Oulu (
fin.
Oulujärvi,
szw
. Ule träsk) –
jezioro
w
Finlandii
, piąte co do wielkości jezioro tego kraju.
Z jeziora wypływa rzeka
Oulu
, która uchodzi do
Zatoki Botnickiej
.
Historia
Najstarsze ślady osadnictwa nad Oulujärvi znaleziono w Paltamo, wówczas jednak jezioro było częścią
Jeziora Ancylusowego
. Inne prehistoryczne znaleziska pochodzą z Vaali, Vuolijoki i Hyrynsalmi. Większość z nich to narzędzia i wyroby ceramiczne z
kultury ceramiki dołkowo-grzebykowej
. Około 1000 roku n.e. nad jeziorem zaczęli się osiedlać przybyli z południa
Lapończycy
, później wyparci dalej na północ przez
Karelów
i Limingów. Ślady z tamtego okresu nadal można odnaleźć w kopcach pogrzebowych na południowych brzegach Oulujärvi, nazwach geograficznych oraz legendach.
Po
traktacie w Pähkinäsaari
w 1323 roku została po raz pierwszy zdefiniowana wschodnia granica Finlandii. Przebiegała ona kilkanaście kilometrów na południowy-zachód od jeziora (co oznacza że pozostawało ono na ziemiach ruskich). Mimo tego w okolicy zaczęli pojawiać się szwedzcy osadnicy z
Sawonii
. Ruch ten nasilił się szczególnie po wstąpieniu na tron
Gustawa Wazy
w 1523 roku. Granica królestwa szwedzkiego zaczęła się w związku z tym "przesuwać" na północ (istniała tylko na mapach, w rzeczywistości nie była oznaczona, ani nawet nie przebiegała wzdłuż naturalnych wyznaczników) i Oulujärvi zostało "wchłonięte" przez Szwecję w połowie XVI wieku. W odpowiedzi Rosjanie wielokrotnie najeżdżali osady osadników, grabiąc i paląc. W samym 1555 zabili przy tym ponad 300 osób.
W 1570 roku wybuchła wojna Szwedzko-Rosyjska. Okolice jeziora stały się terenem licznych walk, obie strony nie szczędziły ludności zamieszkującej obszar. Dopiero
traktat w Tiawzinie
w 1595 roku przyniósł pokój. Oulujärvi przypadło Szwedom.
W 1604 roku rozpoczęła się budowa zamku Kajaani. Pierwszy etap zakończono w 1619, a pozycja
Kajaani
jako centralnej osady regionu zaczęła się umacniać. W 1659 roku uzyskało prawa miejskie. Rozwijał się handel, w szczególności wypalanie
smoły
, którą następnie transportowano
Oulujoki
do portu w
Oulu
i dalej na rynek międzynarodowy.
Podczas
małej epoki lodowcowej
okoliczna ludność ponownie została przetrzebiona przez głód i towarzyszącą mu zarazę. Podczas
III wojny północnej
, zwanej przez Finów Wielkim Gniewem, Oulujärvi znów stało się areną walk. W 1716 roku czterotysięczna armia rosyjska obległa zamek Kajaani, który bronił się przez miesiąc, ale w końcu musiał się poddać ze względu na brak zapasów. Rosjanie wysadzili zamek, a następnie spalili niemal wszystkie osady wokół Oulujärvi i
Kainuu
.
W następstwie wojny fińskiej 1808-09, Finlandia stała się częścią imperium rosyjskiego (zob.
Wielkie Księstwo Finlandii
). Wokół Oulujärvi zaczął rozwijać się przemysł, głównie drzewny. Problem stanowił transport - jedyna droga, wodna, prowadziła Oulujoki do Oulu, transport był dość drogi i mógł się odbywać tylko w jedną stronę. Dopiero budowa linii kolejowej
Iisalmi
-
Kajaani
w 1904 dostarczyła dogodnej drogi transportowej z okolic jeziora.
Obecnie Oulujärvi i Oulujoki przestały pełnić rolę transportową, a region stał się obszarem turystycznym ze względu na małą populację i dziką naturę.
Linki zewnętrzne