Namiestnicy Gondoru - namiestnicy rządzący fikcyjnym państwem
Gondor
leżącym w
Śródziemiu
- świecie wykreowanym przez
J. R. R. Tolkiena
.
Informacje na ich temat znajdują się zarówno w tekście
Władcy pierścieni
, jak i w Dodatkach do trzeciego tomu powieści oraz w
Silmarillionie
i
Niedokończonych opowieściach
.
Namiestnicy Gondoru
(w nawiasach podano daty sprawowania urzędu; wszystkie dotyczą
Trzeciej Ery
, chyba że zaznaczono, iż chodzi o
Czwartą Erę
; znak † oznacza śmierć w gwałtownych okolicznościach)
Namiestnicy Królów Gondoru:
(...) – kolejni bliżej nieznani Namiestnicy z Rodu Húrina
Namiestnicy rządzący Gondorem:
-
Mardil Voronwë
(2029 - 2080
TE
)
-
Eradan
(2080 - 2116)
-
Herion
(2116 - 2148)
-
Belegorn
(2148 - 2204)
-
Húrin I
(2204 - 2244)
-
Túrin I
(2244 - 2278)
-
Hador
(2278 - 2395)
-
Barahir
(2395 - 2412)
-
Dior
(2412 - 2435)
-
Denethor I
(2435 - 2477)
-
Boromir
(2477 - 2489)
-
Cirion
(2489 - 2567)
-
Hallas
(2567 - 2605)
-
Húrin II
(2605 - 2628)
-
Belecthor I
(2628 - 2655)
-
Orodreth
(2655 - 2685)
-
Ecthelion I
(2685 - 2698)
-
Egalmoth
(2698 - 2743)
-
Beren
(2743 - 2763)
-
Beregond
(2763 - 2811)
-
Belecthor II
(2811 - 2872)
-
Thorondir
(2872 - 2882)
-
Túrin II
(2882 - 2914)
-
Turgon
(2914 - 2953)
-
Ecthelion II
(2953 - 2984)
-
Denethor II
(2984 - 3019 †)
Namiestnicy Królów Gondoru:
Urząd Namiestnika (w języku
quenya
Arandur – Sługa króla) został ustanowiony przez
Rómendacila I
. Monarcha wybierał na tę godność człowieka zaufanego i mądrego, zwykle będącego w zaawansowanym wieku. Nigdy nie wywodził się on z dynastii królewskiej. Nie wolno mu było opuszczać państwa ani uczestniczyć w wojennych wyprawach. Namiestnik służył monarsze radą, a przed każdą koronacją przekazywał nowemu władcy zwój z informacją o lokalizacji grobu
Elendila Wiernego
na
Amon Anwar
. Urząd ten był pełniony dożywotnio.
Król
Minardil
(być może w 1621 roku) mianował swoim namiestnikiem
Húrina z Emyn Arnen
. Odtąd wszyscy kolejni monarchowie wybierali na ten urząd jego potomków z Rodu Húrina. Z biegiem czasu godność namiestników zyskiwała na znaczeniu. Zasiadali oni w
Radzie Gondoru
, byli „zastępcami” królów, a w potrzebie i wicekrólami. Sprawowali też pieczę nad
palantírami
. Po śmierci króla
Ondohera
i jego synów w
bitwie
na
Dagorlad
(1944 rok), to właśnie namiestnik
Pelendur
rządził przez rok (1944 – 1945) państwem podczas bezkrólewia. On też przyczynił się do odrzucenia roszczeń do tronu księcia
Arvedui
z
Arthedainu
i obioru
Eärnila II
.
Gdy Pelendur zmarł (1998 rok) urząd namiestnika stał się godnością dziedziczną i odtąd przechodził z ojca na syna (ewentualnie na najbliższego spadkobiercę).
W 2050 roku, gdy zaginął król
Eärnur
, władzę w jego imieniu zaczął sprawować namiestnik
Mardil
, ponieważ nikt nie chciał dopuścić do wybuchu nowej wojny domowej pomiędzy pretendentami do tronu, z których żaden nie mógł poszczycić się pełnią praw i niekwestionowanym pokrewieństwem z dynastią królewską.
Mardil jest zatem pierwszym formalnym namiestnikiem Gondoru. Każdy z nich obejmując urząd składał przysięgę, iż będzie sprawował rządy w imieniu króla aż do jego powrotu[2]. Z biegiem czasu stał się to zwrot czysto zwyczajowy i ceremonialny, a sami namiestnicy, nie wierzyli w powrót prawowitego króla. Nie przykładali też wagi do wieści o istnieniu w ukryciu Linii Północnej rodu Elendila, której przedstawiciele formalnie mieli prawa do tronu Gondoru.
Namiestnicy mieli ten sam zakres praw i obowiązków, co dawni królowie, i tak jak oni posiadali właściwie absolutną władzę. Ograniczały ich jedynie wcześniej ustanowione prawa[3]. Podejmowali wszystkie najważniejsze decyzje w państwie. Ich ciałem doradczym była
Rada Gondoru
. Z mocy prawa i urzędu namiestnicy mogli korzystać z
palantírów
. Każdy z nich mógł również objąć bezpośrednią komendę nad armią. Do 2510 roku kolejni namiestnicy wraz ze swymi następcami odwiedzali grób
Elendila Wiernego
na
Amon Anwar
.
Mimo iż namiestnicy posiadali w praktyce pełnię władzy królewskiej, nigdy nie nosili korony. W Wielkiej Sali
Białej Wieży
w
Minas Tirith
zasiadali nie na tronie monarchów, lecz tylko poniżej niego, na czarnym kamiennym fotelu. Insygnium i symbolem ich władzy była biała laska (różdżka), opatrzona złotą gałką. Sztandar namiestników również był cały biały, bez żadnych godeł. Tytułowano ich mianami – Namiestnik Wielkiego Króla oraz Władca i Namiestnik Minas Tirith. Po śmierci chowano ich w
Grobowcach
Minas Tirith
.
Po pokonaniu
Saurona
(3019 rok), gdy "król powrócił" do Gondoru (w osobie
Aragorna II
) linia rządzących namiestników zakończyła się na
Denethorze II
. Jego syn
Faramir
, nie był wliczany w ich poczet, bowiem Gondorem samodzielnie władał krótko (25 marca – 1 maja), żeby w porządku przekazać powiernictwo prawemu władcy[4]. Jednak podczas koronacji Aragorn II zatwierdził Faramira na urzędzie namiestnika (ze słowami: Będziesz nadal piastował tę godność, ty, a po tobie twoi potomkowie, dopóki mój ród nie wygaśnie[4]).
Wkrótce potem urząd ten połączono z tytułem księcia
Ithilien
. Namiestnicy w Zjednoczonym Królestwie zachowali swoją wysoką pozycję. Jako książęta Ithilien byli jednymi z największych wielmożów w państwie. Zasiadali w
Wielkiej Radzie Gondoru
, byli przedstawicielami monarchy podczas jego nieobecności, choroby, czy momentu między śmiercią władcy a objęciem tronu przez następcę. Podczas wojennych kampanii mogli zastępować króla w dowództwie. Sprawowali też pieczę nad wschodnimi granicami królestwa. Ich gwardią przyboczną była
Biała Kompania
.
Przypisy
- ↑ Nie wiadomo nic bliższego o żadnym z namiestników pełniących ten urząd przed Húrinem.
- ↑ Cytat z Powrotu króla (Dodatek A, podrozdział 4 Gondor i spadkobiercy Anáriona) w przekładzie Marii Skibniewskiej.
- ↑ Jak pisał w jednym z listów do czytelników sam Tolkien: Númenorejski król był monarchą, mającym w kwestiach spornych władzę podejmowania niepodważalnych decyzji; rządził jednak państwem w ramach dawnego prawa, które chronił (a także interpretował), lecz którego nie stanowił. (cytat z listu 244 w: Listy, wybrane i opracowane przez H. Carpentera przy współpracy
Ch. Tolkiena
, przełożyła
Agnieszka Sylwanowicz
, Poznań 2000)
- ↑ 4,0 4,1 Cytat z Powrotu króla (księga 6, rozdział 5 Namiestnik i król) w przekładzie Marii Skibniewskiej.