Pismo złożone
używane przez protomongolski lud
Kitanów
, który ustanowił
dynastię Liao
, panującą w latach
916
-
1125
nad
Mandżurią
,
Mongolią
i północną częścią
Chin
. Pismo stosowane było do zapisu
języka kitańskiego
, dziś już wymarłego. Istniały dwa niezależne od siebie systemy pisma kitańskiego, które wpłynęły na późniejsze
pismo Dżurdżenów
.
Pismo duże opracowano w
920
roku na rozkaz cesarza
Yelü Abaoji
. Wywodziło się z
pisma chińskiego
i jako takie przyczyniło się do napływu wielu
sinicyzmów
do języka Kitanów. Zapisywano je w pionowych kolumnach od prawa do lewa. Zawierało część znaków chińskich oraz część własnych, w sumie - ponad 3000. Jego użycie było ograniczone, bo osoby potrafiące czytać znaki pisma dużego rozumiały również znaki chińskie.
Pismo małe stworzył w
925
roku kitański uczony Diela bazując na
alfabecie ujgurskim
. Ono również było zapisywane w kolumnach. Składało się ok. 500 znaków - logograficznych, logosylabicznych i fonetycznych. Tych ostatnich używano do notowania
lekcji
znaków pisma dużego.
Pismo kitańskie wyszło z użycia do
1191
r. Odkryto je ponownie w
latach 20. XX wieku
. Ponieważ ostatni użytkownicy języka kitańskiego wymarli jeszcze w czasach
dynastii Yuan
, jego odczytanie nastręcza wiele trudności. Zachowały się jedynie inskrypcje w kamieniu, które przetłumaczono jedynie fragmentarycznie. Odczytanie pisma Kitanów nadal pozostaje wyzwaniem dla
archeologów
.
Linki zewnętrzne