Herb Ryszarda, hrabiego Kornwalii
Herb Ryszarda jako króla Niemiec
Ryszard z Kornwalii (ur.
5 stycznia
1209
w
Winchesterze
, zm.
2 kwietnia
1272
w
Berkhamsted
),
hrabia
Poitou
,
hrabia
Kornwalii
,
antykról niemiecki
w latach
1256
-
1272
.
Biografia
Pochodził z dynastii
Plantagenetów
. Był synem
króla Anglii
,
Jana bez Ziemi
i jego drugiej żony
Izabeli d'Angoulême
, córki Aymera Taillefera, hrabia Angoulême. Jego starszym bratem był
Henryk III
, król Anglii. Jego młodszymi siostrami były:
Joanna Plantagenet
, królowa Szkocji,
Izabela Plantagenet
, cesarzowa niemiecka, i Eleonora Plantagenet, hrabina
Leicester
.
Mając 8 lat został Wysokim Szeryfem Berkshire. W
1224
r. był hrabią Poitou (Poitiers), a od
1227
r. hrabią Kornwalii. Nadania ziemskie poczynione dla Ryszarda uczyniły go jednym z najbogatszych ludzi w Europie. Podczas wypraw wojennych swego brata do Francji Ryszard trzykrotnie był regentem królestwa. Równocześnie Ryszard trzykrotnie buntował się przeciw Henrykowi III, ale zawsze godził się z bratem.
W
1231
r. poślubił Isabel Marshal, co rozczarowało króla Henryka, który planował dla brata świetniejsze małżeństwo. W tym samym roku Ryszard zakupił swoją nową rezydencję, Wallingford Castle w Berkshire, którą wyposażył dużym nakładem środków finansowych. Isabel zmarła w
1240
r. i zażyczyła sobie być pochowaną u boku męża w
Tewkesbury
. Ryszard pochował ją jednak w opactwie Beaulieu, ale serce żony wysłał do Tewkesbury. Później tego samego roku Ryszard wyruszył na
wyprawę krzyżową
do Ziemi Świętej. Nie stoczył tam żadnej bitwy, ale wynegocjował uwolnienie jeńców oraz pogrzeb krzyżowców poległych we wcześniejszej bitwie pod Gazą. Umocnił również fortyfikacje
Askalonu
. Podczas drogi powrotnej z Ziemi Świętej odwiedził swoją siostrę Izabelę, żonę
cesarza
Fryderyka II
.
Ryszard był przeciwnikiem
Szymona de Montfort
i zbuntował się w
1238
r., w proteście przeciwko małżeństwu swojej siostry Eleonory z Szymonem. Henryk III doprowadził wkrótce do zawarcia porozumienia, ale kiedy Ryszard i Szymon wyruszyli na krucjatę umówili się, że będą podróżować oddzielnie.
W
1256
r. stronnictwo
Welfów
wybrało Ryszarda królem Niemiec. Wyboru dokonała tzw. "partia angielska" (
arcybiskup Kolonii
Konrad von Hochstaden,
arcybiskup Moguncji
Gerhard von Daun-Kirberg i
hrabia palatyn Renu
Ludwik II Wittlesbach
). Ryszard kupił głosy elektorów za 28 000 marek. W
1257
r.
papież
Aleksander IV
koronował Ryszarda w
Akwizgranie
. W tym samym czasie
Staufowie
wysunęli kandydaturę
Alfonsa z Kastylii
. Dwukrólewie w Rzeszy przyczyniło się do wybuchu wojny domowej, która żadnej ze stron nie przyniosła korzyści.
Utrzymywał się chaos w państwie, który w historii
Rzeszy
nazywany jest
Wielkim Bezkrólewiem
. Ryszard z Kornwalii zdołał utrzymać swoją władzę jedynie w
Nadrenii
; bezskutecznie zabiegał o koronę cesarską, którą miała mu przynieść wyprawa do
Włoch
zorganizowana w
1260
r. Nie widząc realnych szans na pokonanie przeciwników politycznych i pozyskanie dla siebie większości wśród lokalnych władców w Rzeszy wyjechał z Niemiec w
1269
nie rezygnując jednak do końca życia z tytułu króla niemieckiego.
Ryszard nie przebywał jednak długo w Niemczech. Pomiędzy
1257
a
1269
r. był tam zaledwie kilka razy. Przebywał głównie w Anglii. Brał udział u boku króla Henryka III w tzw. "drugiej wojnie baronów". Brał udział w przegranej przez wojska królewskie bitwie pod Lewis w
1264
r. Ryszard ratował się ucieczką z pola bitwy i szukał schronienia w pobliskim wiatraku. Został jednak odnaleziony i przebywał w niewoli do września
1265
r.
Zmarł w
1272
r. Berkhamstead w Hertfordshire. Został pochowany w opactwie Hayles, które sam ufundował.
Rodzina
30 marca
1231
r. poślubił Isabel Marshal (
9 października
1200
-
17 stycznia
1240
), córkę
Williama Marshala, 1. hrabiego Pembroke
, i Isabel de Clare, córki
2. hrabiego Pembroke
. Ryszard i Isabel mieli razem czworo dzieci:
23 listopada
1243
r. poślubił Sanchę (ok.
1225
-
9 listopada
1261
), córkę
hrabiego Prowansji
Rajmunda Berengara IV
i Beatrycze, córki
Tomasza I
,
hrabiego Sabaudii
. Ryszard i Sancha mieli razem trzech synów:
16 czerwca
1269
r. poślubił słynną z piękności Beatrycze von Falkenburg (ok.
1253
-
17 października
1277
), córkę Dytryka I, hrabiego von Falkenburg. Małżonkowie nie mieli razem dzieci.
Ryszard miał opinię kobieciarza. Jego kochanka, Joan de Valletort, była matką co najmniej jednego nieślubnego syna Ryszarda. Philip de Cornwall został w
1248
r. klerykiem. Inny nieślubny syn Ryszarda, Walter de Cornwall, otrzymał nadania ziemskie od swojego przyrodniego brata Edmunda i zmarł w
1313
r.
Kultura
Ryszard i jego pierwsza żona są bohaterami powieści historycznych Virginii Henley The Marriage Prize i The Dragon and the Jewel.
Bibliografia
- Noel Denholm-Young, Richard of Cornwall, 1947