Znaczek z podobizną Piotra Mohyły.
Piotr Mohyła (
ukr.
: Петро Могила,
rum.
: Petru Movilă) (ur. ok.
21 grudnia
1574
, zm.
1 stycznia
1647
) – biskup,
prawosławny
metropolita kijowski
, święty.
Był synem
Szymona
z
mołdawskiego
rodu
Mohyłów
, który w
XVI
i
XVII
wieku odegrał istotną rolę w polityce zagranicznej
Rzeczypospolitej
, zwłaszcza w zakresie skomplikowanych stosunków z
Istambułem
i
Wiedniem
.
Piotr zdobył staranne wykształcenie
humanistyczne
i
teologiczne
we
lwowskiej
brackiej szkole, kolegium jezuickim oraz podczas studiów, prawdopodobnie na
Sorbonie
. Po powrocie do kraju służył w wojsku, walcząc między innymi pod
Cecorą
i
Chocimiem
. Później przyjął postrzyżyny mnisze i święcenia kapłańskie. W
1628
za zgodą króla
Zygmunta III
został
archimandrytą
, przekazanej w
1603
dyzunitom
,
Ławry Peczerskiej
. Rozwijał szkolnictwo, słowo drukowane, troszczył się o kształcenie młodzieży, głównie w Kolegium Kijowskim, zwanym potem Mohylańskim. Chciał przekształcić prawosławie w równoprawnego partnera
religii rzymskiej
i kultury polsko-łacińskiej w
państwie polsko-litewskim
, działał na rzecz zbliżenia pomiędzy unitami i dyzunitami oraz zwalczał tendencje promoskiewskie. Szły za tym głębokie reformy liturgiczne i administracyjne. W
Sejmie
Piotr Mohyła domagał się między innymi likwidacji zarządzeń, zabraniających budowania prawosławnych
cerkwi
, żądał otwarcia szkół, drukarni. Po śmierci króla
Zygmunta III
, pod wpływem Mohyły, kandydat na tron
Władysław
wydał tzw. "paragrafy uspokojenia narodu ruskiego". W
1632
został wybrany metropolitą kijowskim. Jego dewizą było nawoływanie do spokoju między wyznaniami.
9 marca
1633
hierarcha konsekrował
lubelską
katedrę
Przemienienia Pańskiego
.
Piotr Mohyła opublikował wiele ksiąg liturgicznych i teologicznych. Miał nadzwyczajne zdolności organizacyjne. Zostawił po sobie ogromną spuściznę kulturalną. Oddziaływał na cały ówczesny świat prawosławny.
W dniach
14
i
15 grudnia
1996
metropolitę kijowskiego Piotra Mohyłę uroczyście kanonizowano w Kijowsko-Peczerskiej Ławrze.
Literatura