Województwo świętokrzyskie
Województwo świętokrzyskieŚwiętokrzyski Urząd Wojewódzki w Kielcach Województwo świętokrzyskie – jednostka podziału administracyjnego
Polski
, jedno z 16
województw
utworzonych w
1999
r. W przybliżeniu obejmuje większą część obszaru dawnego
województwa kieleckiego
, część
tarnobrzeskiego
(powiaty
opatowski
,
sandomierski
i
staszowski
) oraz skrawki
radomskiego
,
piotrkowskiego
i
częstochowskiego
. Położone jest w południowo-wschodniej części kraju. PołożeniePołożenie województwa wyznaczone jest przez jego krańcowe punkty: Część granic województwa jest naturalna – na południowym wschodzie i wschodzie wyznacza je
Wisła
, na zachodzie
Pilica
. Prawie cały region (z wyjątkiem jednej z dzielnic
Sandomierza
) położony jest w lewostronnej części dorzecza Wisły. Świętokrzyskie leży w obrębie
Wyżyny Małopolskiej
, na obszarze obejmującym: Graniczy z województwami: DemografiaDane z
31 grudnia
2007
r.[2]: Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni |
---|
jednostka | osób | % | osób | % | osób | % | populacja | 1 273 550 | 100 | 654 117 | 51,3 | 621 433 | 48,7 | powierzchnia | 11 710,20 km² | gęstość zaludnienia (mieszk./km²) | 108,9 | 55,9 | 53,1 |
Podział administracyjny
Województwo składa się z 14 powiatów (w tym miasto na prawach powiatu
Kielce
) oraz 102 gmin. W tym, z 5
gmin miejskich
(
Kielce
,
Ostrowiec Świętokrzyski
,
Starachowice
,
Skarżysko-Kamienna
i
Sandomierz
), 26
gmin miejsko-wiejskich
oraz 71
gmin wiejskich
. Na terenie województwa znajduje się 31 miast i 2542 wsi. Powiatygrodzkie: ziemskie: MiastaW województwie świętokrzyskim jest 31 miast, w tym 1 miasto na prawach powiatu. Miasta zostały uszeregowane według liczby mieszkańców. Stan na
31 grudnia
2007
[3]. Podkreślone zostały siedziby powiatów ziemskich, a pogrubiona siedziba powiatu grodzkiego. -
Kielce
– 207.902 (109,45 km²)
-
Ostrowiec Świętokrzyski
– 73.111 (46,41 km²)
-
Starachowice
– 52.614 (31,83 km²)
-
Skarżysko-Kamienna
– 48.500 (64,16 km²)
-
Sandomierz
– 24.795 (28,32 km²)
-
Końskie
– 20.465 (17,68 km²)
-
Busko-Zdrój
– 17.035 (12,28 km²)
-
Staszów
– 16 855 (28,90 km²)
-
Jędrzejów
– 16.449 (11,37 km²)
-
Pińczów
– 11.773 (14,32 km²)
-
Włoszczowa
– 10.764 (30,17 km²)
-
Suchedniów
– 8.832 (59,34 km²)
-
Połaniec
– 8.308 (17,19 km²)
-
Opatów
– 6.799 (9,36 km²)
-
Sędziszów
– 6.780 (7,97 km²)
-
Stąporków
– 5.927 (11,07 km²)
-
Kazimierza Wielka
– 5.742 (5,34 km²)
-
Ożarów
– 4.750 (7,79 km²)
-
Chęciny
– 4.258 (14,12 km²)
-
Chmielnik
– 3.942 (7,90 km²)
-
Małogoszcz
– 3.915 (9,61 km²)
-
Ćmielów
– 3.193 (13,21 km²)
-
Kunów
– 3.104 (7,28 km²)
-
Daleszyce
– 2.962
-
Wąchock
– 2.755 (16,01 km²)
-
Koprzywnica
– 2.544 (17,90 km²)
-
Bodzentyn
– 2.240 (8,65 km²)
-
Osiek
– 1.977 (17,44 km²)
-
Zawichost
– 1.821 (20,15 km²)
-
Skalbmierz
– 1.309 (7,13 km²)
-
Działoszyce
– 1.041 (1,91 km²)
Warunki naturalneCharakterystycznym elementem województwa są
Góry Świętokrzyskie
stanowiące centrum Wyżyny Kieleckiej. Góry wpływają na klimat regionu, zaostrzając go. Średnia roczna temperatura powietrza wynosi 5,7 °C w
Łysogórach
do 8,2 °C w rejonie Sandomierza. Rozpiętość temperatur jest znaczna, w lecie sięga 32-33 °C, zimą spada nawet do –35 °C. Najcieplejsze regiony to
Niecka Nidziańska
i
Kotlina Sandomierska
.[] Średnie roczne
opady
wynoszą 602,8 mm, przy czym silnie zależą od ukształtowania terenu. W Łysogórach sięgają 840 mm, podczas gdy na wschodnią część Niecki Nidziańskiej i Kotliny Sandomierskiej przypada 550 mm. Na terenie województwa przeważają
wiatry
zachodnie o prędkości 3 m/s. Rzadsze są wiatry wschodnie i południowo-wschodnie.[] Przez świętokrzyskie przepływają
rzeki
: Wisła (górna i środkowa), Pilica,
Nida
,
Nidzica
,
Lubrzanka
,
Kamienna
,
Czarna Włoszczowska
,
Czarna Konecka
,
Czarna Staszowska
,
Wschodnia
i wiele mniejszych.
Lasy
pokrywają 27,3% powierzchni województwa. Dominuje
sosna
, dopełniają ją
jodła
,
dąb szypułkowy
i
bezszypułkowy
,
olsza
,
brzoza
,
grab
,
buk
,
lipa drobnolistna
,
modrzew europejski
i
polski
.[] W lasach zamieszkują
sarny
,
dziki
,
łosie
,
daniele
, wiele chronionych gatunków
ptaków
,
płazów
i
owadów
. [] Ochrona przyrodyFormy
ochrony przyrody
w województwie świętokrzyskim. Nauka i oświataW Kielcach działają dwie państwowe uczelnie wyższe: Uczelnie niepubliczne: Ponadto na terenie województwa znajdują się: Zabytki i atrakcje turystyczneRejon województwa jest niezwykle atrakcyjny turystycznie. Blisko 70% powierzchni objęte jest różnymi formami ochrony w związku z występującymi okazami chronionej flory i fauny. Turystów przyciągają także unikatowe w skali Europy ślady zbiorowego osadnictwa z okresu neolitu i paleolitu oraz epoki żelaza, o charakterze górniczo-przemysłowym. -
Bałtów
– Park Jurajski
-
Bartków
koło
Zagnańska
–
Dąb Bartek
-
Bejsce
– gotycki kościół pw. św. Mikołaja z przełomu XIV i XV wieku z renesansową kaplicą rodu Firlejów
-
Busko-Zdrój
– uzdrowisko, zabytkowy kościół św. Leonarda, Sanatorium Marconi, pijalnia wód mineralnych, dwa parki zdrojowe, zamek Dersława, zabytkowy rynek, kościół NMP, muzeum powstań polskich i galeria "zielona"
-
Czarniecka Góra
- Wille w Czarnieckiej Górze
-
Chęciny
koło
Kielc
–
ruiny zamku
-
Jaskinia Raj
-
Jędrzejów
–
Ciuchcia Expres Ponidzie
,
zespół klasztorny Cystersów
-
Kielce
–
Bazylika Katedralna Wniebowzięcia NMP
oraz
Pałac Biskupów Krakowskich
-
Kielce
–
rezerwat przyrody Kadzielnia
-
Klimontów
– kościół św. Józefa, klasztor podominikański pod wezwaniem św. Jacka
-
Końskie
- Zespół parkowo-pałacowy
-
Koprzywnica
– pocysterski zespół klasztorny oraz dwór szlachecki i zabytkowy folwark z młynem
-
Przepiórów
– zabytkowy dwór szlachecki
-
Łukowiec
– zabytkowy kościół barokowy
-
Kossów
– kościół drewniany i dzwonnica
-
Krzemionki
koło
Ostrowca Świętokrzyskiego
– rezerwat archeologiczny
-
Kwilina
– dwór z końca XVII wieku i park dworski
-
Mniów
– kościół św. Stanisława Biskupa z XVII wieku
-
Michniów
koło
Suchedniowa
– Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskiej
-
Mostki
koło
Suchedniowa
– dwór staszicowski z pocz. XIX w.
-
Niekłań Wielki
-
Skałki Piekiełko pod Niekłaniem
-
Oblęgorek
–
Muzeum Henryka Sienkiewicza
-
Opatów
–
kolegiata św. Marcina
-
Ostrowiec Świętokrzyski
– Zespół Pałacowo-Parkowy w dzielnicy
Częstocice
z dawnym pałacem hrabiów
Wielopolskich
– obecnie Muzeum Historyczno-Archeologiczne
-
Pińczów
–
Ciuchcia Expres Ponidzie
,
kościół św. Jana Ap. i Ew.
-
Rytwiany
- klasztor pokamedulski
"Pustelnia Złotego Lasu"
z XVII w.
-
Sandomierz
– zespół zabytkowy z licznymi kościołami, ratuszem i innymi zabytkami
-
Skalbmierz
– kościół parafialny pod wezwaniem
Św. Jana Chrzciciela
, wybudowany na przełomie
XII
i
XIII wieku
-
Skarżysko-Kamienna
–
Muzeum im. Orła Białego
-
Solec-Zdrój
– uzdrowisko
-
Starachowice
– kompleks wielkopiecowy
-
Staszów
– zabytkowy rynek i kościół św. Bartłomieja z kaplicą Tęczyńskich (zabytek kl. I)
-
Stąporków
- pomnik największego w Polsce
grzejnika
-
Szaniec
koło
Buska-Zdroju
– kościół z końca XV w., dwór z pocz. XVII w.
-
Szydłów
– średniowieczny zespół miejski
-
Sielpia
– Muzeum Zagłębia Staropolskiego
-
Świętokrzyska Kolej Dojazdowa
– zabytkowa kolej wąskotorowa Jędrzejów – Umianowice – Pińczów / Hajdaszek
-
Święty Krzyż
– klasztor i sanktuarium
-
Tarczek
– romański kościół pw. św. Idziego z 1. połowy
XIII wieku
-
Tokarnia
– Muzeum Wsi Kieleckiej
-
Ujazd
koło
Opatowa
– ruiny zamku
Krzyżtopór
-
Wąchock
– zespół klasztorny Cystersów
-
Wiślica
–
bazylika Narodzenia NMP
-
Włoszczowa
– Sanktuarium Maryjne z XVII w.; Kopiec św. Jana – ślady średniowiecznego grodziska.
-
Wykus
koło
Wąchocka
– rezerwat przyrody Wykus i symboliczny cmentarz partyzancki
Gospodarka- Dochód gmin na 1 mieszkańca – 1369 zł.[]
- Surowce naturalne – bogate złoża surowców budowlanych (
rejon Gór Świętokrzyskich
), (
rejon Buska-Zdroju
,
siarka
(
okolice Buska-Zdroju
) oraz (Grzybów) oraz
wody mineralne
(Busko-Zdrój - Buskowianka), wody siarczkowe (Busko-Zdrój).[]
- Główne gałęzie przemysłu – hutniczy Celsa Huta Ostrowiec (
Ostrowiec Świętokrzyski
), metalowy (
Skarżysko-Kamienna
), maszynowy (
Starachowice
), materiałów budowlanych (
Kielce
), ceramiczny, odlewniczy (
Stąporków
,
Końskie
), energetyczny (
Połaniec
).
- Rolnictwo – użytki rolne zajmują 650 200 ha (55,6% ogólnej powierzchni); hodowla
bydła
,
koni
,
drobiu
.[]
- Komunikacja – 100,1 km dróg na 100 km² powierzchni.[]
Zobacz teżPrzypisy Linki zewnętrzne
Inne hasła zawierające informacje o "Województwo świętokrzyskie":
Pęcice
...
Uznam
...
Czerwińsk
...
Strzebielino
...
Insurekcja kościuszkowska
...
Czarna Kopa (Karkonosze)
...
Borowice (województwo dolnośląskie)
...
Ścięgny
...
Miłków (województwo dolnośląskie)
...
Podgórzyn (województwo dolnośląskie)
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Województwo świętokrzyskie":
01 Znaki drogowe - znaki uzupełniające (plansza 3)
...
Struktura i rozmieszczenie produkcji rolnej (plansza 19)
...
222. Warunki życia w Polsce (plansza 9)
...
|