Nie znaleziono szukanej frazy! Poniżej znajduje się fraza najbardziej przypominająca szukaną. Suahili
SuahiliKiswahili | Obszar |
Tanzania
,
Kenia
,
Uganda
,
Rwanda
,
Burundi
,
Demokratyczna Republika Konga
,
Somalia
,
Komory
| Liczba mówiących | Pierwszy język: 5 milionów, Drugi język: 30-50 milionów |
Klasyfikacja genetyczna
|
Języki nigero-kongijskie
|
Pismo
|
łacińskie
| Status oficjalny |
język urzędowy
|
Tanzania
,
Kenia
,
Uganda
,
Unia Afrykańska
(jako jeden z języków roboczych) | Regulowany przez | Baraza la Kiswahili la Taifa (
Tanzania
) | Kody języka |
ISO 639
-1 | sw | ISO 639-2 | swa |
SIL
| swh | W Wikipedii | Zobacz też:
język
,
języki świata
|
Wikipedia
w
języku suahili
| W
Wikisłowniku
: |
Suahili, swahili (nazwa w języku suahili: kiswahili) –
język
z
rodziny
bantu
. Używany w
Afryce
Środkowej i Wschodniej (
Kenia
,
Tanzania
,
Demokratyczna Republika Konga
,
Uganda
), jest
językiem kontaktowym
. Zapisywany zarówno
alfabetem
łacińskim
(obecnie) jak i
arabskim
(dawniej). Składa się z ok. 20
dialektów
(
kiamu
, kimwita, kingwana i inne). Najczęściej używanym (tzw. standard swahili) jest dialekt kiunguja wywodzący się z
Zanzibaru
. Językiem suahili posługuje się około 50 mln ludzi. Nazwa 'ki-swahili' pochodzi od liczby mnogiej
arabskiego
słowa sāhil ساحل (wybrzeże), w liczbie mnogiej sawāhil سواحل , używanego jako przymiotnik określający mieszkańców wybrzeża oraz ich język (przedrostek 'ki-' w językach
bantu
służy do oznaczania języków.) System fonologicznyStandardowa forma suahili posiada pięć samogłosek: - /a/ [
a
]
- /e/ [
ɛ
]
- /i/ [
ɪ
]
- /o/ [
ɔ
]
- /u/ [
ʊ
]
oraz trzy dyftongi: | dwuwargowe | wargowo-zębowe | zębowe | dziąsłowe | zadziąsłowe | podniebienne | tylnojęzykowe |
---|
zwarte | p [
p
] | | | t [
t
] | | | k [
k
] | zwarto-szczelinowe | | | | c [
tʃ
] | | j [
ɟ
] | | szczelinowe | | f [
f
] | th [
θ
] dh [
ð
] | s [
s
] z [
z
] | sh [
ʃ
] | | h [
x
] gh [
ɣ
] | uderzeniowe (flap) | | | | r [
ɾ
] | | | | nosowe | m [
m
] | | | n [
n
] | | ny [
ɲ
] | ng' [
ŋ
] | płynne | w [
w
] | | | | | y [
j
] | | boczne | | | | | | l [
l
] | | implozyjne | b [
ɓ
] | | d [
ɗ
] | | | | g [
ɠ
] |
Morfologia(sekcja do opracowania) Podobnie jak w innych językach
bantu
, rzeczowniki podzielone są na liczne klasy, z tym, że liczba mnoga traktowana jest jako osobna klasa: klasa | prefiks | liczba pojedyncza. | tłumaczenie | liczba mnoga | tłumaczenie |
---|
1, 2 | m-/mu-, wa- | mtu | człowiek | watu | ludzie | 3, 4 | m-/mu-, mi- | mti | drzewo | miti | drzewa | 5, 6 | Ø/ji-, ma- | jicho | oko | macho | oczy | 7, 8 | ki-, vi- | kisu | nóż | visu | noże | 9, 10 | Ø/n-, Ø/n- | ndoto | sen | ndoto | sny | 11 | u- | ua | kwiat | | 14 | u- | utoto | dzieciństwo |
Składnia(sekcja do opracowania) SłownictwoZasadniczy zasób leksykalny języka suahili opiera się na słownictwie bantu, istnieje również spory procent zapożyczeń z języka arabskiego i angielskiego. Kilka słów (wymowa: y jak j, j jak dż, w jak ł, poza tym jak po polsku): - ja - mimi
- ty - wewe
- on - yeye
- my - sisi
- oni - wao
- co? - nini?
- kto? - nani?
- gdzie? - mahali gani?
- dokąd? - wapi?
- kiedy? - hini?
- jak? - vipi?
- dlaczego? - kwanini?
- który? - ipi?
Jedzenie: - maziwa - mleko
- chai - herbata, śniadanie
- mkate - chleb
- nyama - mięso
- pombe - piwo
- siagi - masło
- kahawa - kawa
- baridi - zimne
- moto - gorące
- samaki - ryba
- chakula - jedzenie
- chumvi - sól
- sukari - cukier
Zwierzęta: - simba - lew
- duma - gepard
- twiga - żyrafa
- punda milia - zebra
- nyani - małpa
- tembo - słoń
- kuku - kurczak, kura
- mbwa - pies
Liczebniki: - moja - jeden
- mbili - dwa
- tatu - trzy
- nne - cztery
- tano - pięć
- sita - sześć
- saba - siedem
- nane - osiem
- tisa - dziewięć
- kumi - dziesięć
- kumi na moja - jedenaście
- kumi na mbili - dwanaście
- ishirini - dwadzieścia
- ishirini na moja - dwadzieścia jeden
- thelathini - trzydzieści
- arobaini - czterdzieści
- hamsini - pięćdziesiąt
- mia moja - sto
- elfu moja - tysiąc
Inne: - leo - dzisiaj
- kesho - jutro
- sasa - teraz
- pole-pole - spokojnie, wolno
- haraka - szybko
- -enda - iść
- -la - jeść
- -ja - przyjść
- kununua - kupić
- kuuza - sprzedać
- -nywa - pić
- kulala - spać
- kusimama - zatrzymać
- barabara - droga
- duka - sklep
- fedha/pesa - pieniądze
- hoteli - hotel
- chumba - pokój
- kitanda - łóżko
- hospitali - szpital
- polici - policja
- bwana - pan
- bibi - pani
- bi - kobieta niezamężna
Zwroty w swahili: - jambo - cześć [czyt. dżambo]
- una karibishwa - witam
- habari? - jak się masz?
- mzuri tu - nawet dobrze
- na wewe, je? - a ty?
- mbaya - źle/zły
- tafadhali - proszę
- asante [sana] - dziękuje [bardzo]
- samahani - przepraszam
- vipi? - cześć / co u Ciebie?
- nzuri - dobrze (najczęstsza odpowiedź)
- asabuhi njema - dzień dobry
- habari ya asubuhi - dzień dobry (do 12.00)
- habari ya mehana - dzień dobry (po 12.00)
- habari ya jioni - dobry wieczór
- kwaheri - do widzenia
- lala salama - dobranoc
- karibu ndani tafadhali - proszę wejść
- keti tafadhali - proszę usiąść
- ume kuja kutoka wapi? - skąd pochodzisz?
- nime toka... - pochodzę z...
- jina lako nani? - jak masz na imię?
- jina langu ni... - na imię mam...
- waweza kuongea kiswahili? - mówisz w suahili?
- ndiyo - tak
- hapana - nie
- kidogo tu - tylko trochę
- waonaje...? - jak ci się podoba w...?
- hapa napenda - podoba mi się
- hewa hapa in joto, sivyo? - jest gorąco, prawda?
- ndiyo, kidogo - tak, owszem
- una kwenda wapi? - dokąd idziesz/jedziesz?
- nakwenda... - idę do...
- geuka kulia - skręcić w prawo
- geuka kushoto - skręcić w lewo
- enda moja kwa moja - iść prosto
- simama hapa tafadhali - proszę, zatrzymaj się tutaj
- ngapi? - ile?
- inagharimu pesa ngapi? - ile to kosztuje?
- waweza kupunguza - drogo
- nita nunva - kupię to
- sawa - ładny
- ngoja kidogo - poczekaj chwilę
- ni badilishe pesa kwanza - muszę rozmienić pieniądze
- wapi choo? - gdzie jest toaleta?
- naweza kupata wapi kinywaji? - gdzie mogę się czegoś napić?
- kikombe kimoja cha kahawa - filiżanka kawy
- hoteli iko wapi? - gdzie jest hotel?
- njia hii ina-enda wapi? - dokąd prowadzi ta droga?
- tafadhali nisaidie kusukuma gari - proszę mi pomóc popchnąć samochód
- tafadhali badilisha gurudumu hili - proszę zmienić koło
Ciekawostki- Język suahili obecny jest filmie
Król Lew
w imionach bohaterów. Między innymi: Simba oznacza lwa; Rafiki - przyjaciela; Kovu - skazę; Zira - nienawiść; Pumba - zakurzonego;
Linki zewnętrzne Bibliografia- Ohly R., Kraska-Szlenk I., Podobińska Z.: Język suahili,Wydawnictwo Akademickie Dialog 1998,
- Leonard R., Swahili phrasebook, Lonely Planet 1988,
- Majewicz, Alfred F., Języki świata i ich klasyfikacja, PWN, Warszawa, 1989,
-
Piłaszewicz, Stanisław
i
Rzewuski, Eugeniusz
, Wstęp do afrykanistyki, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2004,
Inne hasła zawierające informacje o "Suahili":
Tanzania
...
Cywilizacja Suahili
Cywilizacja Suahili – grupa kultur przedkolonialnej
Afryki Wschodniej
, powstałych około
X
w. n.e. ...
Cywilizacja afrykańska
bitwie z Portugalczykami w
1655
nastąpił rozpad na mniejsze, zwalczające się królestwa;
Cywilizacja Suahili
- zespół kultur
Afryki Wschodniej
, rozwijających się między
X
a
XIX
...
Etymologia nazw państw
...
Kenia
...
Szymon
...
Rozprzestrzenienie języków urzędowych
...
Języki urzędowe państw świata
...
Somalia
km
Kenia
682 kmInne używane języki:
język angielski
,
włoski
,
języki kuszyckie
i
język Suahili
.Religia państwowa:
islam
Wyznawcy poszczególnych religii: muzułmanie sunnici (99,8%), chrześcijanie (0,1%) Ukształtowanie powierzchniKraj ...
Esperanto
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Suahili":
103. Zróżnicowanie językowe ludności świata (plansza 13)
języka w gramatyce i wymowie. We wschodniej Afryce przeważa język bantu i Suahili, zaś w zachodniej – fula. Ludy zamieszkujące Bliski Wschód i północną ...
Afryka – zagadnienia społeczno-gospodarcze (plansza 8)
oromo (ponad 10 mln) i somali (około 6,3 mln),
w Afryce Wschodniej - Suahili (35-50 mln), rwanda (10 mln)
i ...
|