmioty wykonane z drewna, a więc pięknie rzeźbione tace, miski, lalki oraz nieliczne japońskie meble, takie jak: komody tansu, kufry czy stoliki.
Szerokie zastosowanie ma również bambus, z którego wyplatane są np. kosze, sita czy maty, wytwarzane różnego rodzaju naczynia.
Do najpiękniejszych wyrobów japońskiego rzemiosła zaliczają się z pewnością tkaniny, a wykonane z nich
kimona
oraz pasy
obi
mają piękne i bogate wzory, często kwiatów i ptaków. Współcześnie wykonują je warsztaty w Kioto, Kanazawie i na Okinawie. Niemniej piękne są również barwione naturalnym
indygo
wiejskie tkaniny
bawełniane
aizome.
Z kolei washi to japoński
papier
czerpany, wytwarzany najczęściej z kory morwy, który jest tradycyjnie stosowany do kaligrafii, origami, wyrobu
wachlarzy
, dekoracji oraz jako papier listowy; ponadto ma różną grubość, może być barwiony oraz ozdabiany np. płatkami złota. Wybitne osiągnięcie sztuki ludowej stanowią wspaniałe, często bogato zdobione i ubrane, a przy tym nieraz bardzo drogie ningyō czyli lalki, które są najczęściej ważną rodzinną pamiątką i nie służą do zabawy. Owe lalki przedstawiają na ogół członków cesarskiego rodu, lub też wojowników samurajskich.
Wytwarzany w skomplikowanym i czasochłonnym procesie niezwykle wytrzymały, a zarazem elastyczny miecz
katana
, stanowił duszę samuraja oraz był świadectwem niezwykłego wyrafinowania, jakie osiągnęli japońscy
płatnerze
.