Telefonia komórkowa - infrastruktura telekomunikacyjna (oraz procesy związane z jej budową i eksploatacją), umożliwiająca abonentom bezprzewodowe połączenia na obszarze złożonym z tzw.
komórek
(
ang
. cells), obszarów kontrolowanych przez poszczególne
anteny
stacji bazowych
. Charakterystyczną cechą tego typu
telefonii
jest zapewnienie użytkownikowi mobilności, może on zestawiać połączenia (oraz połączenia mogą być zostawione do niego) na terenie pokrytym zasięgiem radiowym związanym ze wszystkimi stacjami bazowymi w danej sieci.
Najpopularniejszym obecnie systemem telefonii komórkowej na świecie jest
GSM
(około 80% rynku telefonii mobilnej[1]). Należy on do tzw. telefonii komórkowej drugiej generacji, która zaczyna być zastępowana przez telefonię 3G. Wśród wdrażanych obecnie systemów
3G
najwięcej sieci (73%) zbudowanych jest na bazie standardu
UMTS
[2]. Konsorcjum standaryzacyjne
3GPP
, które opublikowało specyfikacje systemu UMTS, pracuje obecnie nad nowym standardem -
Long Term Evolution
(LTE), który ma szanse stać się globalnym standardem sieci komórkowych na całym świecie.
Najważniejsze standardy telefonii komórkowej
Telefonia komórkowa pierwszej generacji
Pierwsze systemy telekomunikacyjne na bazie których budowano telefonię komórkową, wykorzystywały w sieci radiowej transmisję analogową. Najpopularniejszymi standardami były
NMT
(Nordic Mobile Telephone) oraz
AMPS
(Advanced Mobile Phone System). Sieci w standardzie NMT (pierwsza sieć uruchomiona w
1981
roku) budowane były głównie w
Europie
. Większość wdrożeń systemów AMPS odbywała się w
Ameryce Północnej
. Istniała też europejska wersja tego systemu -
TACS
(Total Access Communication System) zaimplementowana w
Wielkiej Brytanii
i
Irlandii
.
Telefonia komórkowa drugiej generacji
Wraz ze wzrostem liczby użytkowników sieci komórkowych używana w nich sieć radiowa stawała się coraz bardziej przeciążona. Nie można było rozwiązać tego problemu na bazie istniejących systemów analogowych. Nowe standardy sieci zaczęły wykorzystywać transmisję cyfrową co znacznie zwiększyło pojemność sieci. Sieci wykorzystujące ten rodzaj transmisji określane były jako telefonia komórkowa drugiej generacji. Do najpopularniejszych systemów należały wynaleziony w
USA
cdmaOne
oraz bazujący na specyfikacjach
Europejskiego Instytutu Norm Telekomunikacyjnych
GSM
. GSM był pierwotnie projektowany jako system, który ma być zbudowany na obszarze
Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej
(EWG), ale obecnie sieci w tym standardzie znajdują się na wszystkich kontynentach. Systemy drugiej generacji są obecnie najpopularniejszymi sieciami komórkowymi, ciągle są rozbudowywane - zaimplementowano w nich na przykład przesyłanie danych na bazie
komutacji pakietów
(w systemach cdmaOne - specyfikacja
IS-95B
, w systemach GSM - technologie
GPRS
i
EDGE
).
Telefonia komórkowa trzeciej generacji
Międzynarodowy Związek Telekomunikacyjny
(ITU, International Telecommunication Union) na początku lat 90tych rozpoczął pracę nad IMT-2000 - wspólną platformą, na której miały być oparte systemy
3G
. Nie były to specyfikacje konkretnego systemu, ale zbiór wymagań które pozwalały ujednolicić usługi oferowane przez różne standardy oraz umożliwić współpracę pomiędzy różnymi systemami. Obecnie najpopularniejszymi standardami zaaprobowanymi przez ITU jako systemy opisywane przez IMT-2000 są
UMTS
i systemy z rodziny
CDMA2000
.
Telefonia komórkowa czwartej generacji
Nazwa "
4G
" nie jest formalnym terminem wykorzystywanym w oficjalnych dokumentach opisujących standardy telekomunikacyjne, niemniej jest ona często używana jako określenie systemów, których specyfikacje opisują przesyłanie danych z
przepływnościa
większą niż ta oferowana przez obecne systemy 3G. Najczęściej określa się tak systemy oparte na standardach
WiMax
i
LTE
(Long Term Evolution). LTE jest zdecydowanie cześciej wybierany przez operatorów jako przyszły element ewolucji, której podlegają zarządzane przez nich sieci i ma szanse stać się przyszłym globalnym standardem telefonii komórkowej.
Lista największych operatorów telefonii komórkowej
Poniżej znajduje się lista największych operatorów telefonii komórkowej (dane uwzględniające pierwszy kwartał 2009) utworzona przez analityków "Wireless Intelligence" [3] (niektórzy z operatorów posiadają oddziały zagraniczne, zostały one uwzględnione podczas tworzenia zestawienia). Jako kryterium przyjęto ilość aktywnych subskrypcji na usługi danego operatora.
-
China Mobile
(478.8 miliona subskrypcji, działa w 2 krajach)
-
Vodafone Group
(247.3 miliona subskrypcji, działa w 19 krajach)
-
Telefonica Group
(190.1 miliona subskrypcji, działa w 20 krajach)
- America Movil Group (174.9 miliona subskrypcji, działa w 17 krajach)
- China Unicom (137.7 miliona subskrypcji, działa w
Chinach
)
-
Deutsche Telekom Group
(127.1 miliona subskrypcji, działa w 12 krajach)
- Telenor Group (96.6 miliona subskrypcji, działa w 10 krajach)
- Airtel (93.9 miliona subskrypcji, działa w 2 krajach)
-
MTS Group
(92.3 miliona subskrypcji, działa w pięciu krajach)
-
Verizon Wireless
(86.6 miliona subskrypcji, działa w
USA
)
Przypisy