Równość - kategoria filozofii społecznej i
politycznej
, porównująca wzajemny
status
ludzi.
Wyróżniana jest m.in.:
- Równość pozioma - jednakowe szanse dla jednakowych ludzi
- Równość pionowa - odmienne traktowanie różnych ludzi tak, aby zniwelować różnice spowodowane różnicami w
wykształceniu
, miejscu pochodzenia itp.
- Równouprawnienie polityczne - wszyscy są równi wobec
prawa
.
Z jednej strony można utrzymywać, że pełna równość jest sprzeczna z pełną
wolnością
, gdyż wymaga nałożenia ograniczeń na jednostki, co krępuje ich wolność. Działania ludzi nie są bowiem z natury identyczne (równe), a więc każde ludzkie działanie rodzi różnice (nierówność).
Jedną z głównych różnic pomiędzy prądami politycznymi są różnice w interpretowaniu tych pojęć i różny rozkład akcentów pomiędzy równością a wolnością.
Liberalizm
na przykład jest niemal całkowicie przekonany o konieczności zagwarantowania wolności, jednak odbywa się to kosztem zwiększenia nierówności społecznych.
Socjalizm
z kolei (szczególnie
socjalizm utopijny
) domaga się pełnej równości, nawet kosztem wolności jednostek.
Według innego ujęcia równość i wolność uzupełniają się wzajemnie. Zgodnie z taką argumentacją trudno wyobrazić sobie równość bez wolności, bowiem jeśli nie ma wolności, ktoś wolność musi ograniczać, co oznacza, że nie jest równy innym, a zatem nie ma równości. Z kolei wolność bez równości oznacza, że jest to wolność tylko dla niektórych, co w społeczeństwie trudno nazwać panowaniem wolności. Takie stanowisko prezentuje
anarchokomunizm
.